Błona śluzowa jamy ustnej to charakterystyczna tkanka znajdująca się we wnętrzu jamy ustnej i wyścielająca jej przestrzenie. Składa się z 4 części, wśród których za najistotniejszą uznaje się błonę śluzową właściwą.
Rodzaje błony śluzowej jamy ustnej
Wyróżnia się 3 rodzaje błony śluzowej w jamie ustnej:
- żującą – zlokalizowaną w dziąśle właściwym i podniebieniu twardym. Jest szczególnie narażona na ucisk przy przyjmowaniu pokarmów;
- ruchomą – tak zwaną wyścielającą. Posiada nierogowaciejący nabłonek, przez który przeświecają naczynia krwionośne. Lokalizuje się na wargach, dnie przedsionka, policzkach, dolnej powierzchni języka, dnie jamy ustnej oraz podniebieniu miękkim;
- specjalną – zlokalizowaną na grzbiecie języka i na czerwieni wargowej.
Błona śluzowa jamy ustnej posiada również charakterystyczną budowę.
Jak zbudowana jest błona śluzowa jamy ustnej?
W budowie błony śluzowej wyróżnia się 4 warstwy:
- nabłonek;
- błonę podstawną;
- blaszkę właściwą;
- błonę podśluzową.
Nabłonek dodatkowo zbudowany jest z warstw: podstawnej, kolczystej i płaskiej. Warstwa podstawna odpowiada za rozwój nowych komórek i syntezę melaniny. W warunkach fizjologicznych błona śluzowa jamy ustnej jest bladoróżowa, gładka i wilgotna.
Błona śluzowa właściwa zbudowana jest z elementów komórkowych i włóknistych. Wyróżnia się tu fibroblasty i fibrocyty, niewielkie skupiska limfocytów oraz komórki plazmatyczne. Odnośnie elementów włóknistych – zawiera włókna klejodajne oraz niewielkie elastyczne. Ponadto, niekiedy w błonie śluzowej właściwej można spotkać przemieszczone gruczoły łojowe (wargi, policzki).
Za co odpowiada błona śluzowa jamy ustnej?
Omawiana struktura pełni kilka niezwykle ważnych funkcji:
- osłaniającą – nieuszkodzony nabłonek wielowarstwowy płaski, który pokrywa jamę ustną jest nieprzepuszczalny dla drobnoustrojów. Dodatkowo ulega stałej odnowie. Wraz ze złuszczającym się nabłonkiem usuwane są bakterie znajdujące się na jego powierzchni;
- obronną – błona śluzowa odpowiada za prawidłowe wydzielanie śliny, której odpowiednia ilość spłukuje drobnoustroje z powierzchni błony. Dodatkowo jej składniki mają działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze;
- wchłaniania – błona śluzowa posiada zdolność wchłaniania niektórych związków chemicznych, w tym tych rozpuszczalnych w tłuszczach, nitrogliceryny i alkoholu;
- smakową – ponieważ lokalizują się na niej kubki smakowe, które odpowiadają za czucie poszczególnych smaków;
- czuciową – może bowiem odczuwać ciepło, lokalizację, ból czy dotyk. Błona śluzowa jamy ustnej jest najbardziej wyczulona na wargach i koniuszku języka;
- wydzielniczą – na jej obszarze rozmieszczone są gruczoły ślinowe, które stale ją zwilżają oraz zabezpieczają przed wysychaniem czy urazami podczas jedzenia.
Błona śluzowa jamy ustnej w dużym stopniu warunkuje naturalną mikroflorę bakteryjną tego obszaru. W związku z tym w środowisku jamy ustnej występują zjawiska symbiozy i antybiozy drobnoustrojów.
Zobacz również: Higiena jamy ustnej.
Choroby błony śluzowej
Wszystkie odchylenia od normy w budowie, obrazie klinicznym lub zaburzenie funkcji błony śluzowej jamy ustnej świadczą o patologii. Wymagają więc dokładnej diagnostyki i szybkiego leczenia. Schorzeniami błony śluzowej jamy ustnej zajmuje się głównie periodontologia.
Zmiany chorobowe błony śluzowej jamy ustnej mogą być pochodzenia miejscowego lub są objawami różnych zaburzeń ogólnoustrojowych. Nierzadko choroby w jamie ustnej są pierwszymi zwiastunami chorób lub zespołów chorobowych takich jak: cukrzyca, patologie krwi, dolegliwości dermatologiczne.
Zobacz również: Choroby błony śluzowej jamy ustnej.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Górska R., Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej, Wydawnictwo MTP, Warszawa 2011.
- Leśniak W., Doboszyńska A., Objawy stomatologiczne chorób ogólnych, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2014.
