Zęby noworodkowe to specyficzne uzębienie występujące w okresie noworodkowym, pojawiające się średnio miesiąc po urodzeniu. Jest nietypową i rzadko spotykaną wadą wrodzoną zębów. Pierwsze zęby dziecka powinny być bowiem mleczne i wyrzynać się w okolicach 6.-9. miesiąca życia.
Z czego wynikają zęby noworodkowe?
Nie ustalono dokładnej etiologii tej dolegliwości. Zwykle za czynniki ryzyka podaje się:
- płytką lokalizację zawiązków zębowych na powierzchni kości wyrostka zębodołowego żuchwy;
- podwyższoną aktywność osteoblastów w okolicach zawiązka zęba, co wiąże się z procesami remodelowania kości;
- zaburzenia hormonalne – szczególnie związane z nadczynnością tarczycy i przysadki mózgowej;
- dodatni wywiad rodzinny i dziedziczenie autosomalne dominujące;
- niedobory witamin, niedożywienie, infekcje, urazy i stany gorączkowe.
Wszystko to nie jest bezpośrednią przyczyną pojawiania się zębów noworodkowych, ale może zwiększać ryzyko tej patologii. Zauważono także, że zęby noworodkowe są częstym objawem poważnych chorób wrodzonych, takich jak zespół Kabuki, zespół Gorlina czy zespół Hallermanna-Streiffa. Występują one także u dzieci z rozszczepami wargi i podniebienia, zarówno jednostronnymi, jak i obustronnymi. Wówczas zazwyczaj są to zęby sieczne boczne w okolicy szczeliny rozszczepu.
Jak wyglądają zęby noworodkowe?
Istnieje podział zębów noworodkowych na 4 kategorie:
- I – niecałkowicie ukształtowana korona swoim kształtem przypominająca muszlę. Jest ona słabo związana z wyrostkiem zębodołowym, typową cechą jest tutaj brak korzenia;
- II – w pełni ukształtowana korona, słabo związana przez tkanki dziąsła z wyrostkiem zębodołowym. Korzenia albo nie ma, albo jest bardzo słabo rozwinięty;
- III – brzeg sieczny korony zęba wychodzi stopniowo przez tkankę dziąsła;
- IV – obrzmienie dziąsła z niewyrzniętym zębem, którego brzeg sieczny korony można wyczuć palpacyjnie.
Najczęściej jako zęby noworodkowe występują siekacze przyśrodkowe żuchwy. Najczęściej są to przedwcześnie wyrznięte zęby mleczne – posiadają taki sam kształt, aczkolwiek często są znacznie mniejsze. Ich cechą charakterystyczną jest żółtawa barwa oraz brak korzenia lub jego niedorozwój. Dodatkowo takie zęby mają niedorozwój szkliwa, najczęściej jednak całkowicie go nie ma.
Zęby noworodkowe – co dalej?
Pod uwagę bierze się 2 możliwości – pozostawienie zębów noworodkowych lub ich ekstrakcję. Wybór postępowania zależy od wielu czynników, w tym od stopnia jego ruchomości, ryzyka uszkodzenia błony śluzowej języka czy niedogodnością podczas karmienia piersią. Jeśli zęby noworodkowe mimo swojego wczesnego wyrznięcia są dobrze ustabilizowane w błonie śluzowej można bez obaw je pozostawić. Wraz z rozwojem korzenia ich stabilność dodatkowo ulegnie poprawie. Zęby, które pozostają w jamie ustnej dziecka powyżej 4 miesięcy, zazwyczaj dobrze rokują.
Leczenie alternatywne obejmuje ekstrakcję. Jest to też metoda z wyboru przy nadliczbowych zębach noworodkowych. Należy jednak pamiętać, aby decydując się na tę metodę odczekać kilkanaście dni, aby dziecko mogło w tym czasie wykształcić florę jelitową zdolną do wytworzenia odpowiedniej ilości witaminy K. Istotne jest dokładne oczyszczenie okolicy po usuniętym zębie. Nie mogą tam bowiem pozostać resztki brodawki zębowej i pochewka Hertwinga.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jurczak A., Gregorczyk-Maga I., Kępisty M., Kołodziej I., Kościelniak D., Staszczyk M., Ciepły J., Słowik J., Wpływ wybranych czynników na terminy pojawiania się pierwszych zębów mlecznych u dzieci z Krakowa i okolic, Medycyna Rodzinna, 4/2016.
- Daszkowska M., Habrat P., Szczepańska J., Zęby wrodzone i noworodkowe – opis pięciu przypadków, Nowa Stomatologia, 22/2017.
- Owczarek K., Mielnik-Błaszczak M., Zęby wrodzone i noworodkowe – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 2/2011.