Dysleksja to specyficzne trudności w uczeniu się czytania i pisania u dzieci, które pojawiają się od początku nauki szkolnej, określane jako dysleksja rozwojowa. Trudności te występują pomimo normalnego poziomu inteligencji, braku zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego oraz schorzeń neurologicznych.
Z czego wynika dysleksja?
Przyczyny dysleksji nie są jednoznaczne. Do tej pory nie ustalono dokładnej etiologii, wyróżnia się jednak kilka teorii. Uważa się, że za obecność dysleksji mogą odpowiadać:
- uszkodzenie struktur mózgu w okresie okołoporodowym;
- nadprodukcja testosteronu, co prowadzi do zablokowania rozwoju lewej półkuli mózgu;
- nieprawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego na wczesnym etapie rozwoju;
- zaburzenia emocjonalne (teoria ta nie została potwierdzona);
- uszkodzenie szlaków wielkokomórkowych, czyli zaburzenie metabolizmu kwasów tłuszczowych.
Wciąż trwają badania nad ustaleniem dokładnej przyczyny dysleksji. Przede wszystkim należą ją dobrze zdiagnozować i szybko rozpocząć, aby móc podjąć leczenie.
Jak objawia się dysleksja?
Symptomy dysleksji, podobnie jak innych zaburzeń z kategorii specyficznych trudności w uczeniu się, na pierwszy rzut oka są niewidoczne. W konsekwencji dziecko z dysleksją pozornie nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle pozostałych uczniów. Trudności ujawniają się zazwyczaj dopiero przy bliższym poznaniu dziecka, a zwłaszcza wtedy, kiedy uczeń pisze lub czyta. Stawia to dziecko w niekorzystnej sytuacji, ponieważ jego trudności mogą zostać zbagatelizowane przez nieświadomych problemu rodziców czy nauczycieli. W konsekwencji można podsumować, że omawiana dolegliwość objawia się:
- trudnościami w czytaniu, nawet prostych i krótkich zdań;
- brakiem umiejętności skoncentrowania się na jednym zadaniu, np. przeczytaniu strony książki;
- zapominaniem tego, co przeczytało się przed chwilą;
- myleniem wyrazów o podobnym brzmieniu;
- zmienianiem końcówek, przestawianiem szyku liter i tworzeniem całkiem nowych zdań;
- przekręcaniem nazwisk bohaterów literackich, szczególnie jeśli książka cechuje się ich mnogością;
- błędami ortograficznymi, pomimo dobrej znajomości zasad ortografii;
- brzydkim pismem.
Należy wiedzieć, że dysleksja to nie tylko trudności w czytaniu i pisaniu. Niejednokrotnie odnotowuje się również upośledzenie orientacji w terenie i zarządzania czasem. Dyslektyk często przychodzi spóźniony, ciągle się śpieszy i ma problem z zapamiętywaniem, np. kodów, haseł, nazwisk czy numerów budynku.
Dyslektycy często są osobami o ponadprzeciętnej inteligencji, wybitnej intuicji i zdolnościach technicznych. Charakteryzują się świetną wyobraźnią, zdolnościami twórczymi oraz dobrze rozwiniętą zdolnością abstrakcyjnego myślenia.
Różnicowanie dysleksji
Nie należy mylić dysleksji z innymi problemami rozwojowymi, takimi jak dysortografia czy dysgrafia. Dysortografia odnosi się do problemów z opanowaniem poprawnego pisania i popełniania błędów ortograficznych pomimo zasad prawidłowej ortografii. Z kolei dysgrafia to brzydkie, wręcz niemożliwe do odczytania pismo. Oba zjawiska mogą pojawić się w przebiegu dysleksji, mogą jednak występować odrębnie.
Leczenie dysleksji
Naukę dyslektykowi ułatwiają pomoce takie jak: kolorowe karteczki, mapy myśli, pomoce graficzne. Najgorszym sposobem nauki jest kazanie przepisania jakiegoś zdania kilkukrotnie, ponieważ zadanie to nie poprawi umiejętności dyslektyka, a jedynie wprowadzi sytuację silnej frustracji. Metody leczenie zależą również od wieku dziecka. Przede wszystkim ważne jest poświęcenie takiemu dziecku pewnej ilości czasu. Rodzice lub opiekunowie powinni pracować z nim w domu i między innymi:
- czytać mu książki – dobrym rozwiązaniem jest przeczytanie jednego akapitu (dziecko śledzi wzrokiem tekst), po czym kolejny akapit do przeczytania przypada dziecku. Warto wybierać ciekawe teksty, humorystyczne, które nie znudzą dziecka;
- zapewnić mu ruch – aktywność fizyczna wpływa korzystnie na dotlenienie i ukrwienie mózgu, co ułatwi naukę;
- ćwiczyć jego koordynację i równowagę – wykazano, że ćwiczenia koordynacji wpływają korzystnie na proces nauki, czytanie oraz pisanie. Warto więc przed planowanymi zadaniami umysłowymi wykonać z dzieckiem kilka ćwiczeń koordynacyjnych i równoważnych oraz zagrać w jedną zabawę równoważną;
- zadawać dziecku zagadki słuchowe – np. uderzanie jakimś przedmiotem w stół, po czym dziecko ma zgadnąć, co to za przedmiot.
Ważne jest, aby za popełniane błędy nie karać dziecka i nie krzyczeć. Warto jednak nagradzać każde osiągnięcie. Najlepiej skorzystać z pomocy specjalisty, który zajmuje się leczeniem dysleksji. Dziecko nie tylko będzie brało udział w profesjonalnie prowadzonych zajęciach, ale również spotka się z dużym zrozumieniem. Takie osoby mają wiele pomysłów na ciekawe i efektywne prowadzenie ćwiczeń umysłowych z dzieckiem. Ponadto rodzice czy opiekunowie zostaną przeszkoleni, jak dbać o dziecko w domu.
Zobacz również: Suplementy na mocne zęby.
Polecane produkty:
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łodygowska E., Dysleksja a problemy emocjonalne dzieci i młodzieży – przegląd badań, Psychologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo Volumina, Szczecin, 2017.
- Reid G., Dysleksja – podręcznik praktyka, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2018.
- Brejnak W., Dysleksja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.