Krzywe zęby od smoczka to zjawisko, na które powinni uważać wszyscy rodzice. Zbyt długie podawanie maluchowi smoczków może mieć bowiem wysoce negatywne konsekwencje nie tylko dla samego zgryzu, ale również dla rozwoju bezdechów sennych czy opóźnień mowy. Co warto wiedzieć na ten temat?
Krzywe zęby od smoczka
Ogólnie przyjęło się, że najbardziej odpowiedni okres w życiu niemowląt do korzystania ze smoczka to wiek do trzeciego miesiąca życia, kiedy dzieci wykazują mimowolny i nieświadomy silny odruch ssania. Jeśli u dziecka ta potrzeba jest bardzo silna, można przedłużyć stosowanie dodatkowego uspokajacza do około 8-12. miesiąca, kiedy to pojawiają się u niego pierwsze zęby, a maluch zaczyna gryźć i przeżuwać pokarmy stałe. Wówczas odruch ssania nie jest już fizjologiczny, a staje się nawykiem, który przedłużany może prowadzić do powstania wady wymowy oraz mieć wpływ na zgryz i zęby dziecka. Warto podkreślić, że ryzyko wzrasta szczególnie po 2. roku życia, gdy smoczek zaczyna wpływać na rozwój szczęki i podniebienia.
Do grona najczęściej występujących wad zgryzu powstających wskutek przedłużonego korzystania ze smoczka należą:
- zgryz otwarty – górne i dolne zęby nie stykają się przy zagryzaniu. Innymi słowy, brak jest kontaktu między zębami górnymi a dolnymi w pozycji zwarcia. Powstaje tzw. szpara niedogryzowa;
- tyłozgryz – cofnięcie dolnego łuku zębowego. Dolna szczęka (żuchwa) jest cofnięta względem górnej (szczęki), co powoduje nadmierne zachodzenie górnych zębów na dolne;
- wysunięcie siekaczy – górne przednie zęby mogą się wysuwać do przodu;
- zwężenie szczęki – może prowadzić do stłoczenia zębów stałych, co z kolei znacząco utrudnia ich szczotkowanie, zwłaszcza w szparach międyzębowych oraz zwiększa ryzyko następczych rotacji zębów.
Kiedy tak naprawdę smoczek w życiu dziecka staje się problemem? Do 12. miesiąca życia smoczek może być rzeczywiście pomocny i nie wpływa negatywnie na stan zdrowia malca. Po 2. roku życia, gdy dziecko w dalszym ciągu korzysta ze smoczka (także z butelki ze smoczkiem) ryzyko wad zgryzu rośnie znacząco. Po 3. roku życia specjaliści rekomendują całkowite odstawienie smoczka.
Profilaktyka krzywych zębów u dzieci
Rolą odpowiedzialnych rodziców jest dbanie o stan zdrowia dziecka w sposób kompleksowy. Muszą oni działać w ten sposób, by dodatkowo minimalizować ryzyko chorób zębów oraz wad zgryzu. Podstawowe rady w zakresie profilaktyki wad zgryzu u dzieci prezentują się następująco:
- ograniczanie czasu używania smoczka – zwłaszcza w nocy i w trakcie snu;
- wybieranie smoczków ortodontycznych – są one lepiej dopasowane do jamy ustnej dziecka;
- zastąpienie smoczków innymi metodami uspokajania – np. przytulaniem, zabawkami sensorycznymi;
- dbanie o to, by dorastający malec nie ssał kciuka, nie przygryzał często zabawek lub ołówków;
- systematyczne wizyty u stomatologa dziecięcego – kontrola rozwoju zgryzu jest bardzo ważna.
Uważa się, że pierwsza wizyta z dzieckiem u stomatologa powinna odbyć się jeszcze zanim wyrzną się u niego zęby mleczne. Celem takiej wizyty jest nie tyle dbanie o stan zdrowia zębów (ponieważ jeszcze ich nie ma), ile powolne i komfortowe przyzwyczajanie dziecka do wizyt u dentysty, by w późniejszym wieku taka diagnostyka lub leczenie nie były dla niego traumatycznym przeżyciem. Optymalny wiek na pierwszą wizytę to około 1-2 latka.
Krzywe zęby od smoczka – leczenie
Gdy u dziecka zęby mleczne zaczną się wyrzynać krzywo, należy jak najszybciej udać się do ortodonty. Leczenie powinno zostać wdrożone nawet wtedy, gdy dziecko ma jeszcze mleczaki, a nie zęby stałe. Niektórzy rodzice uważają, że mleczne zęby i tak wypadną, więc po co je leczyć. Otóż warto podkreślić, że krzywe zęby mleczne wielokrotnie zwiększają ryzyko wyrastania krzywych zębów stałych, których leczenie jest o wiele dłuższe i trudniejsze. Wczesna interwencja może zapobiec konieczności leczenia aparatem w przyszłości. Leczenie ortodontyczne krzywych zębów mlecznych często polega wyłącznie na zakładaniu plastikowych szyn na zęby na noc.
Bibliografia
- https://www.madramama.pl/files/objects/868/194/Badanie_smoczka_MAM_Perfect_streszczenie.pdf.
- Kaczmarek U., Cameron A., Widmer R., Stomatologia dziecięca, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2013.
