Zatrzymanie zęba

Zatrzymanie zęba to stan, w którym ząb nie wyrznął się w prawidłowej pozycji z powodu braku miejsca w łuku zębowym, niekorzystnego położenia lub innych czynników. Jest zębem uformowanym, objętym w całości przez tkanki twarde lub tylko tkanki miękkie szczęki lub żuchwy. Wyrzynanie zęba rozpoczyna się po uformowaniu ¾ długości jego korzeni. Zatrzymanie zęba jest zazwyczaj diagnozowane po tym okresie i przeważnie przebiega bezobjawowo.

Zatrzymanie zęba – przyczyny

Szacuje się, że częstotliwość problemu w populacji ogólnej wynosi do 4,3% bez względu na płeć. Etiologia zębów zatrzymanych nie jest do końca poznana. Do potencjalnych przyczyn zalicza się m.in.:

• czynniki ogólnoustrojowe, w tym niedobory witamin, zaburzenia endokrynologiczne;
• czynniki genetyczne;
• parafunkcje, zwłaszcza nawykowe umieszczanie języka lub ciał obcych między łukami zębowymi;
• patologie dziąseł, m.in.: włókniakowatość dziąseł, hiperplazja dziąseł, tkanka bliznowata;
• guzy i torbiele;
• stany patologiczne kości, m.in.: jej zapalenie, zaburzenie budowy zawiązka zęba zatrzymanego;
• zęby nadliczbowe – dodatkowe zęby o nieprawidłowej budowie, które nie powinny wyrznąć się w danym łuku zębowym. Ich obecność sprawia, że zaczyna brakować miejsca na zęby prawidłowe, które ostają zatrzymane;
• zębiniaki – nazywane również zwapnieniami w miazdze zęba, przeważnie dotyczą zębów trzonowych i siekaczy dolnych. To forma zwyrodnienia miazgi w postaci zwapnionych złogów;
• wąski łuk zębowy – wskutek czego nawet prawidłowo wyrzynające się zęby nie mają odpowiedniej ilości miejsca dla siebie. Wówczas może dojść do wystąpienia wad zgryzu, zwłaszcza rotacji zębów, a także zębów zatrzymanych;
• przebyte w dzieciństwie urazy.

Czynnikiem ryzyka zębów zatrzymanych jest późne wyrznięcie się kła oraz dieta uboga w wapń, witaminę K i fosfor. Do wystąpienia zębów zatrzymanych dochodzi również w przebiegu niektórych przewlekłych chorób i zespołów wrodzonych, np. zespołu Downa.

Zatrzymanie zęba – objawy

O zatrzymaniu zęba mówi się wówczas, gdy po całkowitym uformowaniu korzenia zęby nie wyrznęły się i nadal pozostają w kości. Problem ten dotyczy najczęściej zębów bocznych żuchwy, zwłaszcza kłów. Zgodnie z definicją o takim zębie można jednak powiedzieć dopiero wtedy, gdy upłyną 2 lata od prawidłowego czasu wyrznięcia się, gdy mimo tego ząb pozostaje w tkankach przyzębia. Przykładowo w przypadku drugich zębów siecznych fizjologiczny czas ich wyrznięcia się to 7.-8. rok życia. Jeśli zatem do 9.-10. roku życia nie dojdzie do całkowitego wyrznięcia się ich, można podejrzewać zęby zatrzymane. Jest to wskazanie do szczegółowej diagnostyki stomatologicznej. Obraz kliniczny przy zębach zatrzymanych może być różny. Przeważnie pojawiają się:

• szczękościsk lub trudności z szerokim otwarciem jamy ustnej;
• wady zgryzu;
• stan zapalny w dziąśle nad zębem zatrzymanym, jego zaczerwienienie i opuchnięcie;
• dolegliwości bólowe, zwłaszcza jeśli doszło do ucisku na nerw przez dowolną część zęba zatrzymanego.

Jeśli natomiast ząb jest zatrzymany tylko częściowo, a nie całkowicie (nad linią dziąseł pojawia się jego korona, jednak nie jest wyrznięta w pełni), znacznie wzrasta ryzyko jego psucia się i rozwoju próchnicy. Utrudnione jest doczyszczanie go podczas szczotkowania zębów. Zatrzymanie zęba jest bardzo częste u osób dorosłych w odniesieniu do zęba mądrości, czyli trzeciego zęba trzonowego. Zwykle bywa to wskazaniem do ekstrakcji zęba.

Diagnostyka zatrzymania zęba

Złotym standardem diagnostyki zębów zatrzymanych jest RTG. Powinno ono ukazywać łuk zębowy górny i dolny, wykonuje się więc zdjęcie pantomograficzne. Na takim zdjęciu z dużą dokładnością uwidocznić można położenie zęba pod dziąsłami wraz z jego korzeniami. Na tej podstawie podejmuje się decyzję o dalszym leczeniu.

Zatrzymanie zęba – leczenie

Postępowanie w przebiegu zębów zatrzymanych zawsze dobierane jest indywidualnie. Opisano różne procedury chirurgiczne pozwalające odsłonić takie zęby, a do najpopularniejszych należą: wycięcie pokrywającej ząb zatrzymany błony śluzowej, dowierzchołkowe przesunięcie płata oraz zamknięta technika erupcji. W przypadku podejrzenia zatrzymania erupcja może zostać zastymulowana poprzez ekspozycję zęba za pomocą jednej z tzw. technik okienkowych. W praktyce ortodontycznej postępowanie obejmuje m.in. ekspozycję zęba i przyłożenie siły. Wskutek tego może dojść jednak do wielu powikłań, takich jak: ankyloza, resorpcja korzenia, niepowodzenie erupcji oraz powstawanie kieszonek przyzębnych.

	Kwas hialuronowy Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej...
	Kolagen naturalny Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Osica P., Szczepkowska A., Janas-Naze A., Głęboko zatrzymany ząb 21 z zagięciem koronowo-korzeniowym – opis przypadku, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
2. Pazera R., Jurecka M., Włodarczyk-Górniak O., Strzecki A., Jabłońska-Zrobek J., Zęby zatrzymane – diagnostyka i ocena rokowania w leczeniu ortodontycznym na podstawie obrazowania rentgenowskiego, Clinical Orthodontics, 3/2016.
3. Kawala B., Szeląg J., Postępowanie ortodontyczno-chirurgiczne w nietypowych przypadkach zębów zatrzymanych, Dental and Medical Problems, 2/2003.