Inhalacja to jedna z najstarszych i najprostszych metod terapeutycznych, polegająca na wdychaniu pary wodnej wzbogaconej o substancje o działaniu leczniczym. W ten sposób cenne związki chemiczne trafiają bezpośrednio do dróg oddechowych, gdzie wykazują działanie przeciwzapalne, nawilżające i regenerujące błony śluzowe. Zabieg może być wykonywany zarówno w warunkach domowych (z wykorzystaniem naparów z ziół lub olejków eterycznych), jak i profesjonalnie, przy użyciu inhalatorów oraz preparatów leczniczych. Regularne stosowanie inhalacji wspiera procesy regeneracyjne, łagodzi objawy infekcji i alergii, a także stanowi skuteczne uzupełnienie profilaktyki zdrowotnej.
Na czym polega inhalacja?
Inhalacja jest rodzajem leczenia wziewnego, polegająca na podawaniu leków, innych substancji czynnych bądź cząsteczek wody w postaci aerozolu. Stosując inhalacje można także efektywnie nawilżać błonę śluzową jamy nosowo-gardłowej. Przynoszą one duże uczucie ulgi i łagodzą dolegliwości wywołane podrażnieniem śluzówki. Nie należy przy tym mylić inhalacji z nebulizacją, ponieważ inhalacja to szersze pojęcie, odnoszące się do wdychania aerozolu, pary lub proszku z lekiem. Z kolei nebulizacja to specyficzny rodzaj inhalacji, polegający na wdychaniu aerozolu wytworzonego przez nebulizator, czyli urządzenie rozbijające lek w płynie na bardzo drobne cząsteczki. Nebulizacja jest dostępniejsza i łatwiejsza dla małych dzieci, osób starszych i chorych.
W celu wykonania inhalacji w warunkach domowych należy wziąć naczynie (np. miskę lub większy garnek) i włożyć do niego wybrane surowce roślinne, a następnie zalać je gorącą wodą. Unoszące się opary zawierają lecznicze związki chemiczne, które podczas wdychania przedostają się do wnętrza organizmu i wywierają oczekiwane efekty. Do inhalacji dodawać można, w zależności od potrzeb i stanu zdrowia:
- olejki eteryczne – przykładowo olejek szałwiowy dezynfekuje, działa przeciwzapalnie i antyseptycznie, olej z czarnuszki siewnej złagodzi stany zapalne, zmniejszy objawy alergii, natomiast olejek pomarańczowy doda energii i przywróci równowagę emocjonalną;
- zioła – zarówno suszone, jak i świeże. Przykładowo rumianek działa odkażająco, rozkurczowo i uspokajająco, mięta łagodzi dolegliwości trawienne, natomiast kozłek lekarski przeciwdziała bezsenności i spowalnia pracę serca;
- sól kłodawską lub sól himalajską – takie inhalacje pomagają nawilżyć i oczyścić drogi oddechowe, rozrzedzić śluz i złagodzić objawy przeziębienia oraz zapalenia zatok. Działają antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, wspierając oczyszczanie błon śluzowych i ułatwiając oddychanie.
Dobór odpowiednich składników do inhalacji w dużej mierze zależy od celu, jaki chcemy osiągnąć, oraz od rodzaju dolegliwości, które wymagają wsparcia. Inne substancje sprawdzą się przy infekcjach górnych dróg oddechowych, a inne przy alergiach, stanach zapalnych zatok czy problemach z nawilżeniem błon śluzowych. W terapii domowej najczęściej wykorzystuje się napary z ziół, takich jak rumianek, szałwia czy tymianek, a także olejki eteryczne o działaniu antybakteryjnym i udrażniającym drogi oddechowe, np. olejek eukaliptusowy, olejek miętowy lub olejek sosnowy. Z kolei w inhalacjach leczniczych wykonywanych przy użyciu inhalatorów stosuje się roztwory soli fizjologicznej, preparaty zawierające kwas hialuronowy lub leki wziewne zalecone przez lekarza. Odpowiedni dobór składników sprawia, że inhalacja staje się skutecznym, a jednocześnie bezpiecznym sposobem wspierania zdrowia i regeneracji układu oddechowego.
Zobacz również: Problemy z oddychaniem.
Inhalacje – wskazania
Najczęstsze wskazania do inhalacji są następujące:
- przeziębienie, grypa, infekcje różnego pochodzenia oraz związane z nimi dolegliwości, na przykład kaszel, katar, gorączka, ból gardła, ból głowy;
- choroby przewlekłe układu oddechowego, na przykład przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, mukowiscydoza;
- wyczerpanie i przemęczenie głosu, na przykład u lektorów, śpiewaków, nauczycieli;
- przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie układu oddechowego, układu pokarmowego, twarzoczaszki (po otrzymaniu zgody od lekarza prowadzącego jako wspomaganie regeneracji);
- stan po przewlekłym zapaleniu płuc;
- dolegliwości trawienne;
- bezsenność i innego rodzaju zaburzenia snu;
- wypalenie zawodowe, silny stres w życiu codziennym, wyczerpanie psychiczne, stany lękowe, depresja oraz inne różnego rodzaju zaburzenia emocjonalne.
W rzeczywistości inhalacje można stosować przy wielu problemach zdrowotnych praktycznie każdego układu. Działa na zasadzie aromaterapii, choć nie tylko. Udowodniono bowiem, że wdychane cenne związki i opary rzeczywiście wywierają efekt biologiczny.
Czy inhalacje są bezpieczne?
Jeśli inhalacja wykonywana jest zgodnie z metodyką oraz po wykluczeniu wszelkich przeciwwskazań, uznawana jest za jedną z bezpieczniejszych metod wspierających leczenie różnych problemów zdrowotnych. Nie należy wykonywać inhalacji przy krwotokach z dróg oddechowych, ciężkich chorobach układu oddechowego, takich jak gruźlica, nowotwory czy niewydolność oddechowa, a także podczas gorączki powyżej 38 stopni Celsjusza.
Przeciwwskazane jest też zbyt bliskie pochylanie się nad miską z gorącą wodą, aby nie poparzyć delikatnej śluzówki nosa i zatok. Osoby z przewlekłymi schorzeniami dermatologicznymi w obrębie twarzy (przykładowo z łojotokowym zapaleniem skóry) powinny skonsultować się z dermatologiem lub osobiście sprawdzić, czy taka inhalacja nie zaostrzy ich objawów.
Polecane produkty:
![]() |
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Pirożyński N., Praktyczne aspekty nebulizacji, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2013.