Osteointegracja to kluczowy z punktu widzenia fizjologii i anatomii proces, podczas którego następuje przyjęcie wszczepionego materiału sztucznego przez organizm. Następuje na pograniczu wprowadzonego wszczepu i tkanki kostnej. Po raz pierwszy zjawisko to opisano w 1952 roku, definiując je jako bezpośrednie morfologiczne i czynnościowe połączenie między uporządkowaną, żywą tkanką kostną a powierzchnią obciążonego wszczepu.
Osteointegracja – na czym polega?
Osteointegracja (inaczej: integracja kostna) to nic innego jak przyjęcie obcego implantu lub wszczepu przez tkanki organizmu jako własne. Chroni to przed odrzuceniem wszczepu i powstaniem przewlekłych stanów zapalnych, bólu i dyskomfortu. Implant, po umieszczeniu go w tkance kostnej, stopniowo porasta obojętną warstwą tlenków będących podstawą procesów gojenia się tkanek. Oplatają one obcy materiał i stają się z nim jednością.
Aby integracja kostna rzeczywiście mogła zajść, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- biokompatybilność i zgodność tkankowa;
- odpowiedni kształt wszczepu i optymalna jego powierzchnia;
- dobry stan podłoża kostnego;
- właściwa technika chirurgiczna osadzania wszczepu;
- późniejsze obciążenie wszczepu.
Wszystkie powyższe czynniki wymagają takiej samej dbałości oraz równoczesnej kontroli celem osiągnięcia zadowalającego stopnia integracji. Integracja kostna jest procesem ciągłym, dynamicznym i polegającym na resorpcji i absorpcji tkanki kostnej. Na utrzymanie stanu równowagi między tymi procesami mają wpływ m.in. siły biomechaniczne, powodowane nadbudową protetyczną wszczepu.
Wpływ materiału wszczepu na osteointegrację
Uznaje się, że czysty tytan jest jedynym materiałem pozwalającym na całkowitą integrację powierzchni wszczepu z kością, z tego względu jest wykorzystywany w produkcji uzupełnienia protetycznego czy implantów ortopedycznych. Wielu specjalistów za równie dobry materiał uznaje cyrkon, niob oraz wanad, a także hydroksyapatyty (zwłaszcza w protetyce stomatologicznej). Znacznie gorszymi materiałami, o mniejszej biokompatybilności, są tlenki glinu, stopy tytanu oraz stal nierdzewna.
Udowodniono, że na powierzchni wszczepu tytanowego wraz z upływem czasu powstaje warstwa tlenków, głównie TiO2, na której odkłada się mineralizująca tkanka kostna. Zostaje jednocześnie pokryta proteinami plazmy, dzięki czemu wszczepy te stają się wysoko biokompatybilne. Wówczas szybko zachodzą reakcje gojenia, identyczne jak w przypadku braku obecności ciała obcego w organizmie.
Wpływ kształtu i powierzchni wszczepu na osteointegrację
Optymalnym kształtem wszczepu jest śruba o odpowiednio zaokrąglonych powierzchniach kontaktowych z kością. Ostre brzegi powodują bowiem koncentrację ucisku na kość, co pogarsza integrację wszczepu. Także wszczep o kształcie pełnego cylindra nigdy nie osiągnie dobrego utrzymania w kości. Preferuje się kształty walca i stożka.
Niekorzystny wpływ na osteointegrację ma również całkowicie gładka powierzchnia implantu oraz powierzchnia z nieregularnymi, ostrymi nacięciami. Ta druga stwarza ryzyko uwalniania jonów, pierwsza zaś uniemożliwia przyrost do niej tkanek organizmu.
Osteointegracja a obciążenie wszczepu
Niezwykle istotne po zabiegu jest późniejsze obciążenie kości, w której znajduje się implant. Przeciwwskazane (wręcz niekorzystne) jest obciążenie boczne, spowodowane np. niedokładnym doborem uzupełnienia protetycznego. Z kolei, aby uzyskać odpowiednie obciążenie, wcześniej należy dobrać właściwą konstrukcję uzupełnienia protetycznego.
Znaczenie osteointegracji
Osteointegracja jest procesem pozwalającym na klinicznie bezobjawowe, sztywne i trwałe umocowanie alloplastycznych materiałów, a także na utrzymanie tego umocowania w kości podczas czynnościowego obciążenia. Innymi słowy, wszczepiony implant nie powoduje dyskomfortu, a już po krótkim czasie jest wręcz niewyczuwalny przez organizm, który uznaje go jako własną strukturę. Implant może więc bez przeszkód spełniać swoją podstawową rolę, np. utrzymywać uzupełnienie protetyczne na właściwym miejscu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Spiechowicz E., Protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
- Wojdyło M., Analiza procesu osteointegracji implantów poprzez zastosowanie modyfikacji ich powierzchni metodą fotofunkcjonalizacji.
- Łukaszewska-Kuska M., Ocena potencjału osteoblastów w procesie osteointegracji na różnie modyfikowanych powierzchniach tytanu. Badania in vitro, Poznań 2013.
