Nadmierna produkcja śliny nazywana jest również ślinotokiem. Jej główną przyczyną jest najczęściej zaburzenie połykania śliny. Ciężki ślinotok jest powszechnym, niepokojącym problemem u dzieci i młodzieży z zaburzeniami neurologicznymi, który ma negatywne konsekwencje zdrowotne i społeczne. Może jednak występować również u pacjentów dorosłych.
Nadmierna produkcja śliny – przyczyny
Wydzielanie śliny odbywa się głównie w trzech parach gruczołów ślinowych większych (ślinianek):
- ślinianki podżuchwowej;
- ślinianki podjęzykowej;
- ślinianki przyusznej.
Ślinianki znajdują się pod kontrolą układu przywspółczulnego (obfite wydzielanie płynnej, rzadkiej śliny) oraz układu współczulnego (niewielkie wydzielanie śliny kleistej i gęstej). Nadmierna produkcja śliny spowodowana jest zwłaszcza zaburzeniami połykania śliny.
Do innych przyczyn należy m.in.:
- wady zgryzu;
- nadmierna produkcja śliny przez gruczoły ślinowe;
- afty, bolesne owrzodzenia, opryszczkowe zapalenie jamy ustnej;
- rak jamy ustnej;
- zapalenie gardła, ropnie okołomigdałkowe;
- schorzenia przełyku, np. choroba refluksowa;
- obecność ciała obcego w przełyku;
- zatrucia pokarmowe;
- choroba Wilsona;
- choroby i patologie dotyczące układu nerwowego – porażenie mięśni twarzy, padaczka, stwardnienie rozsiane;
- wścieklizna;
- pobudzenie nerwów błędnych;
- stosowanie niektórych leków jako ich działanie niepożądane, np. leków przeciwpadaczkowych.
Ślinotok występuje ponadto jako objaw towarzyszący u dzieci z zespołami uwarunkowanymi genetycznie (np. zespół Rileya-Daya, zespół Dravet, zespół Retta, zespół Angelmana), zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, zespołem Guillain-Barre, nowotworami ośrodkowego układu nerwowego.
Warto także zaznaczyć, że nadmierna produkcja śliny jest normalnym zjawiskiem u niemowląt i małych dzieci. Ustępuje z reguły w wieku 15-18 miesięcy, chociaż duża liczba typowo rozwijających się dzieci będzie ślinić się aż do ukończenia 3. roku życia. Jest to szczególnie zauważalne w trakcie spożywania pokarmów i płynów. O ślinotoku patologicznym mówimy, gdy występuje powyżej 4. roku życia.
Nadmierna produkcja śliny – objawy
Nadmierna produkcja śliny manifestuje się wyciekiem śliny z jamy ustnej, który trudno kontrolować. Ciągłe ślinienie się nasila się zwłaszcza podczas mówienia lub spożywania pokarmów, ale także podczas całowania się z drugą osobą, co prowadzi do znacznego spadku pewności siebie i wycofania z życia towarzyskiego. Mokre kąciki ust mogą prowadzić do powstawania zajadów, typowe są też afty i nadżerki błon śluzowych jamy ustnej.
Zobacz również: Nadżerka jamy ustnej.
Nadmierna produkcja śliny – leczenie
Do tej pory opisano kilka form postępowania terapeutycznego. Leczenie ślinotoku powinno opierać się na interdyscyplinarnej współpracy z logopedą, dentystą, laryngologiem, neurologiem i chirurgiem. Opisywane są trzy formy terapii:
- niefarmakologiczna;
- farmakologiczna;
- chirurgiczna.
U pacjentów zastosować można m.in. leki antycholinergiczne, a przypadku braku ich skuteczności dośliniankowe podanie toksyny botulinowej. W leczeniu chirurgicznym stosuje się z reguły zabiegi podwiązania przewodów ślinowych, wycięcia gruczołów ślinowych oraz skleroterapię.
Istotnym elementem terapii ślinotoku jest też leczenie psychoterapeutyczne, zwłaszcza jeśli omawiany problem wiąże się z pogorszeniem samoakceptacji, pewności siebie, kontaktów interpersonalnych. Ciekawostką jest, że palenie papierosów znacznie pogarsza stan zdrowia osób ze ślinotokiem. Dym papierosowy uszkadza komórki nabłonka wyściełającego jamę ustną, prowadząc do złośliwego nowotworzenia, a mieszając się ze śliną, dodatkowo wzmacnia negatywny efekt, kumulując wolne rodniki tlenowe.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Terlikiewicz J., Makarewicz R., Zaburzenia Połykania, Polska Medycyna Paliatywna, 1/2003.
- Wysokiński A., Powikłania ze strony przewodu pokarmowego w trakcie leczenia klozapiną, Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 15/2015.
- Bocianiak M., Steinborn B., Leczenie ślinotoku u dzieci i młodzieży z chorobami układu nerwowego, Poznań.
