Bakterie to prokariotyczne organizmy mikroskopijnych rozmiarów, które mogą wywierać zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na ludzkie zdrowie. Cechą wyróżniającą ich budowy jest m.in. brak otoczonych błoną organelli komórkowych. Bakterie odpowiadają za wiele poważnych chorób, niejednokrotnie zagrażających życiu człowieka. Podstawową metodą ich leczenia jest indywidualnie dobrana antybiotykoterapia (nieskuteczna przeciwko wirusom).
Bakterie chorobotwórcze
Bakterie chorobotwórcze wykształciły szereg czynników i mechanizmów odpowiedzialnych za ich patogenezę. Do kluczowych należy zwłaszcza adhezja do komórek gospodarza, a więc przyleganie do błon śluzowych, co jest możliwe dzięki obecności struktur powierzchniowych bakterii takich jak fimbrie, białka czy lipopolisacharydy (w przypadku bakterii Gram-ujemnych). Podstawowy podział wyróżnia:
- bakterie Gram-dodatnie posiadające grubą warstwę peptydoglikanu mureiny z kwasami tejchojowymi, a także błonę komórkową zbudowaną z białek i fosfolipidów;
- bakterie Gram-ujemne posiadające błonę zewnętrzną zbudowaną z lipopolisacharydów, cienkiej warstwy mureiny oraz periplazmy;
- bakterie kwasooporne posiadające zazwyczaj warstwę wolnych kwasów mykolowych i polipeptydów.
Do najczęściej diagnozowanych chorób bakteryjnych zalicza się m.in.:
- anginę bakteryjną;
- bakteryjne zapalenie płuc;
- anginę;
- rzeżączkę;
- boreliozę;
- sepsę;
- brucelozę;
- kiłę;
- błonicę;
- cholerę.
Tak naprawdę mogą one infekować każdy układ i narząd ludzkiego organizmu, wywołując przeważnie objawy silniejsze, niż ma to miejsce przy infekcjach wirusowych tej samej struktury. Choroby bakteryjne leczy się za pomocą antybiotyków.
Bakterie w ciele człowieka
W organizmie człowieka (zarówno w środowisku wewnętrznym, jak i na jego powierzchni) znajdują się miliardy bakterii, jednak o korzystnym działaniu – tworzą tzw. florę bakteryjną, która spełnia wiele różnorodnych funkcji. Przede wszystkim chroni i zabezpiecza organizm przez patogenami czy toksynami, ale także tworzy w nim odpowiednie pH oraz wspiera trawienie czy nawet uczestniczy w produkcji niektórych witamin. Najwięcej bakterii znajduje się w obrębie jelit (nawet do 2 kg), jednak znaleźć je można także w drogach moczowo-płciowych, drogach oddechowych, jamie ustnej czy na skórze całego ciała.
Bakterie probiotyczne
Bakterie probiotyczne to żywe drobnoustroje, które (podawane w odpowiednich ilościach) wywierają korzystne skutki zdrowotne. Są one dostępne w postaci probiotyków, czyli suplementów diety lub leków przyjmowanych doustnie, jak również znajdują się w naturalnej żywności probiotycznej, takiej jak kefiry, maślanki, jogurty, zakwas czy kiszonki. Wpływają one pozytywnie na czas pasażu jelitowego i zapewniają właściwy rozwój mikroflory zasiedlającej organizm. W efekcie wspierają wszystkie bakterie pozytywne, które znajdują się w ciele człowieka. Najlepiej poznanymi bakteriami probiotycznymi są Lactobacillus acidophilus, jest ich jednak znacznie więcej (Lactococcus, Streptococcus, Oenococcus, Pediococcus, Leuconostoc, Enterococcus, Bifidobacterium).
W jelitach każdego zdrowego człowieka panuje stan nazywany eubiozą. Oznacza to, że blisko 90% bakterii znajdujących się tam to bakterie kwasu mlekowego syntezujące kwas mlekowy i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. W trakcie wielu różnych sytuacji (stres, choroba, spadek odporności) bakterie występujące nielicznie, np. Escherichia coli, namnażają się i powodują wzrost substancji toksycznych, które są przez nie produkowane. Konsekwencją są m.in. zaparcia, biegunki, wzdęcia, bóle brzucha i różnego rodzaju zaburzenia trawienia. Wszelkie dolegliwości związane z trawieniem są wskazaniem do rozpoczęcia przyjmowania probiotyków. Inne wskazania to: antybiotykoterapia, schorzenia dermatologiczne, stany przebiegające ze spadkiem odporności, wahania nastroju, zmęczenie, senność, brak energii.
Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki bioalgi to naturalne, żywe i wyselekcjonowane kultury bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mojka K., Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, Mojka K. Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki.
- Dżygóra W., Bakterie jako patogeny człowieka, Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, Jelenia Góra 2020.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.