Jama ustna to innymi słowy jama gębowa człowieka. Stanowi początkowy odcinek przewodu pokarmowego, ponieważ to właśnie tutaj trafiają pierwsze kęsy pokarmowe. Jamę ustną można po części zaliczyć także do układu oddechowego i endokrynnego, jako że znajdują się w niej gruczoły wydzielnicze i istnieje możliwość oddychania przez usta.
Jak zbudowana jest jama ustna?
Jama ustna to otwór ograniczony z każdej strony. Od przodu przez wargi, od boków przez policzki, natomiast od góry przez podniebienie twarde. Tylną część jamy ustnej stanowi podniebienie miękkie wraz z tzw. cieśnią jamy ustnej. Ponadto dzieli się ją na 2 części:
- przedsionek jamy ustnej – część między wargami a zębami;
- jamę ustną właściwą – część między tylną powierzchnią zębów a gardłem (cała pozostała przestrzeń).
W jamie ustnej znajdują się zęby, w zależności od wieku są to mleczaki lub zęby stałe. Na całej powierzchni jamy ustnej znajdują się regularnie rozmieszczone gruczoły ślinowe. Za odpowiednie nawilżenie i ochronę tkanek odpowiada błona śluzowa. Najbardziej charakterystyczną częścią jamy ustnej jest język. Do pozostałych elementów zaliczamy migdałki podniebienne czy wędzidełka języka.
Funkcje jamy ustnej
Jama ustna pełni wiele funkcji:
- oddechową – często w stanach chorobowych, gdy gęsta wydzielina zalega w przewodach nosowych, pacjenci wspomagają się oddychaniem przez usta;
- wydzielniczą – mowa głównie o ślinie, która ułatwia formowanie kęsów i przełykanie ich. Utrzymuje odpowiednie nawilżenie jamy ustnej chroniąc zęby przed próchnicą. To także tutaj rozpoczyna się wstępne trawienie, a więc miejsce ma synteza enzymów;
- ochronną – ślina i wydzieliny gruczołów chronią tkanki w jamie ustnej przed podrażnieniami i wysychaniem. Obecność komórek układu immunologicznego sprawia, że jama ustna stanowi barierę przed infekcjami;
- smakową – dzięki kubkom smakowym mamy możliwość rozpoznawania smaków i cieszenia się nimi;
- artykulacyjną – dzięki zębom, językowi i odpowiedniemu napięciu policzków jesteśmy w stanie prawidłowo się wysławiać.
Nie należy zapominać, że jest to również element estetyczny całej twarzy. Współcześnie dużą popularnością cieszy się ortodoncja i stomatologia estetyczna. Częstym wyborem osób w każdym wieku jest założenie aparatu ortodontycznego, licówek czy wybielanie zębów. Zdrowy i piękny uśmiech stanowi wizytówkę zadbanej osoby.
Choroby jamy ustnej
W jamie ustnej znajduje się wiele struktur, które ulegają uszkodzeniom i infekcjom. Począwszy od zębów (m.in. próchnica, kamień nazębny, paradontoza), poprzez język (m.in. język geograficzny, stany zapalne, afty), kończąc na wewnętrznych powierzchniach policzków. W odniesieniu do jamy ustnej wyróżnić można np.:
- grzybicę;
- martwicze i zapalne stany błon śluzowych;
- rozszczepy podniebienia;
- zapalenie migdałków podniebiennych;
- skrócone wędzidełko języka;
- krwawienie z dziąseł;
- kserostomię;
- nadwrażliwość zębów;
- nieświeży oddech.
Takich dolegliwości jest znacznie więcej. Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy w obrębie jamy ustnej najlepiej zgłosić się do stomatologa lub lekarza rodzinnego (w zależności od rodzaju objawów i dotkniętych nimi struktur). Podobnie jak w przypadku innych części ciała, tak i w jamie ustnej może rozwinąć się nowotwór. Z kolei oddech czy wygląd języka często ułatwia rozpoznanie chorób ogólnoustrojowych.
Zobacz również: Higiena jamy ustnej osób starszych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Knychalska-Karwan Z., Stomatologia zachowawcza wieku rozwojowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
- Jańczuk Z., Krupiński J., Diagnostyka i leczenie zmian endodontyczno-periodontologicznych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2015.
- Roberson T., Heymann H., Swift E., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010.
