Hemosyderyna to kompleks białkowy odpowiedzialny za magazynowanie żelaza w komórkach organizmu. Kompleksy te uwidaczniają się w postaci złogów, co powoduje wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych dla człowieka. Wykrywa się je głównie po przebytych krwotokach, jednak są typowe też dla wielu przewlekłych chorób.
Hemosyderyna – charakterystyka
Pod względem budowy chemicznej, hemosyderyna zawiera mikrokryształy tlenowodorotlenku żelaza (III) połączone z białkiem oraz fosforany i jony innych metali. W przypadku nadmiaru żelaza w organizmie, hemosyderyna jest przechowywana w wątrobie i w mniejszych ilościach także w śledzionie i szpiku kostnym. Złogi te nie są rozpuszczalne w wodzie, można je dokładnie obejrzeć pod mikroskopem. Żelazo zmagazynowane w tej formie wyróżnia się bardzo słabą biodostępnością, może jednak łatwo się uwalniać i powodować zniszczenie tkanek.
Hemosyderyna – choroby
Złogi białkowe magazynujące żelazo pojawiają się zwłaszcza po masywnych krwotokach, można je zaobserwować głównie w makrofagach. Wszystko dlatego, że wytwarzanie hemosyderyny wiąże się z procesem fagocytozy, której poddawane są erytrocyty i hemoglobina. Jednak złogi te mogą uwidocznić się najczęściej w przebiegu chorób takich jak:
- anemia sierpowata – objawia się tachykardią, zmęczeniem, częstymi infekcjami, stanami zapalnymi stawów i bladością skóry;
- talasemia – objawia się bladością skóry, zaburzeniami wzrostu, bólami głowy, zawrotami głowy oraz owrzodzeniami wokół kostek;
- endometrioza – objawia się bólem w okolicy miednicy mniejszej, zaburzeniami trawienia, bezpłodnością, chronicznym zmęczeniem i nieregularnymi, obfitymi miesiączkami.
A także wszystkich, w przebiegu których konieczne są częste lub regularne transfuzje krwi. Inne możliwe przyczyny:
- sferocytoza;
- choroba Wilsona;
- niedokrwistość hemolityczna;
- fawizm;
- przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C;
- przewlekły stan zapalny wywołany zespołem metabolicznym;
- zaburzenia magazynowania żelaza, także genetyczne;
- ciężka zastoinowa niewydolność serca, przebiegająca z krwawieniami do płuc.
Diagnostyką i leczeniem takich chorób zajmuje się przede wszystkim lekarz hematolog. Należy wiedzieć, że hemosyderynuria jest pojawiającym się później od hemoglobinurii wskaźnikiem przebytego epizodu hemolizy wewnątrznaczyniowej. Bezpośrednią przyczyną powstawania omawianych złogów jest degradacja ferrytyny-L.
Hemosyderyna – badanie
Hemosyderynę można uwidocznić w formie niebieskich ziarnistości, barwiąc na obecność żelaza preparat osadu moczu zawierającego komórki kanalików nerkowych. Materiałem do badania jest więc prawidłowo pobrana próbka moczu. Należy ją pobrać na czczo, najlepiej z samego rana. Wyniki dostępne są często już na drugi dzień.
Hemosyderoza
Hemosyderoza to patologiczny stan odkładania się hemosyderyny w komórkach różnych narządów wewnętrznych. Zwykle przebiega bez uszkodzenia tkanek, jednak w niektórych przypadkach obserwuje się poważne powikłania, takie jak:
- marskość wątroby;
- kardiomiopatia przerostowa;
- upośledzenie pracy trzustki.
Zwykle hemosyderyna gromadzi się w miejscach, w których intensywnie odbywają się procesy fagocytozy. Są to więc śledziona, szpik kostny, komórki Kupffera wątroby.
Polecane produkty:
|
Chlorella 100% naturalna
Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Jest bogatym źródłem witamin, minerałów, chlorofilu i innych, ważnych składników odżywczych. Wspiera oczyszczanie organizmu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jędrzejczak W., Basak G., Hematologia – kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
- Nowak W., Skotnicki A., Podstawy hematologii, Wydawnictwo MP, Kraków 2019.
- Chełstowska M., Warzocha K., Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 3/2006.
