Kaszel

Kaszel to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych w każdym wieku. Ma tak wiele możliwych przyczyn, że przy przewlekłej formie dolegliwości trudno jest samodzielnie określić, co może go powodować. Dlatego warto skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który zleci dodatkowe badania lub skieruje do konkretnego specjalisty. Istnieje też szereg domowych sposobów łagodzących kaszel, którymi warto się posiłkować, aby poprawić komfort codziennego życia.

Kaszel – przyczyny i rodzaje

W medycynie wyróżniamy następujące rodzaje kaszlu:

• kaszel suchy (tzw. nieproduktywny) – w jego przebiegu nie dochodzi do odkrztuszania wydzieliny, dlatego dźwięk takiego kaszlu może przypominać szczekanie psa. Najczęściej wiąże się z podrażnieniami gardła (np. u osób dużo mówiących w związku z pracą zawodową, w tym nauczycieli, lektorów), alergiami, zakażeniami wirusowymi gardła i dróg oddechowych. Może również występować w przebiegu niektórych chorób płuc, takich jak astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, zapalenie płuc, gruźlica, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
• kaszel mokry (tzw. produktywny) – w jego przebiegu pacjent odkrztusza wydzielinę, śluz, może ona też spływać mu po tylnej ścianie gardła, co nie należy do przyjemnych zjawisk. Najczęściej problem ten pojawia się przy infekcjach bakteryjnych, a także przy niektórych rodzajach zapaleń oskrzeli;
• kaszel przewlekły – rozpoznaje się go wówczas, gdy utrzymuje się powyżej 4 tygodni w przypadku dzieci i powyżej 8 tygodni w przypadku osób dorosłych. Zwykle wskazuje na problemy o charakterze przewlekłym lub wiąże się z ciągłą ekspozycją na dym tytoniowy (zarówno palenie bierne, jak i czynne).

Przyczyn kaszlu jest znacznie więcej. Od problemów zdrowotnych przewlekłych, do problemów zdrowotnych ostrych. Od schorzeń układu oddechowego, poprzez choroby układu pokarmowego, a nawet układu nerwowego. Właśnie dlatego zwłaszcza kaszel przewlekły wymaga jak najszybszego odnalezienia jego przyczyn.

Przewlekły kaszel – konsekwencje i powikłania

Kaszel przewlekły może dawać wiele konsekwencji zdrowotnych, ponieważ odruch kaszlu znacząco podrażnia delikatną śluzówkę gardła, a nawet przełyku. Jeśli kaszel pojawia się nocą, obserwuje się zaburzenia snu i skutki z tym związane (brak energii w ciągu dnia, drażliwość, zmęczenie, spadek odporności, gorsza regeneracja). Ponadto zwiększa ryzyko stanów zapalnych migdałków, dziąseł i samego gardła, a nawet może prowadzić do odkrztuszania pewnych ilości krwi. Obserwuje się także wzrost ryzyka nadciśnienia tętniczego i innych chorób serca z powodu chronicznego stanu zapalnego i stresu organizmu. Nieleczony kaszel w przebiegu chorób przewlekłych prowadzi do ich zaostrzenia.

Diagnostyka kaszlu

Podstawą diagnostyki kaszlu jest oczywiście starannie zebrany wywiad zdrowotny, jednak najczęściej warto wesprzeć się również badaniami. Lekarz zleca badania krwi, ocenia kondycję gardła i migdałków podniebiennych, osłuchuje klatkę piersiową i plecy stetoskopem. Może zlecić RTG klatki piersiowej (a dokładniej RTG płuc), EKG Holter, panel alergiczny, a nawet endoskopię przewodu pokarmowego (gastroskopia). Wszystko zależy od tego, co dokładnie lekarz podejrzewa na podstawie wywiadu.

Kaszel – leczenie

Kaszel zawsze leczy się przyczynowo, jeśli tylko jest to możliwe. Jeśli nie (np. w przebiegu chorób przewlekłych), dąży się do ustabilizowania czynnika sprawczego i unikania jego zaostrzania na przestrzeni czasu. Lekarz z reguł zleca odpowiednią farmakoterapię (np. antybiotyki przy infekcjach bakteryjnych, leki przeciwhistaminowe przy alergiach itd.), zaś w warunkach domowych warto wspierać się domowymi metodami, takimi jak:

• unikanie czynników ryzyka nasilających kaszel – ostrych pokarmów, palenia papierosów, zanieczyszczeń w powietrzu, spalin, kurzu, alergenów w przypadku alergików;
• popijanie naparów ziołowych w ciągu dnia – zwłaszcza przyrządzonych z lipy, tymianku, malin, czarnego bzu, prawoślazu;
• inhalacje ziołowe, z olejkami eterycznymi i solą kłodawską;
• picie dużej ilości płynów w ciągu dnia;
• dodawanie do herbat i naparów miodu, imbiru oraz cytryny;
• suplementacja wzmacniająca odporność, zwłaszcza witamina C (najlepiej naturalna taka jak np. acerola), kwasy tłuszczowe Omega 3;
• zdrowa, zbilansowana, lekkostrawna i wysoce odżywcza dieta.

Jeśli w przebiegu kaszlu dojdzie do zaostrzenia gorączki, krwioplucia, duszności – należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

BIO Acerola - naturalna witamina C Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Undrunas A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, Tom 11, nr 4, 149-155.
2. Kwiatkowska J., Wałdoch A., Meyer-Szary J., Potaż P., Pawlaczyk P., Woźniak L., Duszność i kaszel jako objawy kardiologicznego stanu zagrożenia życia u nastolatka, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, Tom 9, nr 3, 285-287.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.