Zapalenie dziąseł to nieprzyjemna dolegliwość dotycząca jednak wyłącznie tej struktury. Najczęściej wynika z nieprawidłowego szczotkowania zębów lub pomijania tej czynności, choć może mieć wiele innych przyczyn. Należy jak najszybciej rozpocząć leczenie, ponieważ zapalenie dziąseł stanowi wstęp do wielu poważniejszych chorób przyzębia. Schorzenie można stosunkowo łatwo wyleczyć, o ile wcześnie się rozpocznie leczenie.
Zapalenie dziąseł – przyczyny
Główną przyczyną zapalenia dziąseł jest nieodpowiednia higiena jamy ustnej lub jej brak. Pomijanie codziennego szczotkowania zębów skutkuje odkładaniem się na ich powierzchni płytki nazębnej, czyli osadu składającego się z bakterii i resztek pokarmowych. Ta z kolei ma tendencję do przekształcania się z czasem w kamień nazębny, który można usunąć wyłącznie u dentysty (poprzez skaling).
To właśnie bakterie i inne toksyny obecne w płytce nazębnej przyczyniają się do rozwoju stanów zapalnych dziąseł. Niekiedy nawet prawidłowe szczotkowanie zębów może nie zapobiec temu schorzeniu, ponieważ często podczas codziennej higieny jamy ustnej pomija się przestrzenie międzyzębowe. Odkłada się tam znaczna ilość płytki nazębnej, zwłaszcza w mocno stłoczonym uzębieniu. Dlatego nie należy rezygnować z codziennego stosowania nici dentystycznej.
Do pozostałych rodzajów schorzenia zaliczamy:
- pokwitaniowe zapalenie dziąseł – związane z dojrzewaniem. Wykazuje skłonność do występowania zapalenia dziąsła przy obecności relatywnie małej ilości płytki nazębnej. Wiąże się ze wzrostem hormonów płciowych u młodzieży;
- ciążowe zapalenie dziąseł – w czasie ciąży ryzyko wystąpienia lub nasilenia stanów zapalnych dziąseł znacznie wzrasta i nie ma nic wspólnego z obecnością płytki nazębnej;
- cukrzycowe zapalenie dziąseł – określa się je jako szóste powikłanie tej choroby. Zapalenie dziąseł wiąże się tutaj z niewyrównaną cukrzycą, ponieważ osoby chore mają głębsze kieszonki dziąsłowe;
- nowotworowe zapalenie dziąseł – dolegliwość często współwystępuje z białaczkami. Czynniki miejscowe mogą nasilać stan zapalny, lecz to nowotwór wpływa na powstanie schorzenia;
- zapalenie dziąseł pochodzenia bakteryjnego – może występować u osób przewlekle chorych, cierpiących na choroby autoimmunologiczne, wykazujące obniżoną odporność.
Zapalenie dziąseł związane z płytką nazębną występuje jednak najczęściej i może dotyczyć osób w każdym wieku, niezależnie od płci. To właśnie ciągły, bezpośredni kontakt płytki nazębnej z powierzchnią dziąseł po kilku dniach skutkuje rozwojem stanu zapalnego dziąseł.
Objawy zapalenia dziąseł
Zapalenie dziąseł daje dość typowe objawy, charakterystyczne dla ogólnej grupy stanów zapalnych. Zauważa się bowiem znaczne zaczerwienienie, obrzęk i bolesność. Dodatkowo podczas spożywania pokarmów lub szczotkowania zębów dziąsła wykazują tendencję do krwawienia. Może zwiększyć się ilość płynu w kieszonce dziąsłowej.
Zobacz również: Choroby błony śluzowej jamy ustnej.
Zapalenie dziąseł – leczenie
W przypadku zapalenia dziąseł należy jak najszybciej podjąć leczenie, ponieważ długo trwające zapalenie dziąseł może pełnić funkcję prekursora utraty przyczepu łącznotkankowego, a tym samym przejść w trudniejsze do wyleczenia zapalenie przyzębia.
Leczenie zapalenia dziąseł jest proste i szybkie. Wystarczy usunąć przyczynę dolegliwości, czyli kamień nazębny i płytkę nazębną. Miękką płytkę nazębną można usunąć samodzielnie w domu stosując odpowiednią technikę szczotkowania zębów, a także korzystając z nici dentystycznej i płynu do płukania jamy ustnej. W przypadku stanów zapalnych dziąseł można stosować płukanki ziołowe do ust, np. z rumianku.
Najlepszym, najskuteczniejszym sposobem usunięcia całej zalegającej płytki nazębnej jest piaskowanie zębów. Zabieg ten polega na usunięciu złogów za pomocą wody z drobinkami czyszczącymi – tak zwanym piaskiem. Strumień takiej mieszanki pod ciśnieniem skutecznie usuwa wszelkie osady.
W przypadku kamienia nazębnego konieczne jest wykonanie skalingu. Zabieg ten jest refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Każdej ubezpieczonej osobie przysługuje darmowy skaling raz w roku celem usunięcia kamienia nazębnego.
Powyższe metody są wystarczające, aby szybko zlikwidować stan zapalny dziąseł. Po jego ustąpieniu należy prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej, aby zapalenie nie wróciło. Dotyczy to zwłaszcza osób z aparatami ortodontycznymi, gdyż w ich przypadku resztki jedzenia odkładające się między zamkami i drucikami mogą być szczególnie trudne do usunięcia.
Jeśli zapalenie dziąseł wynika z chorób ogólnoustrojowych, należy rozpocząć ich leczenie, nie pomijając oczywiście higieny jamy ustnej.
Zobacz również: Próchnica.
Bibliografia
- Jóżwik M., Kopański Z., Choroby przyzębia, Journal of Clinical Healthcare, 1/2014.
- Górska R., Konopka T., Periodontologia współczesna, Wydawnictwo Med Tour Press International, Otwock 2013.
- Gałecka-Wanatowicz D., Stachura-Spłuszka A., Jurczak A., Chomyszyn-Gajewska M., Stany zapalne dziąseł w wieku pokwitaniowym – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 3/2012.
- Podsiadła-Urban G., Kiernicka M., Wysokińska-Miszczuk J., Wpływ estrogenów i progesteronu na stan przyzębia w poszczególnych okresach życia kobiety – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 47/2010.
