Płukanki antyseptyczne to roztwory stosowane do odkażania jamy ustnej i gardła, co jest niezmiernie pomocne przy leczeniu infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych tej okolicy, jak również może wspierać podstawową higienę jamy ustnej. Warto mieć taki produkt u siebie w domu.
Płukanki antyseptyczne – czym są?
Płukanki, czyli preparaty do płukania jamy ustnej, powstały w celu wspomagania zabiegów higienicznych i odkażania jamy ustnej. Mogą zawierać pojedyncze substancje aktywne lub są preparatami złożonymi. W skład tych drugich wchodzą m.in.: substancje aktywne (przeciwbakteryjne i/lub przeciwgrzybicze), emulgatory, detergenty, kwasy, barwniki, substancje zapachowe i smakowe, woda, a w niektórych również alkohol.
Dość popularną grupą są płukanki o działaniu antyseptycznym. Mogą one zawierać w składzie następujące związki chemiczne:
- nadtlenek wodoru – powoduje zniszczenie bakteryjnych błon lipidowych przez wolne rodniki i jest szeroko stosowany jako środek do wybielania zębów. W pewnych ilościach znaleźć go można w płukankach do jamy ustnej;
- jodopowidon – szerokie spektrum działania biobójczego wynika z nieodwracalnego połączenia z białkami, lipidami i kwasami nukleinowymi komórki bakteryjnej, co powoduje zniszczenie struktury błony komórkowej drobnoustrojów w wyniku powstawania porów w ich ścianie;
- chlorek cetylopirydyniowy – działa bakteriobójczo na bakterie Gram+, Gram-, drożdże (Candida albicans), nie wykazuje natomiast wpływu na mykobakterie;
- cyklodekstryny – metylowana beta-cyklodekstryna może znacząco obniżać zakaźność wirusa grypy A i koronawirusa poprzez sekwestrowanie cholesterolu z wirusa lub usuwanie go z błon komórek gospodarza;
- dichlorowodorek oktenidyny – mechanizm działania protonowanej oktenidyny polega na łączeniu się z ujemnie naładowanymi kwasami tłuszczowymi zewnętrznych powłok komórkowych bakterii i grzybów czego rezultatem jest uszkodzenie, a następnie śmierć drobnoustrojów.
Takich związków jest bardzo dużo. Jednak by płukanka była bezpieczna, muszą zostać one zawarte w odpowiednich stężeniach. Podsumowując, płukanki do jamy ustnej to preparaty zawierające w swoim składzie substancje o działaniu odkażającym, które pomagają zmniejszyć liczbę drobnoustrojów w jamie ustnej. Stosuje się je zazwyczaj kilka razy dziennie, zgodnie z instrukcją na opakowaniu lub zaleceniem specjalisty.
Płukanki antyseptyczne – wskazania
Podstawowe wskazania do stosowania płukanek do jamy ustnej to:
- stany zapalne jamy ustnej – zapalenie dziąseł, zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, obrzęk dziąseł, krwawienie z dziąseł;
- przebyte zabiegi stomatologiczne – stany po ekstrakcji zęba, skalingu zębów, kiretażu, zabiegach z zakresu implantologii, zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej;
- afty i nadżerki jamy ustnej;
- urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej, w tym również drobne podrażnienia podczas noszenia aparatu ortodontycznego;
- infekcje gardła i jamy ustnej, w tym także angina i pleśniawki;
- nieświeży oddech związany z rozwojem bakterii w obrębie jamy ustnej.
Płukanki antyseptyczne do jamy ustnej można stosować również profilaktycznie, najczęściej w przypadku osób z obniżoną odpornością lub noszących protezy zębowe.
Płukanki antyseptyczne – przeciwwskazania
Nie zawsze płukanki antyseptyczne mogą być użyte. Najczęstszymi przeciwwskazaniami do nich są:
- nadwrażliwość lub alergia na którykolwiek składnik płukanki;
- niektóre choroby tarczycy, zależnie od składu płukanki (dotyczy preparatów zawierających jod);
- ciąża i okres karmienia piersią, zależnie od składu (zawsze warto skonsultować wybór płukanki antyseptycznej z lekarzem prowadzącym ciążę);
- silne oparzenia lub znacznego stopnia uszkodzenia tkanek miękkich w obrębie jamy ustnej.
Dodatkowo każdorazowo płukanka powinna być stosowana zgodnie z metodyką, ponieważ w przypadku niektórych produktów długotrwałe stosowanie może dawać skutki uboczne. Szczególnie dotyczy to chlorheksydyny (ryzyko przebarwień, zaburzeń czucia smaku, zmian w mikrobiomie jamy ustnej).
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Hüpsch-Marzec H., Czy płukanki antyseptyczne mogą pomóc w walce z Sars-Cov-2? Aktualny przegląd piśmiennictwa, 6/2021.
- Aluchna A., Ewolucja płukanek – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia 4/2022.
