Zapalenie miazgi zęba to bolesne schorzenie zębów rozwijające się etapami. Stan ten może być odwracalny lub też nie, zawsze jednak wymaga profesjonalnego leczenia.
Czym jest miazga zęba?
Miazga to struktura wypełniająca jamę zęba – jest odbiciem jego kształtu anatomicznego. Właściwa tkanka miazgowa kończy się w obrębie otworu fizjologicznego, który stanowi przewężenie kanału w odległości 0,5-2 mm od wierzchołka korzenia zęba. Miazga przez otwór wierzchołkowy i kanały pozostaje w bezpośrednim kontakcie z przyzębiem. Miazga zęba jest bogato ukrwiona i unerwiona.
Przyczyny
Zapalenie miazgi zwykle wiąże się z rozwojem próchnicy i następuje w efekcie kumulowania się drobnych uszkodzeń miazgi z dawniej wykonanymi dużymi wypełnieniami, wypełnieniem wadliwie wykonanym lub urazem. Bakterie i produkty ich metabolizmu mogą przenikać do miazgi i wywoływać w niej stany chorobowe. Procesy patologiczne towarzyszące miazdze mogą przenosić się na tkanki przyzębia wierzchołkowego i brzeżnego. Zapalenie przyzębia również odgrywa znaczną rolę w patologiach miazgi.
Do pozostałych przyczyn rozwoju stanów zapalnych miazgi zęba zalicza się między innymi obnażoną zębinę. To przez nią (lub przez kieszonkę patologiczną) mogą przechodzić bakterie i powodować zapalenie. Także bruksizm sprzyja powstawaniu stanów zapalnych, ponieważ może powodować pęknięcia szkliwa.
Zapalenie miazgi zęba – objawy
Typowym objawem dolegliwości jest ból zęba występujący samoistnie lub w odpowiedzi na drażnienie. Ból ten może trwać minutę, ale może również utrzymywać się znacznie dłużej. Zwykle jest ostry, nagły i kłujący. Jeśli na tym etapie nie zostanie podjęte leczenie, zapalenie znacznie się rozszerzy powodując negatywne konsekwencje.
Następnym etapem jest pojawienie się bólu ćmiącego i pulsującego. Tutaj zmiany w miazdze są już bardziej zaawansowane. Jeśli w dalszym ciągu nie zostanie podjęte leczenie dojdzie do bezpowrotnej utraty żywotności miazgi zęba.
Zapalenie miazgi często prowadzi do martwicy z ucisku, ponieważ miazga zamknięta jest w sztywnym przedziale. W momencie pojawienia się tego stanu, dolegliwości bólowe zwykle szybko ustępują. Efektem jest niestety wówczas przywierzchołkowe zapalenie ozębnej. W efekcie ząb staje się niezmiernie wrażliwy na opukiwanie i ruchy związane z żuciem.
Czym jest martwica miazgi?
Martwica miazgi to inaczej jej śmierć, stanowi stan nieodwracalny. Organizm człowieka na ogół wydala lub resorbuje martwicze tkanki. Jednak w przypadku miazgi zęba nie jest to możliwe ze względu na jej umiejscowienie w komorze zęba, której ściany tworzy twarda zębina. W efekcie martwicza miazga pozostaje w jamie zęba i ulega najczęściej rozpadowi zgorzelinowemu. Może także zostać usunięta w trakcie leczenia endodontycznego.
Klasyfikacja stanów zapalnych miazgi
Zagadnienia odnośnie chorób miazgi są wciąż otwartym, ciągle omawianym problemem. Jednym z podziałów chorób miazgi jest podział Wilgi oparty na przesłankach histopatologicznych. Wyróżnia on 2 podstawowe grupy stanów zapalnych, które zawierają kilka podjednostek. Są to zapalenia:
- ostre – surowicze częściowe, surowicze całkowite, ropne częściowe, ropne całkowite;
- przewlekłe – włókniste, ropne, przewlekłe ziarninujące.
Obecnie raczej już nie wykorzystuje się tego podziału. Dzisiaj znacznie powszechniej stosuje się klasyfikację Baume’a i Fiore-Donna, która obejmuje 4 kategorie:
- I – bezobjawowe zapalenia. Miazga nie daje objawów klinicznych. Leczy się ją metodą przykrycia;
- II – odwracalne zapalenie miazgi ze słabo zaznaczonymi objawami klinicznymi. Można je wyleczyć metodą przykrycia lub amputacji przyżyciowej;
- III – nieodwracalne zapalenie wymagające leczenia metodą ekstyrpacji;
- IV – miazga martwa. Stanowi wskazanie do leczenia kanałowego.
Zapalenie miazgi zęba – leczenie
Miazga zęba ulegająca zapaleniu raczej nie ulega samowyleczeniu. Zdarzają się przypadki, gdy przy złamaniu korzenia zęba bez przemieszczenia odłamów, powstały wówczas niewielki proces zapalny samoistnie ulega likwidacji. Warunkiem tego jest brak kontaktu miazgi zęba ze środowiskiem jamy ustnej (śliną, płytką nazębną). Najczęściej jednak konieczna jest wizyta u dentysty.
Metody leczenia uzależnione są od zaawansowania stanu zapalnego. W początkowej fazie, gdy występuje ostry, nagły ból niekiedy wystarczy opracowanie ubytku próchniczego lub opracowanie niedokładnego wypełnienia. Z kolei jeśli zmiany są bardziej zaawansowane konieczne jest założenie opatrunku leczniczego, a nawet leczenie kanałowe.
Należy wiedzieć, że Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje osobom dorosłym leczenie kanałowe zębów siecznych oraz kłów, a także wszystkich zębów kobietom w ciąży i podczas połogu. Darmowe leczenie kanałowe przysługuje również dzieciom i młodzieży do 18. roku życia. Warto jednak zadbać o zęby zanim konieczne będzie nieprzyjemne, bolesne leczenie kanałowe.
Bibliografia
- Kaczmarek U., Grzesiak-Gasek I., Wójtowicz D., Częstość występowania powikłań stwierdzanych przez stomatologów praktyków w leczeniu kanałowym, Dental and Medical Problems, 46/2009.
- Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
