Krew

Krew (łac. sanguis) to płyn ustrojowy niezbędny do właściwego funkcjonowania całego organizmu ludzkiego. Należy do grona tkanek łącznych i spełnia wiele istotnych funkcji – od transportowej, poprzez odżywczą, aż do obronnej. W krwi znajdują się liczne komórki o różnorakiej roli.

Skład krwi

Krew jest jednym z najważniejszych płynów ustrojowych i składa się z 2 głównych części:

• osocza – środowisko płynne, w którym rozpuszczone są sole mineralne, gazy, białka, hormony, enzymy, metabolity, itp. oraz zawieszone są komórki krwi. Stanowi około 55% pełnej krwi;
• elementów morfotycznych (różnego rodzaju komórek) – najliczniejszą grupę stanowią czerwone krwinki (erytrocyty oraz retikulocyty – młode formy erytrocytów), leukocyty (krwinki białe: limfocyty, monocyty oraz granulocyty), a także płytki krwi (trombocyty).

Podstawowe elementy morfotyczne krwi warto omówić dodatkowo:

• erytrocyty – powstają w szpiku kostnym czerwonym w procesach hemopoezy, co nadzoruje ważny hormon o nazwie erytropoetyna. W ciągu każdej sekundy życia człowieka szpik produkuje około 2 500 000 erytrocytów, a ich charakterystyczną cechą jest dwuwklęsła budowa i brak jądra komórkowego;
• limfocyty – na ich błonach znajdują się cząstki różnicujące. W oparciu o rozkład tych antygenów zróżnicowano poszczególne typy limfocytów: T, B oraz komórki NK. Pełnią one istotne funkcje w odporności swoistej i nieswoistej;
• granulocyty kwasochłonne – odpowiadają za niszczenie pasożytów atakujących człowieka. Wykazują zdolność diapedezy, fagocytozy oraz reagowania na cytokiny;
• granulocyty zasadochłonne – wiążą się z reakcjami uczuleniowymi. W ich ziarnistościach znajduje się heparyna oraz histamina;
• granulocyty obojętnochłonne – ich podstawową rolą jest fagocytowanie martwych i uszkodzonych komórek, jak również bakterii. Są zdolne do wybuchu tlenowego, polegającego na wytworzeniu wolnych rodników tlenowych;
• monocyty – są największymi komórkami krwi, posiadającymi duże, fasolowate jądro. Część monocytów znajduje się w tkankach w formie makrofagów. Monocyty pochłaniają i wiążą znajdujące się w tkankach obce antygeny;
• trombocyty – odgrywają kluczową rolę w hemostazie, a powstają w szpiku kostnym przez megakariocyty i są jakby fragmentami ich cytoplazmy. To ważny element krzepnięcia krwi.

W składzie osocza dominuje woda, która stanowi około 91-92% całości. W niej rozpuszczone są zarówno składniki organiczne (białka, lipidy, węglowodany, metabolity tkankowe), jak i nieorganiczne (kationy i aniony). Najważniejszymi kationami są te sodowe, potasowe, wapniowe, zaś anionami: chlorkowe i wodorowęglanowe. Kluczową grupę substancji osoczowych stanowią białka, w szczególności albuminy.

Funkcje krwi

Do grona najważniejszych funkcji krwi zalicza się:

• transport substancji odżywczych z przewodu pokarmowego do wszystkich komórek organizmu, a także tlenu z płuc do narządów i tkanek;
• transport zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii, a także dwutlenku węgla z tkanek do płuc;
• rozprowadzanie hormonów, enzymów i innych związków biologicznie czynnych po całym organizmie;
• wspomaganie reakcji odpornościowych, ponieważ układem krążenia przemieszczają się leukocyty (białe krwinki układu immunologicznego);
• udział w termoregulacji, czyli utrzymaniu stałej temperatury ciała bez względu na temperaturę otoczenia;
• regulację ciśnienia osmotycznego komórek i tkanek;
• magazynowanie – krew magazynuje niektóre związki chemiczne, takie jak hormony gruczołu tarczowego, czy hormony steroidowe. W osoczu występują one w formie związanej z białkami;
• utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.

Zaburzenie funkcji krwi lub jej składu negatywnie oddziałuje na cały organizm, a niekiedy jest wręcz zagrożeniem zdrowia i życia człowieka.

Choroby krwi

W obrębie krwi diagnozuje się liczne problemy zdrowotne. Jednym z nich jest niedokrwistość, czyli anemia. Polega na zbyt niskiej produkcji erytrocytów lub na zbyt niskiej zawartości hemoglobiny w tych krwinkach. W efekcie nie może ona spełniać swojej funkcji, co objawia się m.in. bladością skóry, zmęczeniem i osłabieniem. Innymi częstymi chorobami krwi są:

• leukopenia – obniżona liczba krwinek białych;
• leukocytoza – podwyższona liczba krwinek białych;
• małopłytkowość – zmniejszona liczba trombocytów;
• nadpłytkowość – zwiększona liczna trombocytów;
• zakrzepica żylna – tworzenie się zakrzepów w obrębie żył, zwłaszcza kończyn dolnych;
• nowotwory układu krwionośnego i krwiotwórczego – w tym białaczka, chłoniaki, niedokrwistość aplastyczna;
• skazy krwotoczne – nadmierna skłonność do krwawień. Przykładem jest choćby hemofilia;
• zespoły mieloproliferacyjne – grupa chorób rozrostowych układu krwiotwórczego wywodzących się z komórki macierzystej.

Takich chorób jest jednak znacznie więcej, a częstotliwość ich występowania wzrasta w krajach wysokorozwiniętych. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz hematolog.

Spirulina 100% naturalna Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Silverthorn D., Fizjologia człowieka – zintegrowane podejście, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.