Kręgi szyjne są najmniejszymi kręgami ze wszystkich kręgów prawdziwych. Pierwszy, drugi i siódmy kręg charakteryzują się specyficzną budową, dlatego zawsze warto omawiać je osobno.
Kręg pierwszy
Zwany jest również kręgiem szczytowym. Jego cechą typową jest brak w budowie anatomicznej trzonu, ponieważ złączył się on z powierzchnią górną trzonu kręgu drugiego. Wykazuje pierścieniowaty kształt, a w jego budowie wyróżnić można następujące części:
- łuk przedni;
- łuk tylny;
- 2 części boczne.
Łuk przedni uznaje się za swego rodzaju pozostałość po trzonie. Na swojej powierzchni od strony przedniej posiada niewielki guzek przedni, natomiast na powierzchni tylnej – dołek zębowy. Dołek zębowy stanowi powierzchnię stawową, to dzięki niej kręg łączy się z zębem kręgu obrotowego.
Łuk tylny jest właściwym łukiem kręgu. Posiada on w swojej budowie guzek tylny. Dzięki specyficznemu ukształtowaniu tego kręgu człowiek jest w stanie swobodnie zginać głowę do tyłu, a czynność ta nie jest hamowana przez wyrostek kolczysty. Na górnej powierzchni łuku tylnego znajduje się głęboka bruzda będąca miejscem przebiegu tętnicy kręgowej. Z tego względu niekiedy zwie się ją bruzdą tętnicy kręgowej.
Obie części boczne znajdują się pomiędzy łukami. Są to najbardziej masywne struktury przystosowane do dźwigania ciężaru głowy. Spoczywają na nich powierzchnie stawowe. Jednocześnie należy wspomnieć o niezwykle ważnych elementach budowy kręgów – wyrostkach poprzecznych. W przypadku pierwszego kręgu są one znacznie dłuższe i mocniejsze niż w pozostałych kręgach szyjnych. Ich rozstawienie jest znacznie szersze, ponieważ przyczepiają się tu mięśnie obracające głowę.
Kręg drugi
Kręg ten zwany jest również obrotowym. Posiada trzon wydatnie położony ku górze. Ponad jego wysokość wystaje wyrostek o nazwie zęba kręgu obrotowego, który kończy się tępym wierzchołkiem. Wyrostek kolczysty jest tu stosunkowo długi i posiada charakterystyczne rozdwojenie na końcu. Drugi kręg szyjny nie posiada typowych wyrostków stawowych. Podobnie jak w kręgu poprzednim – tutaj również nie ma guzka przedniego i guzka tylnego na wyrostku poprzecznym.
Kręg siódmy
Jest to tak zwany kręg wystający, ponieważ najczęściej to właśnie on jest najbardziej widocznym i wyczuwalnym kręgiem kręgosłupa. Cechuje się budową przejściową między kręgami szyjnymi a kręgami piersiowymi.
Posiada znacznie większy trzon niż w przypadku pozostałych kręgów szyjnych. Z kolei otwór wyrostków poprzecznych jest zazwyczaj mniejszy od innych – choć może być także tej samej wielkości. Listewka tylna tych wyrostków jest duża, natomiast przednia jest mała i słabo zaznaczona. Niekiedy listewka przednia może się oddzielać od kręgu i tworzyć żebro szyjne.
Jak wyglądają pozostałe kręgi szyjne?
Pozostałe kręgi szyjne posiadają typową budowę. Ich trzon jest niski, z przodu i z tyłu mniej więcej takiej samej wielkości. Łuki kręgów szyjnych są cienkie i lekko pochylają się w dół. Obejmują spore, trójkątne otwory kręgowe.
Wyrostek kolczysty kręgów szyjnych nie jest długi, lecz nieznacznie pochyla się ku dołowi, dochodząc aż do szóstego kręgu. Z kolei wyrostki stawowe górne i dolne dźwigają niemal równe powierzchnie stawowe. Jedną z najbardziej typowych właściwości kręgów szyjnych jest budowa ich wyrostków poprzecznych. Są one bowiem krótkie, zbudowane z dwóch listewek kostnych zaopatrzonych w guzki: przedni i tylny. Obie listewki obejmują otwór wyrostka poprzecznego. Przez te otwory przebiegają tętnica i 2 żyły kręgowe, a także splot nerwów współczulnych.
Zobacz również: Tętnica szyjna wspólna.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |