Wysięk z kanału zęba to patologiczny stan, najczęściej wskazujący na infekcję lub stan zapalny. Pojawia się z reguły po leczeniu kanałowym, jeśli nie zostało ono prawidłowo wykonane bądź jeśli doszło do pewnych powikłań (także przy prawidłowym wykonaniu). To z kolei jest wskazaniem do powtórnego kanałowego (tzw. re-endo).
Wysięk z kanału zęba – przyczyny
Wysięk z kanału zęba najczęściej jest ropny. Wówczas może wskazywać na następujące problemy powstałe w przebiegu leczenia kanałowego:
- pęknięcie korzenia zęba;
- niecałkowite, niedokładne oczyszczenie kanału korzeniowego;
- nieszczelne wypełnienie kanału korzeniowego.
Do wysięku może też dojść w sytuacji, gdy leczona kanałowo infekcja była na tyle rozległa, zaawansowana lub powikłana, że będzie wymagać nieco więcej czasu do zagojeni. Zdarza się to jednak dość rzadko. Z reguły prawidłowo wykonane leczenie endodontyczne zakańcza problem stomatologiczny pacjenta. Inne możliwe przyczyny wysięku z kanału zęba, niezwiązane z wykonanym leczeniem kanałowym, to:
- zaawansowana próchnica zębów – nieleczona choroba może prowadzić do zapalenia miazgi zęba, a później do martwicy i infekcji bakteryjnej, która rozprzestrzenia się właśnie przez kanały korzeniowe;
- pęknięcie korzenia zęba – co może mieć również podłoże np. urazowe;
- przetoka zębowa – wskutek przewlekłego stanu zapalnego może powstać kanał przetoki, przez który wysięk ropny wydostaje się na zewnątrz. Najczęściej miejsce wyjścia wysięku lokuje się na dziąśle;
- choroby przyzębia z paradontozą na czele;
- infekcje zatok szczękowych – w niektórych przypadkach infekcja zatok może przeniknąć do okolicy korzeni zębów i wywołać przetokę ustno-zatokową.
Zaobserwowanie jakiegokolwiek wysięku z kanału zęba jest wskazaniem do dość pilnej konsultacji z lekarzem stomatologiem (najlepiej z endodontą).
Wysięk z kanału zęba – objawy
Wysięk z kanału zęba zazwyczaj jest dość prosty w rozpoznaniu. Objawy mogą być subtelne lub bardzo dokuczliwe. Jednak zawsze wymagają szybkiej reakcji, ponieważ bagatelizowany wysięk może doprowadzić do rozognienia się stanu zapalnego. Zgodnie z definicją wysięk to płyn, który gromadzi się w tkankach w odpowiedzi na stan zapalny. W kontekście zęba, zwłaszcza po leczeniu kanałowym, wysięk ropny jest sygnałem, że infekcja nadal się toczy lub powróciła. To nie jest coś, co można zignorować, ponieważ organizm próbuje się bronić, a ropa to efekt walki z bakteriami.
Sam wysięk z zęba najczęściej ma kolor biało-żółty lub mleczno-żółty. Jego konsystencja jest gęsta, lepka, w niektórych przypadkach przypomina śluz. Przy wysięku z kanału zęba bardzo częste są następujące objawy:
- ból zęba o charakterze ostrym, pulsującym, dość dobrze zlokalizowanym. Ma tendencję do nasilania się porą wieczorną i nocną;
- opuchlizna dziąsła, choć może ona dotyczyć również policzka, a nawet całej połowy twarzy;
- uczucie rozpierania, co wiąże się z gromadzeniem ropy i brakiem miejsca w związku z tym;
- nadwrażliwość zęba, zwłaszcza na niską temperaturę oraz kwaśny smak;
- nieprzyjemny posmak w jamie ustnej;
- nieprzyjemny zapach z ust (halitoza);
- gorączka i osłabienie, jako objawy ogólnoustrojowe związane z toczącym się stanem zapalnym – są one częste zwłaszcza przy infekcjach bakteryjnych.
Warto zaznaczyć, że zmiana koloru zęba przy jednoczesnym wysięku może wskazywać na martwicę miazgi zęba bądź przebicie kanału, co wymaga szybkiego zaopatrzenia endodontycznego. Z kolei u niektórych pacjentów może pojawić się też przetoka ropna, czyli niewielkich rozmiarów biała lub żółta krostka na dziąśle, przez którą ropa może się wydostawać na zewnątrz.
Diagnostyka wysięku z kanału zęba
W procesie diagnostycznym ogromnie ważny jest wywiad zdrowotny. Należy upewnić się, czy pacjent miał prowadzone leczenie kanałowe, czy nie. Warto zapytać o choroby ogólnoustrojowe, urazy jamy ustnej, higienę jamy ustnej, przyjmowane leki, ostatni termin higienizacji zębów oraz szczegółowo o występujące dolegliwości. Następnie koniecznie należy wykonać RTG zęba, aby zobaczyć, co znajduje się pod dziąsłem (kanałów korzeniowych nie widać z zewnątrz gołym okiem). Tomografia CBCT (trójwymiarowy obraz zęba i otaczających tkanek) jest przydatna w trudnych przypadkach.
Wysięk z kanału zęba – leczenie
Leczenie wysięku z kanału zęba musi być przyczynowe. Najczęściej, jeśli spowodowało go źle wykonane leczenie kanałowe, wykonuje się reendo. Polega na usunięciu starego wypełnienia, dokładnym oczyszczeniu i dezynfekcji kanałów, a także założeniu nowego, szczelnego wypełnienia. Lekarz może też podjąć decyzję o leczeniu chirurgicznym (np. resekcja wierzchołka korzenia, czyli usunięcie zakażonej części korzenia. Ewentualnie usunięcie zęba, ale tylko jeśli ząb jest nie do uratowania). Uzupełnieniem przy infekcjach bakteryjnych jest antybiotykoterapia doustna.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pawlicka H., Lipski M., Endodoncja, Wydawnictw Kwintesencja, Warszawa 2024.
- Rembiasz-Jedliński A., Endodoncja mikroskopowa w praktyce, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.
