Zatoki szczękowe (łac. sinus maxillaris) to parzyste przestrzenie pneumatyczne (wypełnione powietrzem) wysłane błoną śluzową zawierającą rzęski. Jak wskazuje nazwa, znaleźć je można w obrębie kości szczękowych po obu stronach jamy nosowej. Pełnią wiele ważnych funkcji, podobnie jak inne zatoki przynosowe (zatoki klinowe, zatoki sitowe, zatoki czołowe).
Zatoki szczękowe – anatomia
Zatoka szczękowa lokalizuje się w trzonie kości szczękowej, w której umieszczone są dodatkowo zęby górnego łuku zębowego (nie należy mylić szczęki z żuchwą, czyli kością, w której znajdują się zęby dolnego łuku zębowego i bródka). Zatoki szczękowe przyjmują kształt piramidek, a łączą się z jamą nosową przez tzw. rozwór szczękowy, będący znacznych rozmiarów otworem. Wnętrze zatok szczękowych wyściela błona śluzowa odpowiadająca za produkcję i wydzielanie pewnych ilości śluzu, którego celem jest nawilżanie i ogrzewanie wnętrza tej przestrzeni, a więc i powietrza, który się tam znajduje.
Zatoki szczękowe – funkcje
Funkcje zatok szczękowych są takie same, jak ma to miejsce w przypadku pozostałych zatok przynosowych:
- nawilżają i ogrzewają wdychane powietrze, przez co może docierać ono do płuc jako ciepłe i czyste, niewywołujące podrażnień czy infekcji. W aspekcie funkcji oddechowych zatoki dodatkowo wyrównują różnicę ciśnień podczas oddychania;
- biorą udział w rozpoznawaniu zapachów, przyczyniają się więc do zachowania prawidłowego węchu;
- zabezpieczają mózg i newralgiczne struktury w obrębie czaszki przed ewentualnymi uszkodzeniami mechanicznymi;
- ogrzewają oczodoły i podstawę czaszki, uczestniczą więc w procesach termoregulacyjnych ustroju;
- uczestniczą w przenoszeniu głosu.
Zatoki szczękowe są ważnymi strukturami anatomicznymi w obrębie głowy, niestety często są infekowane i ulegają zakażeniom. Diagnostyką i leczeniem schorzeń zatok przynosowych zajmuje się najczęściej lekarz otorynolaryngolog, ewentualnie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, czyli lekarz rodzinny.
Zapalenie zatok szczękowych – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną zapalenia zatok szczękowych jest przedostanie się do nich patogenów chorobotwórczych, najczęściej bakterii lub wirusów, które wywołują w ich obrębie stan zapalny. Infekcje zębów i okostnej (zapalenie zębopochodne) również mogą wywoływać zapalenie zatok szczękowych, przeważnie jednak zapalenie obejmuje wówczas całość zatok przynosowych. Może do nich dojść przy niewłaściwie wykonanym leczeniu kanałowym czy niewłaściwie założonym implancie. Stany zapalne zatok mogą też prowadzić do problemów z zębami, jest to więc problem dwukierunkowy.
Zobacz również: Zapalenie zatok przynosowych.
Zapalenie zatok szczękowych – objawy
Charakterystyczne objawy zapalenia zatok szczękowych obejmują:
- ogólne osłabienie organizmu;
- utratę apetytu;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- zaburzenia smaku i węchu;
- zmianę barwy głosu;
- gorączkę;
- uczucie ściekania gęstej wydzieliny po tylnej ścianie gardła;
- zatkany nos i problemy z oddychaniem;
- katar, najczęściej gęsty, wypływający wyłącznie z jednej dziurki nosa.
U niektórych pacjentów może pojawić się ból zatok, nasilający się podczas ruchów przebiegających z koniecznością schylenia głowy. Zwykle jest jednostronny.
Zapalenie zatok szczękowych – leczenie
W terapii zapalenia zatok szczękowych wykorzystuje się głównie 2 metody: leczenie farmakologiczne i leczenie zabiegowe, przy czym to drugie wykorzystywane jest głównie przy stwierdzeniu trwałych zmian chorobowych. Podstawą leczenia farmakologicznego jest odpowiednio dobrana antybiotykoterapia, której celem jest zwalczenie stanu zapalnego i infekcji bakteryjnej. Pomocniczo stosuje się natomiast leki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, mukolityczne (zwiększające płynność zalegającej w zatokach wydzieliny) oraz preparaty nawilżające śluzówkę nosa.
Skutecznym domowym sposobem jest wzmacnianie odporności dietą i suplementacją, a także wykonywanie inhalacji z wykorzystaniem ziół, olejków eterycznych czy soli kłodawskiej. Takie inhalacje można wykonywać nawet codziennie i są one bezpieczne również dla dzieci czy kobiet ciężarnych.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Michalik M., Laskus-Perendyk A., Diagnostyka i leczenie zatok szczękowych w aspekcie leczenia implantologicznego, Nowa Stomatologia, 1/2011.
