Dysfonia to zaburzenie fonacji, które może mieć różne podłoże. Wpływa negatywnie na jakość codziennego życia utrudniając komunikację interpersonalną. Nieprawidłowości w przebiegu dysfonii również mają złożony obraz – mogą dotyczyć barwy i częstotliwości głosu, a także poziomu głośności czy czasu trwania wypowiedzi. Wyróżniamy dysfonię czynnościową oraz dysfonię organiczną.
Dysfonia – przyczyny
Dysfonia organiczna wynika z chorób krtani, zwłaszcza tych, które obejmują także fałdy głosowe. Z kolei w przypadku dysfonii czynnościowej wskazuje się na upośledzenie pracy mięśni krtani przy jednoczesnym braku stwierdzania zmian organicznych w obrębie krtani. Do możliwych przyczyn dysfonii zalicza się więc:
- choroby nowotworowe krtani;
- stany pourazowe;
- stany zapalane krtani;
- polipy;
- obrzęki;
- przebyte operacje w okolicy krtani;
- stan po radioterapii;
- zaburzenia hormonalne i elektrolitowe;
- niepożądane działanie niektórych leków;
- choroby metaboliczne.
Dodatkowo wyróżnia się dysfonię hiperfunkcyjną, pojawiającą się u osób pracujących głosem, np. nauczycieli, lektorów czy wszystkich osób nadużywających głosu. Specyficznym rodzajem jest dysfonia psychogenna, która pojawia się zwykle u kobiet w wieku 45-55 lat, chwiejnych emocjonalnie i narażonych na przewlekły stres w życiu. W skrajnych przypadkach może przejść w afonię czynnościową, czyli całkowitą utratę głosu. Mowa głównie o pacjentach psychiatrycznych, np. z zaburzeniami lękowymi czy depresją.
Dysfonia – objawy
Dysfonia ma zmienny przebieg, ponieważ nieprawidłowości mogą dotyczyć wszystkich składowych głosu, tylko jednej składowej lub tworzyć unikalne kombinacje. Objawom zwykle towarzyszy chrypka, ból krtani oraz wysychanie błon śluzowych gardła i krtani, co daje nieprzyjemne uczucie. Podczas fonacji pojawia się ponadto wzmożone napięcie mięśni. Pacjent musi wykonywać więcej wdechów i wydechów, co niekiedy prowadzi do hiperwentylacji podczas wypowiadania się. Siła głosu może zmienić się nawet podczas bardzo krótkich wypowiedzi.
Przy afonii czynnościowej charakterystyczna jest utrata dźwięczności głosu, co ma miejsce nagle bądź zachodzi w przeciągu kilku godzin – wówczas głos staje się coraz cichszy. Dochodzi do tego, że pacjent nie może wypowiedzieć nawet słowa lub posługuje się jedynie szeptem.
Dysfonia – leczenie
Diagnostyką i leczeniem dysfonii zajmuje się otorynolaryngolog. Podstawą (bez względu na rodzaj dysfonii) jest ograniczenie nadużywania głosu. Osoby pracujące z jego wykorzystaniem powinny rozważyć urlop. W przypadku dysfonii organicznej stawia się na leczenie przyczynowe, zaś w dysfonii czynnościowej podstawą jest fizjoterapia głosu oraz nauka właściwego oddychania torem przeponowym. Co istotne, rehabilitację prowadzi się regularnie przez okres kilku miesięcy. Znaczną liczbę ćwiczeń pacjent musi wykonywać samodzielnie w domu. Rolę pomocniczą odgrywa farmakoterapia oraz suplementacja witamin. Jedynie w niektórych przypadkach staje się konieczne przyjmowanie leków uspokajających.
Coraz chętniej sięga się po zupełnie nowe, alternatywne metody leczenia zaburzeń mowy, w tym również dysfonii. Są to choćby:
- diatermia;
- jonoforeza;
- ciepłe inhalacje.
Jeśli dysfonia ma podłoże psychiczne lub emocjonalne, zaleca się wzbogacenie terapii o konsultacje psychoterapeutyczne. Rokowania są dobre. Po wyleczeniu dysfonii zaleca się oszczędzanie głosu, aby ponownie nie doszło do jej wystąpienia.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Morawska J., Niebudek-Bogusz E., Dysfonia spastyczna – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Otorynolaryngologia, 3/2014.
- Sielska-Badurek E., Niemczyk K., Postępowanie diagnostyczne w zaburzeniach głosu, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2/2015.
