Sól fizjologiczna (inaczej: płyn fizjologiczny lub roztwór fizjologiczny) ma szczególne znaczenie we współczesnej medycynie, ponieważ stanowi roztwór izotoniczny neutralny dla tkanek ludzkiego ciała, wywierający szereg korzystnych właściwości. Można ją z łatwością zakupić w aptece, gdzie jest sprzedawana w ampułkach. Koszt jednej ampułki to zazwyczaj zaledwie 1-2 zł.
Co to jest sól fizjologiczna?
Sól fizjologiczna to inaczej roztwór 0,9% chlorku sodu. Wykorzystuje się go w medycynie (w formie płynu infuzyjnego) jako środek nawadniający i uzupełniający niedobór elektrolitów. Ma więc zastosowanie zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, w zależności od wskazań. To produkt obojętny dla tkanek ludzkiego ciała. Dlatego nie powoduje absolutnie żadnych podrażnień czy alergii – wręcz przeciwnie, może efektywnie wspierać ich leczenie.
Ciekawostką jest, że roztwory chlorku sodu lub roztwory różnych soli występujących w wodzie morskiej są używane w medycynie od kilku tysięcy lat. Jeden z pierwszych naukowych opisów zastosowania roztworów soli w chorobach dróg oddechowych powstał przed blisko 120 laty. Wyróżnia się wodny izotoniczny roztwór soli (IRS), zawierający roztwór chlorku sodu 0,9% (potocznie zwany solą fizjologiczną), a także hipertoniczne roztwory soli (HRS). Te ostatnie wykorzystuje się w różnych stężeniach: 1,0–10,0%, zazwyczaj w zakresie 2,0–4,5%. HRS mają szerokie zastosowanie w ostrych i przewlekłych chorobach zapalno-infekcyjnych górnych i dolnych dróg oddechowych. Znacznie częściej mówi się jednak o soli fizjologicznej, czyli o roztworach izotonicznych.
Sól fizjologiczna – działanie
Ze względu na to, że sól fizjologiczna ma stężenie zbliżone do stężenia soli w płynach ustrojowych człowieka, jest dobrze tolerowana przez organizm. Nie drażni tkanek i nie zaburza równowagi osmotycznej, jak może to mieć miejsce w przypadku płynów hiper- lub hipotonicznych. Najczęściej wykorzystuje się czysty roztwór izotoniczny, czyli czystą postać soli fizjologicznej. Jednak w zależności od wskazań lekarza można do niego dodać różnego rodzaju leki i składniki aktywne, aby szybciej lub intensywniej osiągnąć zamierzony cel terapeutyczny.
Sól fizjologiczna ma identyczne stężenie, jak płyny ustrojowe człowieka (np. krew, łzy). W efekcie tego nie uszkadza komórek, ponieważ nie powoduje ich obkurczania ani pękania. Nie wywołuje także pieczenia lub podrażnienia, dlatego nadaje się do użytku bezpośrednio na gałki oczne, śluzówki (np. nosa, jamy ustnej) czy na rany. Podana dożylnie w postaci kroplówki efektywnie uzupełnia płyny lub służy do rozcieńczania silniejszych leków. Można podawać ją do jamy nosowej, wówczas rozrzedza zalegającą w przewodach nosowych gęstą wydzielinę, usuwa alergeny, oczyszcza tę okolicę oraz nawilża śluzówkę, zmniejszając ryzyko podrażnień.
Sól fizjologiczną można stosować do przemywania ran i jest tutaj znacznie bezpieczniejsza niż popularna jeszcze do niedawna woda utleniona. Przyspiesza gojenie się ran (pourazowych i pooperacyjnych) poprzez utrzymywanie wilgotnego środowiska tej okolicy, a także mechanicznie oczyszcza je przez wypłukiwanie ewentualnych patogenów lub zanieczyszczeń.
Sól fizjologiczna – przeciwwskazania
Do stosowania soli fizjologicznej zewnętrznie praktycznie nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych. Alergie na ten produkt nie występują, a wszelkie rany, stany zapalne czy podrażnienia skóry i błon śluzowych mogą być wręcz wskazaniem do stosowania. Ostrożność należy jedynie zachować w przypadku podawania soli fizjologicznej dożylnie. Tutaj przeciwwskazaniami względnymi są:
- ciężka niewydolność mięśnia sercowego;
- ciężka niewydolność nerek;
- obrzęk mózgu;
- hiperwolemia.
Podsumowanie
Sól fizjologiczna to higieniczny, łatwy i bezpieczny w użyciu, sterylny fizjologiczny roztwór soli. Może być używany w przypadku dzieci, niemowląt i osób dorosłych, ponieważ wyróżnia się wysokim profilem bezpieczeństwa i neutralnością dla tkanek. To produkt bez konserwantów, przeznaczony do stosowania codziennego. Ma wiele zastosowań, a w razie potrzeb warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy bioalgi
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Emeryk A., Emeryk-Maksymiuk J., Janeczek K., Jędrzejewski A., Hipertoniczne roztwory soli w terapii chorób dróg oddechowych, Alergoprofil 2020, Vol. 16, Nr 3, 10-17.
- Korbut R., Farmakologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
