Epidemiologia jest nauką o czynnikach wpływających na częstotliwość występowania i skalę szerzenia się chorób wśród ludzi. Dzięki niej można kontrolować problemy zdrowotne w zależności od wielu czynników, m.in. wieku, płci, obszaru geograficznego. Choć najczęściej zajmuje się ludźmi, wyróżnia się także epidemiologię roślin czy zwierząt.
Epidemiologia – czym się zajmuje?
Epidemiologia zajmuje się głównie oceną częstości występowania wybranych zjawisk zdrowotnych w badanych populacjach i jest to tzw. epidemiologia opisowa. Ponadto ustala związek przyczynowy między badanymi zjawiskami zdrowotnymi a czynnikami środowiskowymi i jest to tzw. epidemiologia analityczna i eksperymentalna. Zgodnie z definicją epidemiologia, w ogólnym ujęciu, jest nauką zajmującą się badaniem czynników warunkujących częstość występowania i rozpowszechniania chorób w środowiskach ludzkich.
W rzeczywistości epidemiologia mieści szereg różnych działów. Jednym z wymienianych jest epidemiologia zakażeń szpitalnych, obejmująca zagadnienia związane z badaniem, opisem i ustalaniem przyczyn pojawiania się chorób bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych, pojawiających się u pacjentów przebywających w szpitalu z innych przyczyn, a także ze sposobem ich profilaktyki. Cele tej nauki można wyszczególnić następująco:
- analiza rozpowszechnienia chorób, czyli częstości występowania i rozmieszczenia ich w danej populacji ludzkiej;
- badanie rozpowszechnienia inwalidztw i ich przyczyn;
- badanie rozpowszechnienia zgonów i ich przyczyn.
Dodatkowo badania epidemiologiczne dotyczą określonych populacji. Z reguły czynnikiem decydującym o określeniu populacji jest wiek, miejsce zamieszkania, a także narażenie na czynniki ryzyka wystąpienia danego schorzenia.
Epidemiologiczne pojęcia
Poznając bliżej epidemiologię, należy znać wyjaśnienia podstawowych pojęć stosowanych powszechnie w trakcie badań czy opisów. Są to:
- chorobowość – określa liczbę chorych osób w badanym okresie czasu. Liczbowo wyraża się jako odniesienie wszystkich przypadków danej choroby do całości populacji narażonej na tą chorobę;
- zapadalność – liczba nowych przypadków choroby zaistniałych w analizowanym czasie. Wyraża się za pośrednictwem współczynnika zapadalności, a więc liczby nowych zachorowań do ogółu populacji narażonej na zachorowania;
- śmiertelność – odsetek zgonów na ściśle określoną chorobę spośród ogólnej liczby chorych na tą chorobę. Miarą jej natężenia jest współczynnik śmiertelności.
Są to główne obszary zainteresowania badań epidemiologicznych.
Badania epidemiologiczne
Wyróżnia się badania epidemiologiczne przeglądowe oraz obserwacyjne. Badania przeglądowe prowadzi się celem analizy stanu zdrowia danej populacji. Dzięki temu można jasno określić współczynnik chorobowości lub stwierdzić, że dana populacja jest wolna od choroby. Z kolei badania obserwacyjne mogą być następujące:
- kliniczno-kontrolne (retrospektywne) – realizuje się je w odpowiedzi na wydarzenie, które zdarzyło się w przeszłości pacjenta. Podejmowane działania mają na celu określenie wpływu tamtego wydarzenia na aktualny stan pacjenta;
- kohortowe (prospektywne) – określenie narażenia na daną chorobę jest dokonywane przed wystąpieniem zachorowań;
- przekrojowe – badanie związku między występowaniem określonej choroby a ekspozycją na dany czynnik w określonej populacji i jednym punkcie czasowym.
Jeszcze inną formą badań epidemiologicznych są badania eksperymentalne. Polegają na celowym i kontrolowanym sterowaniu przyczyną wywołującą zjawiska zdrowotne.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Laskowska A., Łukaszuk C., Krajewska-Kułak E., Macura A., Jakoniuk P., Oksiejczuk E., Epidemiologia zakażeń szpitalnych.
- Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska A., Epidemiologia w zdrowiu publicznym, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
