Nerw błędny pochodzi od kilku łuków skrzelowych, dlatego obszar jego unerwienia jest wyjątkowo rozległy. Oprócz gałęzi łuków skrzelowych posiada on jeszcze specjalną gałąź trzewną, zaopatrującą większość niezbędnych do życia narządów wewnętrznych, takich jak płuca, nerki czy serce.
Nerw błędny – budowa
Nerw błędny posiada dwa zwoje – górny oraz dolny (przypuszczalnie będący głównie zwojem przywspółczulnym). Zwój górny leży w otworze szyjnym i ma wielkość około 5 mm. Zawiera przeważnie komórki czuciowe. Z kolei zwój dolny lokalizuje się 1 cm poniżej górnego, posiada wrzecionowaty kształt i do 25 mm długości. Znajduje się do przodu do wyrostków poprzecznych I i II kręgu szyjnego. Nerw błędny posiada trzy rodzaje włókien: czuciowe, ruchowe i przywspółczulne, z czego ostatnie występują w największej ilości.
Nerw błędny przebiega od głowy przez szyję, aż do klatki piersiowej i brzucha. Na swoim przebiegu oddaje liczne gałęzie. Aby ułatwić opisywanie topografii i czynności tego nerwu podzielono go na 4 części: głowową, szyjną, piersiową i brzuszną.
Zobacz również: Nerwy czaszkowe czuciowe.
Część głowowa
Część głowowa oddaje następujące gałęzie:
- gałąź oponowa – zaopatruje oponę twardą w otoczeniu otworu żyły szyjnej. Jej podrażnienie ma miejsce przy zapaleniach lub przekrwieniu opon mózgowia czego konsekwencją mogą być np. wymioty;
- gałąź uszna – jedyna gałąź skórna nerwu błędnego. W swoim przebiegu krzyżuje się z nerwem twarzowym łącząc się z nim paroma włóknami. Po wyjściu z czaszki dzieli się jeszcze na dwie części.
Gałęzie części głowowej odchodzą od zwoju górnego lub bezpośrednio od pnia aż do zwoju dolnego.
Część szyjna
Gałęzie odcinka szyjnego są następujące:
- gałęzie gardłowe – 2-3 gałązki odchodzące od zwoju dolnego. Wspólnie z gałęziami nerwu językowo-gardłowego oraz gałęziami górnego zwoju szyjnego pnia współczulnego tworzą splot gardłowy;
- nerw krtaniowy górny – dzielący się na gałąź wewnętrzną oraz zewnętrzną;
- gałęzie sercowe szyjne górne;
- nerw krtaniowy wsteczny – odchodzi od nerwu błędnego po jego wejściu do klatki piersiowej;
- nerw krtaniowy dolny – będący gałęzią końcową nerwu krtaniowego wstecznego.
Nerwy te dodatkowo oddają swoje gałązki.
Część piersiowa
Odcinek piersiowy ciągnie się od miejsca odejścia nerwu krtaniowego wstecznego do rozworu przełykowego przepony. Oddaje gałęzie:
- sercowe piersiowe, które wstępują do splotu sercowego;
- tchawicze dolne;
- oskrzelowe;
- przełykowe;
- śródpiersiowe;
- osierdziowe.
Część piersiowa nerwu błędnego zaopatruje narządy klatki piersiowej, w sąsiedztwie których przebiega.
Część brzuszna
Odcinek brzuszny nerwu błędnego, na który składają się oba jego pnie, już przy przejściu przez rozwór przełykowy licznie łączy się z włóknami współczulnymi. Oba te składniki nie dają się ściśle od siebie oddzielić. Wyróżnia się:
- pień błędny przedni – gałęzie żołądkowe przednie oraz gałęzie wątrobowe;
- pień błędny tylny – gałęzie trzewne, gałęzie żołądkowe tylne.
Część brzuszna jest niezwykle ważna, jako że porażenie jej powoduje niewydolność organów wewnętrznych, a więc uniemożliwia funkcjonowanie całego organizmu.
Porażenie nerwu błędnego
Porażenia w obrębie nerwu błędnego nie są rzadkim zjawiskiem. Najczęściej dotyczą nerwu krtaniowego wstecznego, czego konsekwencją jest niedowład mięśni krtani i utrata głosu. Do porażenia może dojść wskutek błędów podczas zabiegu chirurgicznego lub przez obecność tętniaków aorty. Natomiast wskutek porażenia gałęzi sercowych zauważa się przyspieszenie czynności serca. Jedynie ich podrażnienie powoduje sytuację odwrotną – bradykardię.
Polecane produkty:
|
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
