Choroba refluksowa przełyku (tzw. refluks) obejmuje nieprawidłowe zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku. To współcześnie jedna z najczęściej spotykanych dolegliwości gastroenterologii. Uważa się, że może dotyczyć nawet do 40% populacji osób dorosłych krajów wysokorozwiniętych.
Z czego wynika choroba refleksowa?
Przyczyny omawianej dolegliwości wciąż nie zostały dokładnie poznane. Omawia się kilka czynników, które mogą przyczyniać się do jej rozwoju i są to:
- uszkodzenie dolnego zwieracza przełyku, włókien przepony i kąta Hisa;
- samoistne, przejściowe i spontaniczne relaksacje dolnego zwieracza przełyku (u chorych pojawiają się one aż 2-krotnie częściej niż u osób zdrowych);
- upośledzone oczyszczanie przełyku;
- słaba perystaltyka i niska amplituda skurczów w dystalnym odcinku przełyku;
- upośledzone opróżnianie żołądkowe.
Wyróżnia się także wiele czynników ryzyka pochodzenia zewnętrznego, w tym: stres, negatywne emocje w życiu, otyłość, nieprawidłowa dieta, a nawet nieodpowiednia pozycja podczas snu.
Choroba refluksowa przełyku rozwija się także w przebiegu niektórych chorób ogólnoustrojowych, takich jak twardzina, cukrzyca, neurologiczne choroby demielinizacyjne, polineuropatia alkoholowa. Występuje także często u pacjentów z zaburzeniami hormonalnymi.
Objawy choroby refluksowej
Objawy choroby refluksowej dzieli się na przełykowe i pozaprzełykowe. Przełykowe dotyczą wyłącznie okolicy tego narządu i obejmują:
- typowy zespół refkuksowy, na który składają się zgaga, odbijania i bóle w nadbrzuszu (okolica między mostkiem a pępkiem);
- dolegliwości bólowe w obrębie klatki piersiowej, mogą one przypominać bóle wieńcowe;
- regurgitacja, czyli zjawisko cofania treści pokarmowej ponownie do przełyku.
Natomiast wśród objawów pozaprzełykowych wyróżnia się:
- charakterystyczny kaszel;
- refluksowe zapalenie krtani;
- refluksowy zespół astmatyczny;
- nadżerki szkliwa zębów;
- stany zapalne gardła, płuc, zatok przynosowych i ucha środkowego.
W momencie wystąpienia objawów takich jak krwawienia z przewodu pokarmowego, wymioty, niedokrwistość czy wyczuwalne dotykiem zmiany guzowate w nadbrzuszu, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Są to bowiem tak zwane objawy alarmujące.
Następstwem długotrwałego, bagatelizowanego refluksu jest przełyk Barretta. W trakcie tej dolegliwości następuje zmiana nabłonka wielowarstwowego płaskiego w nabłonek walcowaty, typowy dla metaplazji jelitowej lub żołądkowej. Przełyk Barretta uznaje się za stan przedrakowy. Jednym z najgroźniejszych skutków choroby refluksowej jest rak przełyku, który lokalizuje się najczęściej w jego dolnej części.
Leczenie choroby refluksowej
Terapia choroby refluksowej obejmuje:
- modyfikację diety;
- rzucenie palenia;
- naukę odpowiednich pozycji do snu;
- unikanie stresu;
- wprowadzenie do życia codziennej aktywności fizycznej;
- farmakoterapię.
Niektóre pokarmy mogą wywoływać lub nasilać objawy choroby refluksowej. Do takich produktów zalicza się głównie cytrusy, smażone i tłuste potrawy, alkohol i mocną kawę. Wiele chorych reaguje negatywnie także na pokarmy kwaśne i ostre. Modyfikacja diety jest ważnym elementem terapii i idealnym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego.
Palenie tytoniu upośledza perystaltykę trzonu przełyku oraz wydłuża ekspozycję śluzówki przełyku na kwaśną treść żołądkową. Biorąc pod uwagę, że dym tytoniowy jest udowodnionym czynnikiem rakotwórczym również wielu innych chorób, istnieją poważne przesłanki udowadniające konieczność rezygnacji z tego niezdrowego nałogu.
Równie ważna jest odpowiednia pozycja podczas snu, ponieważ to właśnie nocą następuje rozluźnienie przełyku. Zaleca się spanie z uniesieniem wezgłowia łóżka do około 30 stopni – zwykle wystarczy użycie odpowiednio wysokiej poduszki.
Farmakoterapia natomiast obejmuje stosowanie leków alkalizujących lub antagonistów receptorów histaminowych działających w żołądku i przełyku. Do środków stosowanych celem niwelowania objawów poposiłkowych zalicza się alginiany.
Zobacz również: Ból gardła.
Bibliografia
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2014.
- Dudkowiak R., Poniewierka E., Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku, Family Medicine & Primary Care Review, 4/2012.
- Gąsiorowska A., Janiak M., Waśko-Czopnik D., Skrzydło-Radomańska B., Drobnik J., Mastalerz-Migas A., Rydzewska G., Postępowanie u pacjentów z objawami choroby refluksowej przełyku – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ, 3-4/2019.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
