Metionina to organiczny związek chemiczny należący do grona aminokwasów białkowych i jednocześnie aminokwasów egzogennych, czyli takich, których organizm człowieka nie potrafi samodzielnie syntezować. W organizmie człowieka pełni wielokierunkowe role, między innymi detoksykujące, budujące oraz regenerujące. Związek ten można również przyjmować w formie suplementu diety, choć jego źródła pokarmowe są raczej bogate i ogólnodostępne.
Metionina – charakterystyka
Metionina jest organicznym związkiem chemicznym o wzorze sumarycznym C5H11NO2S i masie molowej 149,21 g/mol. Po wyizolowaniu przyjmuje postać bezbarwnych płatków bardzo dobrze rozpuszczalnych w wodzie. Jest obojętna elektrycznie, a tuż obok cysteiny stanowi drugi aminokwas zawierający w swojej cząsteczce siarkę. Naturalnie występująca metionina ma zazwyczaj konfigurację L. Należy do grona aminokwasów egzogennych, co oznacza, że organizm człowieka nie potrafi jej samodzielnie syntezować. Należy dostarczać ją do ustroju wraz z dietą lub suplementacją.
Najlepszymi źródłami pokarmowymi metioniny są między innymi: mięso (zwłaszcza wieprzowe), jajka, ryby, nabiał, orzechy brazylijskie, nasiona sezamu, rośliny strączkowe (groch, soczewica, fasola). Należy jednak podkreślić, że źródła pokarmowe pochodzenia roślinnego zawierają mniej metioniny, niż produkty zwierzęce. Ewentualne niedobory należy uzupełniać wraz z suplementacją, jednak zawsze zgodnie z metodyką i zaleceniami producenta.
Ciekawostką jest, że metionina jest jednym z dwóch (obok tryptofanu) aminokwasów posiadających tylko jeden kodon – kodowana jest przez trójkę AUG. Jest to kodon o szczególnym znaczeniu, gdyż jest odczytywany przez rybosom jako miejsce startu translacji.
Metionina – wpływ na organizm człowieka
Metionina ma bardzo ważne znaczenie dla zdrowia, samopoczucia i urody człowieka, dlatego należy dbać o jej prawidłowy poziom w organizmie. Udowodniono, że przede wszystkim:
- buduje białka – to pierwszy aminokwas w każdej nowo syntetyzowanej cząsteczce białka;
- jest dla wielu komórek i tkanek źródłem siarki – dostarcza grupy siarkowe do syntezy cysteiny i glutationu;
- bierze udział w procesach detoksykacyjnych organizmu – uczestniczy w usuwaniu z niego toksyn, śladowych ilości metali ciężkich, ewentualnych zanieczyszczeń;
- bierze udział w syntezie związków biologicznych – adrenaliny, DNA, RNA, kreatyny, L-karnityny i wielu innych;
- wspiera zdrowie i kondycję stawów, ponieważ wspólnie z cysteiną regeneruje chrząstkę stawową i łagodzi bóle reumatyczne.
Wykazano również, że metionina poprawia koncentrację, nastrój i funkcje poznawcze poprzez udział w syntezie neuroprzekaźników. Wspiera kondycję skóry, włosów i paznokci, dlatego bywa często stosowana w kosmetologii.
Nadmiar i niedobór metioniny
Niedobór metioniny przy zbilansowanej diecie jest raczej bardzo rzadki. Z reguły dochodzi do niego przy przewlekłych problemach zdrowotnych takich jak homocystynuria, złożona kwasica malonowa i metylomalonowa, kwasica metylomalonowa i kwasica propionowa. Niedobry metioniny wiążą się z objawami takimi jak znaczne osłabienie odporności, zaburzenia wzrostu, problemy z regeneracją tkanek. Nadmiar metioniny z kolei powoduje zakwaszenie moczu i żółci, jak również zwiększa ryzyko kamieni moczowych i żółciowych.
Bibliografia
- Gołębiowska B., Szewczyk L., Pula wolnych aminokwasów w organizmie człowieka, Endokrynologia Pediatryczna, 11/2012.
- Krzystanek M., Pałasz A., Krzystanek E. i inni, S-adenozylo L-metionina w schorzeniach OUN, Psychiatria Polska, 6/2011.
