Ukruszony ząb

Ukruszony ząb to częsty problem stomatologiczny, który może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Do uszkodzenia dochodzi najczęściej w wyniku urazu mechanicznego, ugryzienia twardego pokarmu, osłabienia szkliwa, nieleczonej próchnicy lub bruksizmu. Choć ukruszenie może wydawać się błahym defektem estetycznym, w rzeczywistości często stanowi początek poważniejszych problemów (od nadwrażliwości zębów i bólu, po zapalenie miazgi czy infekcję tkanek okołowierzchołkowych). Im szybciej zareagujemy, tym większa szansa na uratowanie struktury zęba bez konieczności skomplikowanego leczenia. Dlatego każdy ukruszony ząb wymaga oceny stomatologa, który dobierze odpowiedni sposób rekonstrukcji. W zależności od stopnia uszkodzenia, może to być proste wygładzenie, odbudowa kompozytowa, a nawet założenie korony na zęba. Wczesna interwencja to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia całej jamy ustnej.

Ukruszony ząb – przyczyny

Najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka ukruszenia zęba to przede wszystkim:

• urazy mechaniczne – upadki, uderzenia podczas sportu, wypadki komunikacyjne, gryzienie twardych przedmiotów (np. orzechów, kostek lodu, długopisów);
• próchnica – najczęstsza przyczyna w przypadku dzieci. Osłabia strukturę zęba, czyniąc go bardziej podatnym na pęknięcia i ukruszenia;
• bruksizm (zgrzytanie zębami) – powoduje mikrouszkodzenia i ścieranie szkliwa, co zwiększa ryzyko ukruszenia;
• wady strukturalne zębów – w tym wrodzone zaburzenia budowy szkliwa lub zębiny (np. amelogenesis imperfecta);
• zła higiena jamy ustnej – prowadzi do demineralizacji szkliwa i rozwoju próchnicy;
• zmiany temperatury – nagłe przejścia między gorącym a zimnym (np. jedzenie lodów po gorącej kawie) mogą powodować mikropęknięcia, które wprawdzie nie są bezpośrednią przyczyną ukruszeń szkliwa, jednak zwiększają jego ryzyko.

Wraz z wiekiem zęby tracą część swojej elastyczności i stają się bardziej podatne na pęknięcia oraz ukruszenia. Z tego względu osoby starsze powinny ze szczególną troską dbać o profilaktykę stomatologiczną oraz stosować dietę bogatą w składniki odżywcze wspierające mineralizację i odporność zębów.

Ukruszony ząb – objawy i konsekwencje zdrowotne

Przy ukruszonym zębie pojawiają się dolegliwości takie jak:

• ostry lub tępy ból podczas gryzienia lub żucia;
• nadwrażliwość na zimno, ciepło, słodkie lub kwaśne pokarmy;
• uczucie ostrej krawędzi na powierzchni zęba;
• zaczerwienienie lub obrzęk dziąsła wokół uszkodzonego zęba;
• krwawienie (jeśli uszkodzenie sięga miazgi zęba), czemu wówczas towarzyszy bardzo silny ból;
• trudności w mówieniu lub przeżuwaniu (rzadziej).

Z kolei konsekwencjami zdrowotnymi ukruszonego zęba przy braku podjęcia leczenia są:

• zakażenie miazgi – bakterie mogą wniknąć do wnętrza zęba przez powstałe ukruszenie, powodując zapalenie lub ropień zęba;
• konieczność leczenia kanałowego – gdy w przebiegu nieleczonego ukruszenia dojdzie do naruszenia struktur nerwowych lub głębszej infekcji;
• utrata zęba – w skrajnych przypadkach może dojść do konieczności ekstrakcji zęba, czyli jego usunięcia;
• zaburzenia zgryzu – nierówna powierzchnia może wpływać na sposób gryzienia;
• przewlekły ból – nieleczony ukruszony ząb może powodować stały dyskomfort;
• problemy estetyczne – widoczne ukruszenie może wpływać na wygląd uśmiechu.

Nawet niewielkie ukruszenie może pogłębiać się z czasem, prowadząc do większych ubytków. Wczesna interwencja pozwala na proste i tanie leczenie (np. wygładzenie, bonding zęba). Dlatego tak ważne jest szybkie podjęcie odpowiednich działań.

Ukruszony ząb – leczenie

Leczenie ukruszonego zęba zależy w dużej mierze od tego, jak mocne i głębokie jest ukruszenie, jaka była jego przyczyna oraz jak dawno do tego doszło. Do wyboru pacjenta pozostają:

• wygładzenie lub polerowanie – jednak stosowane przy bardzo niewielkich uszkodzeniach szkliwa zęba;
• odbudowa kompozytem (bonding) – wypełnienie ubytku materiałem światłoutwardzalnym. To szybka i estetyczna metoda przy średnich uszkodzeniach;
• korona protetyczna – zakładana, gdy ząb jest znacznie uszkodzony. Chroni go przed dalszymi urazami i przywraca jego funkcję;
• leczenie kanałowe – konieczne, gdy doszło do odsłonięcia miazgi lub zakażenia. Polega na usunięciu nerwu i wypełnieniu kanałów korzeniowych;
• ekstrakcja i implant – stosowane w skrajnych przypadkach, gdy ząb pękł wzdłuż korzenia lub nie nadaje się do odbudowy. Zostaje wtedy usunięty, a w jego miejsce można wszczepić implant zębowy.

Oczywiście często konieczne jest leczenie przyczynowe, zwłaszcza w przebiegu próchnicy. Pozwala to zapobiec ponownym epizodom ukruszenia zęba.

Kolagen naturalny bioalgi Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Tanasiewicz M., Kompendium lekarza dentysty, Wydawnictwo Elamed, 2019.
2. Berczyński P., Gmerek A., Buczkowska-Radlińska J., Metody remineralizacji wczesnych zmian próchnicowych – przegląd piśmiennictwa, Pom J Life Sci, 61/2015.