Krtań

Spis treści

Krtań (łac. larynx) to część górnych dróg oddechowych o długości około 4-6 cm. Bierze udział nie tylko w transporcie powietrza, ale również w wytwarzaniu głosu. Przedłużeniem krtani ku dołowi jest tchawica.

Krtań (łac. larynx)

Gdzie znajduje się krtań?

Krtań rozciąga się między IV a VII kręgiem szyjnym, poniżej nasady języka i kości gnykowej, z którymi łączy się mięśniami i systemem więzadłowym. Z przodu, w linii pośrodkowej, krtań przylega do blaszki środkowej i powierzchownej powięzi szyi.

U kobiet krtań leży nieco wyżej niż u mężczyzn. Swoje ostateczne położenie osiąga jednak w okolicy 7. roku życia, a niekiedy nawet później.

Jak zbudowana jest krtań?

Krtań budują chrząstki, które stanowią w efekcie jej szkielet. W budowie krtani ważną rolę odgrywają również mięśnie, więzadła i błony łącznotkankowe. Od strony wewnętrznej wyściela ją zaś błona śluzowa. Chrząstki krtani utworzone są z tkanki chrzęstnej szklistej lub sprężystej. Wyróżnia się przy tym 3 chrząstki nieparzyste oraz 3 parzyste. W pierwszej grupie znajdują się chrząstki:

  • tarczowata;
  • pierścieniowata;
  • nagłośniowa.

Z kolei parzyste są chrząstki:

  • nalewkowate;
  • różkowate;
  • klinowate.

Należy wiedzieć, że niekiedy występują niestałe chrząstki trzeszczkowate. Dodatkowo chrząstki szkliste krtani ulegają wraz z wiekiem częściowemu, a niekiedy nawet całkowitemu skostnieniu. U mężczyzn proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania, natomiast u kobiet znacznie później.

Chrząstki nieparzyste

Chrząstka tarczowata zbudowana jest z dwóch płytek – prawej i lewej. Z przodu łączą się one ze sobą pod pewnym kątem, który jest różny w zależności od wieku i płci. U mężczyzn kąt ten wynosi zazwyczaj 90 stopni, natomiast u kobiet – około 120 stopni. W miejscu połączenia obydwu płytek zaznacza się głębokie wcięcie tarczowe górne.

Chrząstka pierścieniowata zbudowana jest z łuku i płytki. Na górnym brzegu płytki znajduje się niewielkie wcięcie, po którego obydwu stronach znajdują się powierzchnie dla połączenia stawowego z chrząstkami nalewkowatymi.

Z kolei chrząstka nagłośniowa jest cienką blaszką chrząstki sprężystej, pod względem kształtu porównywaną do liścia sercowatego. Dolny jej koniec wyciąga się w szypułkę, przytwierdzoną więzadłem do wewnętrznej powierzchni chrząstki tarczowatej.

Chrząstki parzyste

Chrząstki nalewkowate swoimi podstawami spoczywają na odpowiednich powierzchniach stawowych płytki chrząstki pierścieniowatej. Następnie podstawy przechodzą ku przodowi w ostry wyrostek głosowy, zaś bocznie w wyrostek mięśniowy.

Chrząstki różkowate stanowią przedłużenie chrząstek nalewkowatych ku górze, z kolei chrząstki klinowate to niestałe, podłużne chrząstki znajdujące się w fałdach nalewkowo-nagłośniowych.

Więzadła krtani

W budowie krtani wyróżnia się więzadła łączące chrząstki krtani z otoczeniem oraz więzadła stawowe. Do tych pierwszych zalicza się więzadła łączące:

  • nagłośnię i chrząstkę tarczowatą z kością gnykową;
  • chrząstkę pierścieniowatą z tchawicą;
  • chrząstki z językiem i gardłem.

W związku z tym wyróżnia się następujące więzadła:

  • tarczowo-gnykowe – pośrodkowe i boczne;
  • gnykowo-nagłośniowe;
  • pierścienno-tchawicze;
  • językowo-nagłośniowe;
  • różkowo-gardłowe;
  • pierścienno-gardłowe.

Natomiast do więzadeł stawowych zalicza się więzadła:

  • rogowo-pierścienne – przednie, boczne i tylne;
  • pierścienno-nalewkowe;
  • tarczowo-nagłośniowe.

Więzadła nie tylko stabilizują poszczególne struktury krtani oraz jej otoczenia, ale również w pewnym stopniu warunkują ruchy zachodzące w stawach krtani.

Za co odpowiada krtań?

Krtań odpowiada za tworzenie się głosu. Głos powstaje w krtani w efekcie drgania warg głosowych. Drgania te odbywają się w kierunku poprzecznym do osi długiej warg głosowych. Następnie, drgania fal powietrza przechodzącego przez szparę głośni (która na przemian rozwiera się i zamyka), wywołują powstawanie dźwięku. Wysokość głosu zależy od długości, grubości i napięcia warg głosowych, które z kolei zależą od wieku i płci. W efekcie siła głosy jest proporcjonalna do amplitudy drgań głosowych, zależnej od ciśnienia powietrza w krtani.

Dodatkowo krtań odpowiada za swobodny przepływ powietrza między jamą nosową a tchawicą oraz zabezpiecza drogi oddechowe przed przedostawaniem się do dalszych części układu oddechowego ciał obcych. To właśnie krtań generuje kaszel.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
  2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Kategorie
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Aktualności

Najpopularniejsze w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *