Ameloblast to komórka pochodzenia nabłonkowego, odpowiedzialna przede wszystkim za tworzenie szkliwa podczas rozwoju zębów. Mnóstwo takich komórek znajduje się w organizmie każdego kręgowca, w tym również u człowieka. Ameloblasty nazywane są również enameloblastami lub adamantoblastami.
Ameloblast – charakterystyka
Ameloblasty są komórkami szkliwotwórczymi pochodzenia nabłonkowego, spełniające szczególną rolę podczas tworzenia się zębów u kręgowców. Można określić je jako komórki kolumnowe o średnicy około 4 mikrometrów, długości 40 mikrometrów i przekroju sześciokątnym. Posiadają one koniec wydzielniczy, zakończony piramidalnym wypustem określanym jako wyrostek Tomesa.
Ameloblasty tworzą się podczas procesów różnicowania z preameloblastów, co jest wynikiem sygnału z komórek ektomezenchymalnych brodawki zębowej. Początkowo preameloblasty przekształcają się w ameloblasty przedwydzielnicze, po czym w ameloblasty wydzielnicze, a więc właściwe komórki tworzące szkliwo zębów. Ameloblasty staną się w pełni funkcjonalne dopiero po utworzeniu pierwszej warstwy zębiny przez odontoblasty.
Wymienia się wiele różnych czynników, które mogą wpływać na różnicowanie i rozwój ameloblastów, powodując tym samym tworzenie nieprawidłowości w strukturze zęba. Jednym z przykładów jest BMP (białko morfogenetyczne kości). Kiedy folistatyna, inhibitor BMP, jest nadmiernie ekspresjonowana w nabłonku rozwijających się zębów, ameloblasty nie różnicują się, w konsekwencji czego szkliwo zębów nie powstaje.
Ameloblast – funkcje
Ameloblasty odpowiadają za wydzielanie i produkcję białek szkliwa (enamelina i amelogenina), które w kolejnych etapach powstawania zębów ulegają mineralizacji, tworząc szkliwo. Udowodniono, że szkliwo jest najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie. Składa się z długich pryzmatów grubości 3-6 um, które układają się w równoległe szeregi, biegnąc od powierzchni zębiny ku wolnej powierzchni szkliwa. Ameloblasty kontrolują dodatkowo skład jonowy i organiczny szkliwa.
Warto zaznaczyć, że ameloblasty są wyjątkowo wrażliwe na zmiany czynników środowiskowych. Przykładowo wysoka gorączka w dzieciństwie jest klasycznym przykładem stresorów fizycznych wywołujących zakłócenia w produkcji szkliwa zębów mlecznych, a później zębów stałych.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gaje P., Ceausu R., Dictionary of Normal Cells The Ameloblast, Gaje et al. Volume V, Issue 2, 2021.
- Zeichner-David M., Diekwisch T., Fincham A., Lau E., McDougall M., Moradian-Oldak J., Simmer J., Snead M., Slavkin H., Control of ameloblast differentiation, Int. J. Dev. BioI. 39: 69-92, 1995.
