Zatoka jamista to parzysta struktura leżąca po obu stronach siodła tureckiego na podstawie skrzydła większego kości klinowej. Jest dość obszerna, przenikają ją liczne grubsze i cieńsze beleczki łącznotkankowe, co w przekroju nadaje jej gąbczasty wygląd. Stąd właśnie nazwa struktury.
Jak zbudowana jest zatoka jamista?
W przekroju czołowym zatoka jamista ma kształt trójkąta. Wyróżnia się w nim 3 ściany:
- górną;
- przyśrodkową;
- boczną.
Ściana górna utworzona jest w całości przez oponę twardą, a konkretnie przez jej wypustkę zwaną przeponą siodła. Rozpina się między wyrostkami pochyłymi przednimi a tylnymi. Ścianę górną przebija tętnica szyjna wewnętrzna. Ściana przyśrodkowa w swej części górnej oddziela komorę przysadki od zatoki jamistej. Jej część dolna przylega do powierzchni bocznej trzonu kości klinowej. Jeśli kość klinowa jest silnie rozwinięta, to jej ścina boczna jest bardzo cienka. Z kolei ściana boczna składa się również tylko z opony twardej i ustawia się ona pionowo. W części przedniej przedziela zatokę jamistą od dołu środkowego czaszki i w nim położonych płatów skroniowych mózgu, w części tylnej zaś bocznie od zatoki jamistej leży przestrzeń oponowa dla zwoju nerwu trójdzielnego.
Co zawiera zatoka jamista?
Twory mieszczące się w zatoce jamistej oraz w jej ścianie bocznej są bardzo istotne dla funkcjonowania całego ustroju. W świetle zatoki jamistej wyróżnia się przede wszystkim:
- tętnicę szyjną wewnętrzną otoczoną splotem współczulnym ;
- nerw odwodzący.
Twory te obejmuje śródbłonek, a otacza krew zatoki jamistej. Do opony twardej mocują je pasma łącznotkankowe. W ścianie bocznej zatoki od góry ku dołowi przebiegają kolejno nerwy:
- okoruchowy;
- bloczkowy;
- oczny;
- pierwsza gałąź nerwu trójdzielnego.
Nerwy te nie kontaktują się bezpośrednio z zatoką jamistą, jednak zwłaszcza nerw oczny stosunkowo tylko cienką warstwą tkanki oddziela się od zatoki. Właśnie z tego względu podczas operacji nerwu ocznego wskazana jest najwyższego stopnia ostrożność, żeby nie spowodować krwawienia z zatoki.
Patologie zatoki jamistej
Zatoka jamista leży w linii złamań podstawy czaszki i w tych przypadkach stosunkowo często zdarzają się uszkodzenia tętnicy szyjnej wewnętrznej oraz wylew krwi tętniczej bezpośrednio do krwi zatoki żylnej. Charakterystycznym objawem tego rodzaju tętniaka jest silne wysadzenie i tętnienie gałki ocznej (tak zwany wytrzeszcz tętniący).
Kolejnym schorzeniem omawianej struktury jest jej zapalenie. Dochodzić do tego może wskutek zapalenia zatok przynosowych lub niekiedy w powiązaniu z wyciskaniem zmian skórnych w obrębie szczególnego miejsca na twarzy, określanego jako trójkąt śmierci. Zapalenie zatoki jamistej powoduje między innymi wytrzeszcz oczu, bóle głowy, nudności i wymioty.
Najpoważniejszą dolegliwością zatoki jamistej jest jej zakrzepica. Spotyka się ją na szczęście rzadko, ponieważ odpowiada za mniej niż 1% udarów mózgu. Jeśli jednak wystąpi wiąże się z bardzo poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Czynnikiem ryzyka takiej zakrzepicy są między innymi zakażenia.
Zobacz również: Przetoka zębowa.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Narkiewicz O., Moryś J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
