Szpara niedogryzowa to przerwa między górnymi a dolnymi zębami utrzymująca się przy całkowitym zamknięciu szczęk. Jest charakterystycznym objawem zgryzu otwartego i może wpływać zarówno na wygląd uśmiechu, jak i na prawidłowe funkcjonowanie układu żucia. Wczesna diagnoza pozwala skutecznie poprawić estetykę i zdrowie jamy ustnej.
Szpara niedogryzowa – jak wygląda?
Szpara niedogryzowa to przestrzeń zlokalizowana między zębami górnymi a dolnymi, która pozostaje nawet wtedy, gdy szczęki są całkowicie złączone. Jest to charakterystyczny objaw zgryzu otwartego, czyli wady zgryzu, w której zęby nie stykają się prawidłowo. Zgryz otwarty wyróżnia się natomiast brakiem kontaktu między zębami i może przybierać różne postaci. Może też dotyczyć przednich zębów (między siekaczami) lub bocznych części łuku zębowego. Szpara niedogryzowa może być mała i subtelna, albo wyraźna i szeroka, zależnie od stopnia wady.
Szpara niedogryzowa – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną powstawania szpary niedogryzowej jest zgryz otwarty. Błędne nawyki i parafunkcje występują zwłaszcza u dzieci, a są to:
- długotrwałe ssanie kciuka lub smoczka;
- nagryzanie przedmiotów (np. zabawek, kredek);
- przedłużone karmienie butelką lub piersią;
- wypychanie języka między zęby podczas mówienia lub połykania;
- zgrzytanie zębami lub zaciskanie zębów (bruksizm);
- oddychanie przez usta na przykład z powodu przerostu migdałków lub alergii, co zmienia pozycję języka, napięcie mięśni twarzy, sposób połykania;
- błędna pozycja i funkcja języka, zwłaszcza gdy spoczywa on nisko, wsuwa się między zęby, nie opiera się o podniebienie;
- czynniki genetyczne i anatomiczne – niektóre osoby mają predyspozycje do pionowego wzorca wzrostu twarzy, nieprawidłowej budowy szczęk, jak również zaburzeń rozwojowych kości;
- wczesna utrata lub zatrzymanie zębów;
- czynniki neurologiczne i mięśniowe.
Innymi słowy zgryz otwarty (a więc i szpara niedogryzowa) z reguły wynika z niechcianych nawyków i nieprawidłowej funkcji języka, jednak może także mieć podłoże genetyczne lub anatomiczne.
Szpara niedogryzowa – leczenie
Jeszcze do niedawna uważano, że jedyną metodą leczenia zgryzu otwartego jest zabieg chirurgiczny. Współcześnie coraz częściej mówi się o tym, że jeżeli do 12. roku życia zostanie skorygowana postawa języka, to prawie każdy zgryz otwarty zamknie się. Może to nastąpić również w późniejszym wieku, o ile nie jest to wada wrodzona. Dla przykładu u wielu dzieci z zespołem Downa rozwija się zgryz otwarty. Wystarczy spojrzeć na aktywność języka, aby zrozumieć przyczyny tego problemu. Niestety w ich przypadku najczęściej niewiele da się zrobić, aby to zmienić. Korekcja postawy języka obejmuje natomiast terapię logopedyczną, terapię z zakresu fizjoterapii stomatologicznej, jak również leczenie ortodontyczne w niektórych przypadkach.
Jeśli nie uda się skorygować języka, zgryz otwarty leczy się ortodontycznie. Wykorzystuje się aparaty ruchome (np. płytki, aparaty blokowe), aparaty stałe, jak również elementy dodatkowe, np. sprężyny, wyciągi elastyczne i wiele innych. Uzupełnieniem tego jest terapia miofunkcjonalna, niezbędna zwłaszcza wtedy, gdy pojawia się infantylne połykanie, nieprawidłowa pozycja języka oraz oddychanie przez usta.
Ostatecznością powinno być leczenie chirurgiczne. Stosowane jest ono u dorosłych z ciężkim zgryzem otwartym, gdy wada wynika z budowy kości twarzoczaszki, leczenie ortodontyczne nie jest wystarczające. Operacja w takich sytuacjach polega na repozycji szczęki lub żuchwy bądź stabilizacji kości płytkami tytanowymi.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mew J., Przyczyny i leczenie wad zgryzu, 2021.
- Cobourne M., DiBiase A., Ortodoncja, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
