Zęby u dzieci są zdecydowanie inne niż u osób dorosłych, jest ich też mniej. Wszystko wynika z faktu, że rozwój uzębienia człowieka jest dwuetapowy. Obejmuje zęby mleczne, a następnie stałe. Dziecko posiada 20 zębów mlecznych, które po pewnym czasie wypadają ustępując miejsca 32 zębom stałym.
Zęby u dzieci
Zęby u dzieci zwane są powszechnie mlecznymi. Wyrzynają się już w pierwszy roku życia – czasem w jego pierwszej, a czasem w drugiej połowie. Wyrzynanie się zębów może trwać do 30 miesięcy. Pierwszymi zębami pojawiającymi się w jamie ustnej niemowlęcia są siekacze przyśrodkowe w żuchwie, chociaż niekiedy są to siekacze przyśrodkowe w szczęce. Wyrzynające się zęby mleczne ustawiają się w pewnej odległości od siebie, uzyskują kontakt w miarę wyrzynania się następnych grup zębów. Zęby trzonowe mleczne przesuwają się do kontaktu stycznego między 3. a 4. rokiem życia. Między kłami i pierwszymi zębami trzonowymi pozostają często luki – poszerzone przestrzenie międzyzębowe.
Następnym etapem jest wypadanie zębów mlecznych, co przypada na 7-14 rok życia. To właśnie wtedy na miejscu zębów mlecznych wyrastają stałe. W okresie między 7 a 14 rokiem życia uzębienie dziecka jest mieszane, co znaczy że składa się zarówno z zębów mlecznych, jak i stałych.
Wyrzynanie zębów stałych
Przed wyrzynaniem się zębów stałych następuje resorpcja korzeni i wypadanie zębów mlecznych. Resorpcja rozpoczyna się około 2-4 lata przed fizjologiczną wymianą zębów. Najczęściej proces ten w pierwszej kolejności obejmuje wierzchołek korzenia, chociaż czasami (głównie w zębach trzonowych) jest to miejsce rozwidlenia korzeni.
Początkowe stadium procesu resorpcji można stwierdzić jedynie badaniem radiologicznym. W momencie zakańczania resorpcji ma miejsce całkowite rozessanie korzenia, zwiększenie ruchomości i ostatecznie wypadnięcia zęba. Tym samym stwarza się miejsce dla odpowiedniego zęba stałego. Bezpośrednio przed wypadnięciem korony zęba mlecznego proliferuje nabłonek dziąsła, pokrywając miękką tkankę poniżej korony zęba. W rezultacie ząb mleczny wypada bez jakiegokolwiek uszkodzenia.
Resorpcja, podobnie jak wyrzynanie się zęba, jest procesem długotrwałym, krótszym w zębach siecznych, trwającym dłużej w pozostałych zębach mlecznych. Około 7. roku życia następuje wyrzynanie siekaczy przyśrodkowych w szczęce i siekaczy bocznych w żuchwie, natomiast około 8. roku życia widać siekacze boczne w szczęce. Wraz z wyrzynaniem się zębów stałych następuje szereg zmian w strukturach przyzębia, a także w wymiarach wyrostków zębodołowych zarówno szczęki, jak i żuchwy. W efekcie cały łuk zębowy (górny i dolny) konsekwentnie poszerza się i wydłuża.
Zęby u dzieci mleczne a stałe
Zęby mleczne są mniejsze i delikatniejsze od stałych, dzięki temu sprawiają wrażenie szerszych. Barwa ich jest niebieskobiała, w odróżnieniu od żółtobiałej barwy uzębienia stałego.
Charakterystyczną cechą zębów mlecznych jest:
- zgrubienie brzegu szkliw;
- cieńsze ściany;
- bardziej pionowe ustawienie w szczęce;
- słabsze osadzenie w zębodołach.
Higiena jamy ustnej dziecka
Dziecko już od małego powinno uczyć się, jak dbać o higienę jamy ustnej. Bardzo często jest to walka z wiatrakami, ponieważ to jedna z mniej lubianych czynności w okresie dziecięcym. Należy jednak pilnować codziennego szczotkowania, ponieważ pielęgnacja jamy ustnej ogranicza ryzyko rozwoju próchnicy czy odkładania się płytki nazębnej.
Dla dziecka najlepiej sprawdzi się szczoteczka z miękkim włosiem, która nie będzie podrażniać delikatnych dziąseł. W celu zachęcenia do szczotkowania można zaopatrzyć się w kolorowe, smakowe pasty do zębów czy zabawne szczoteczki. Należy pamiętać, aby regularnie odwiedzać stomatologa, ponieważ rozwój uzębienia wiąże się ze stałymi zmianami nie tylko w ułożeniu zębów, ale i szczęki. Wszelkie wady zgryzu wykryte wcześniej mają lepsze rokowania na przyszłość.
W przypadku niemowląt w okresie wyrzynania się zębów zaleca się delikatne przecieranie dziąseł naparem z rumianku lub szałwii. Można wykonywać tę czynność gazą, albo (wygodniej) palcem. Aby przyspieszyć proces można dawać dziecku specjalne gryzaki. Należy pamiętać, że to dla dziecka trudny okres.
Polecane produkty:
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
- Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobańska M., Stomatologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.