Witamina C

Witamina C (zwana również kwasem askorbinowym) to z całą pewnością najbardziej popularna i powszechnie występująca witamina. Rozpuszcza się w wodzie i posiada lekko kwaskowaty smak. Jest obecna przede wszystkim w owocach, warzywach i algach. Jej znaczny niedobór powoduje szkorbut.

Źródła witaminy C

Za najbogatsze źródło witaminy C uznaje się acerolę, która może mieć aż do 2500 mg tej witaminy w 100 g owoców. Równie wysoką zawartość wykazują owoce dzikiej róży (także do 2500 mg w 100 g) oraz rokitnik (do 700 mg w 100 g). Dla przykładu, popularna cytryna tak bardzo kojarzona z witaminą C ma zaledwie 53 mg kwasu askorbinowego w 100 g. Do pozostałych bogatych źródeł witaminy C zaliczamy takie produkty jak między innymi:

• jagody goji;
• owoce głogu;
• papryka;
• natka pietruszki;
• czarna porzeczka;
• kiwi;
• jarmuż;
• chrzan;
• koperek;
• brukselka;
• spirulina;
• chlorella;
• truskawki;
• kapusta.

W Polsce do głównych źródeł witaminy C zalicza się kapustę i ziemniaki, przede wszystkim ze względu na duże spożycie tych produktów. Stanowią bowiem standardowy element kuchni polskiej. Pewną ilość omawianej witaminy można znaleźć w naparach, gdyż zioła zawierają jej duże ilości. Niestety, kwas askorbinowy jest nietrwały i ulega rozkładowi już podczas zbierania ziół. Dodatkowo jest wrażliwy na światło i wysokie temperatury, dlatego traci część cennych właściwości podczas parzenia naparów. Ze względu na niestabilność w wysokich temperaturach za najlepsze źródła witaminy C uznaje się surowce warzywa i owoce, niepoddawane obróbkom termicznym.

Dzienne zapotrzebowanie

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C zależy od wieku i płci, a także ogólnego stanu zdrowia i stylu życia. Przykładowo, dzieci powinny dostarczać wraz z pożywieniem do 50 mg tej witaminy, młodzież do 65 mg (dziewczęta) lub do 75 mg (chłopcy), zaś osoby dorosłe do 75 mg (kobiety) lub do 90 mg (mężczyźni).

Zwiększone dzienne zapotrzebowanie odnotowuje się u kobiet w ciąży (powinny dostarczać do 85 mg) oraz karmiących piersią (do 120 mg). Większe dawki kwasu askorbinowego powinny przyjmować także osoby z nadciśnieniem tętniczym, przy długotrwałych wysiłkach fizycznych, podczas wymiotów, palacze, alkoholicy oraz diabetycy.

Rola witaminy C

W organizmie człowieka witamina C pełni przede wszystkim rolę przeciwutleniacza i „zmiatacza” wolnych rodników. Dzięki temu niweluje stres oksydacyjny i wpływa korzystnie na prewencję wielu chorób, zaliczanych obecnie do cywilizacyjnych. Dodatkowo witamina C:

• bierze udział w syntezie kolagenu;
• wpływa pozytywnie na gojenie się ran;
• zmniejsza ryzyko powstawania zajadów, krwawienia z dziąseł;
• warunkuje syntezę wielu hormonów i neurotransmitterów (np. noradrenaliny);
• uczestniczy w przemianach steroidów i tłuszczów;
• zwiększa biodostępność żelaza;
• warunkuje syntezę karnityny;
• reguluje ciśnienie tętnicze krwi;
• zmniejsza przykre konsekwencje kaca;
• obniża stężenie glukozy we krwi w stanach hiperglikemii.

Szczególnie korzystne działanie witaminy C obserwuje się na przykładzie układu sercowo-naczyniowego. Poprzez regulację ciśnienia krwi, wspomaganie gojenia się ran i działanie antyoksydacyjne zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób takich jak nadciśnienie serca, zawał, udar mózgu, choroba niedokrwienna serca czy miażdżyca. Dodatkowo witamina C wspiera naturalną syntezę i czynność komórek układu immunologicznego, w tym limfocytów, przez co podnosi ogólną odporność organizmu.

Niedobór witaminy C

Najbardziej popularną chorobą wynikającą z braku witaminy C w organizmie jest szkorbut, czyli gnilec. Objawia się między innymi krwawieniem z dziąseł, wypadaniem zębów i powstawaniem krwawych wybroczyn na skórze. Hipowitaminoza objawia się:

• zwiększoną podatnością ustroju na infekcje i ogólnym osłabieniem odporności;
• zmęczeniem;
• zmniejszeniem wydolności fizycznej;
• upośledzeniem gojenia się ran;
• zaburzeniami w tworzeniu się kolagenu, czyli tym samym pogorszenie kondycji skóry i ewentualne dolegliwości ze strony stawów;
• nadciśnieniem tętniczym.

Całkowity niedobór witaminy C obecnie nie występuje, szkorbut spotyka się głównie w nierozwiniętych krajach afrykańskich. W krajach cywilizowanych kwas askorbinowy jest bowiem bardzo częstym dodatkiem do ogólnie spożywanych produktów. Ludzie w tych krajach nie mają również problemu z dostępnością kiszonek, świeżych warzyw i owoców czy suplementów diety.

Osoby szczególnie narażone na wystąpienie niedoborów witaminy C to przede wszystkim kobiety w ciąży i karmiące piersią, palacze, alkoholicy oraz osoby starsze. Należy wiedzieć, że przyjmowanie niektórych leków (np. aspiryny, sulfonamidów lub barbituranów) również zmniejsza poziom witaminy C w ustroju.

BIO Acerola - naturalna witamina C Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szymańska-Pasternak J., Janicka A., Bober J., Witamina C jako oręż w walce z rakiem, Onkologia Praktyczna i Kliniczna, 1/2011.
2. Kalemba-Drożdż M., Witamina C w leczeniu nowotworów i profilaktyce chorób niezakaźnych, Państwo i Społeczeństwo, 3/2018.
3. Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Rokowska-Waluch A., Witamina C i skóra, Farmacja Współczesna, 5/2012.