Nerw językowy (łac. nervus lingualis) jest jedną z gałęzi czuciowych grupy tylnej gałęzi nerwu żuchwowego, który z kolei stanowi gałąź V nerwu czaszkowego, jakim jest nerw trójdzielny. Pełni istotne funkcje, ponieważ unerwia czuciowo dno całej jamy ustnej, co wiąże się z lepszym odczuwaniem smaku i dotyku.
Nerw językowy – przebieg
Nerw językowy biegnie wzdłuż mięśnia skrzydłowego bocznego, kierując się w stronę jamy ustnej. Odchodzi od nerwu żuchwowego tuż po jego przejściu przez otwór owalny w podstawie czaszki. Po wyjściu z czaszki kieruje się do przestrzeni podskroniowej, w której biegnie w pobliżu mięśnia skrzydłowego bocznego. W dalszej kolejności przechodzi pod mięśniem żuchwowo-gnykowym w kierunku dna jamy ustnej. W tej okolicy biegnie w pobliżu ślinianki podżuchwowej. Ostatecznie nerw językowy dociera do języka (jak wskazuje jego nazwa), gdzie rozgałęzia się i unerwia przednie 2/3 języka. Zapewnia czucie somatyczne (dotyk, ból, temperatura), podczas gdy smak jest realizowany dzięki włóknom pochodzącym ze struny bębenkowej.
Warto jednocześnie zaznaczyć, że nerw językowy łączy się z nerwem struny bębenkowej (gałęzią nerwu twarzowego), co dostarcza włókna smakowe oraz włókna wydzielnicze dla ślinianek podżuchwowych i podjęzykowych. Odbywa się to w przestrzeni podskroniowej.
Gałęzie nerwu językowego
Mimo że nerw ten sam w sobie jest gałęzią większej struktury nerwowej. Osobiście również oddaje mniejsze gałązki, co pozwala na jeszcze lepsze unerwienie jamy ustnej. Takimi gałęziami są: gałęzie zębodołowe, gałąź podjęzykowa, gałęzie językowe oraz gałęzie cieśni gardzieli.
Nerw językowy – funkcje
Funkcje nerwu językowego dzieli się na:
- somatyczne – odpowiada za dostarczanie informacji odnośnie dotyku, bólu i temperatury, co sprawia, że jedzenie żywności jest bezpieczne, a człowiek może z łatwością rozpoznawać różne bodźce mechaniczne w jamie ustnej;
- smakowe – sam nerw nie przewodzi bodźców czuciowych smakowych, jednak wpływa na to poprzez swoje połączenie ze struną bębenkową;
- wydzielnicze – ze względu na to, że kontroluje wydzielanie śliny przez ślinianki podżuchwową i podjęzykową. Tym samym wspiera utrzymanie prawidłowego nawilżenia jamy ustnej (co z kolei jest niezbędne do komfortowego żucia i formowania kęsów pokarmowych oraz do utrzymania zdrowia zębów, zwłaszcza szkliwa).
Mówiąc w znacznym skrócie, nerw językowy odgrywa kluczową rolę w procesach takich jak mowa, odczuwanie smaków, trawienie i reakcje obronne w jamie ustnej.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Podemski R., Kompendium neurologii, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2011.
