Nieprzyjemny zapach z ust nazywany jest fachowo halitozą. Dotyczy znacznej części populacji i stanowi schorzenie o wieloczynnikowej, złożonej etiologii.
Nieprzyjemny zapach z ust – przyczyny
Przyczyny nieprzyjemnego zapachu z ust można podzielić na miejscowe oraz ogólne. Wśród miejscowych najczęściej wyróżnia się:
- obecność płytki nazębnej;
- nalot na grzbiecie języka;
- czynną próchnicę zębów;
- zęby z miazgą w stanie zgorzelinowego rozpadu;
- pozostawione martwe korzenie zębów;
- złuszczony nabłonek błony śluzowej;
- owrzodzenia i przetoki ropne;
- wysięki ropne z kieszonek dziąsłowych.
Przykładowo, nalot na języku powstaje w efekcie odkładania się resztek pokarmowych oraz wytrącania białek śliny. Stan ten nasila między innymi nadmierne spożycie kawy oraz palenie papierosów. Powstający nalot powoduje nieprzyjemny zapach z ust.
Wśród przyczyn związanych z patologią jamy ustnej należy wyróżnić również zbyt małą produkcję śliny. To powoduje wzrost ilości bytujących tam bakterii beztlenowych, które syntezują gazy o nieprzyjemnym zapachu. Z kolei u osób starszych zmienia się pH jamy ustnej, czego efektem jest zwiększenie kwasowości śliny. To również wpływa na zapach z ust.
Większość przypadków związanych z miejscowymi przyczynami nieprzyjemnego zapachu z jamy ustnej wiąże się z nieprawidłową higieną jamy ustnej. To właśnie nieprawidłowe szczotkowanie zębów czy pomijanie tej czynności powoduje liczne dolegliwości w obrębie zębów i przyzębia.
Przyczyny ogólnoustrojowe znacznie rzadziej powodują nieświeży oddech, jednak można wśród nich wyróżnić:
- przewlekłe zapalenie migdałków i zatok szczękowych;
- ropną anginę;
- zapalenie gardła;
- rozstrzenie oskrzelowe;
- ropnie płuc;
- cukrzycową kwasicę ketonową;
- niewydolność wątroby;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- rozpadające się guzy nowotworowe.
Należy wiedzieć, że czasami przyczyna nieświeżego oddechu może być zupełnie błaha. Jako przykład można wymienić zwykłe przejedzenie. Jednak w przeważających przypadkach to właśnie wspomniany brak higieny jamy ustnej jest głównym problemem.
Objawy
Każdy wie na czym polega nieprzyjemny zapach z ust. To zjawisko, którego nie trzeba bliżej przedstawiać. Stan ten w wielu przypadkach przekłada się bezpośrednio na brak pewności siebie, osłabienie komfortu psychicznego i obniżenie poczucia własnej wartości. To z kolei powoduje ograniczenie kontaktów z innymi ludźmi oraz wycofanie. Błędne koło się zamyka. Oprócz współistniejącego dyskomfortu psychicznego, nieświeżemu oddechowi mogą towarzyszyć inne objawy, w zależności od przyczyny dolegliwości. Może to być np. ból zębów spowodowany próchnicą lub przebarwienia na powierzchni zębów wynikające z braku higieny jamy ustnej i nieprawidłowego trybu życia.
Leczenie
Eliminacja nieprzyjemnego zapachu z ust powinna skupiać się na usunięciu problemu tej dolegliwości. Leczenie jest zazwyczaj miejscowe, co oznacza, że jeśli przyczyną jest próchnica, należy jak najszybciej się jej pozbyć. Zaś jeśli nieświeży oddech wynika z obecności kamienia nazębnego, należy wykonać u pacjenta skaling, który usunie dolegliwość.
Leczenie rozpoczyna się zawsze od wizyty u stomatologa. Wykona on niezbędne zabiegi higienizacyjne i ewentualnie wdroży leczenie, a także wyedukuje pacjenta w zakresie samodzielnej dbałości o higienę jamy ustnej. Dopiero w przypadku braku rezultatów należy rozpocząć leczenie specjalistyczne. Najczęściej diagnostyka obejmuje wówczas wykonanie w pierwszej kolejności badań krwi i moczu celem potwierdzenia lub wykluczenia wielu chorób ogólnoustrojowych.
Nieprzyjemny zapach z ust – domowe sposoby
Wśród domowych metod na eliminację nieprzyjemnego zapachu z ust znajdują się:
- codzienna higiena jamy ustnej, obejmująca szczotkowanie zębów i nitkowanie przestrzeni międzyzębowych przy pomocy nici dentystycznych;
- oczyszczanie grzbietu języka z nalotów;
- stosowanie płukanek o działaniu antyseptycznym;
- zaprzestanie stosowania używek, takich jak picie kawy, mocnej herbaty czy palenie tytoniu.
Istnieją również metody alternatywne, które wprawdzie nie zostały potwierdzone badaniami klinicznymi, jednak ludzie wskazują na ich dużą skuteczność. Wśród nich można znaleźć między innymi żucie liści pieprzu żuwnego.
Bibliografia
- Pieniążek A., Pietrzak M., Halitoza – etiologia, metody diagnostyki i leczenie, Journal of Health Study and Medicine, 2/2017.
- Sroczyk Ł., Kawala B., Halitoza – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 2/2011.
- Lewandowski B., Niedziela W., Stojałowski S., Wojnar J., Martiszek K., Przykry zapach z ust (halitosis) – problem nie tylko stomatologiczny, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2/2013.
