Siekacze (zęby sieczne) służą u człowieka do odgryzania kęsów pokarmu. To charakterystyczne w budowie, płaskie zęby, jednak niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jamy ustnej. Jako pierwsze pojawiają się w jamie ustnej u ludzi.
Budowa zębów siecznych
Korona siekaczy posiada 2 powierzchnie:
- przedsionkową;
- językową.
Najszersza jest ona przy krawędzi siecznej, po czym zwęża się ku szyjce. Posiada dodatkowo brzegi:
- sieczny (wolny);
- mezjalny;
- dystalny.
Korzeń zęba siecznego zawsze jest pojedynczy i nieco spłaszczony w kierunku dystalnym. Mimo podobieństwa wszystkich siekaczy, każdy z nich (nawet w tym samym łuku zębowym) różni się nieco budową. Przykładowo, górny siekacz środkowy zawsze jest większy od bocznego, a wszystkie siekacze dolne zawsze są mniejsze od górnych, jednak odwrotnie niż w szczęce – tutaj boczne są większe od przyśrodkowych.
Siekacze górne
Górny, przyśrodkowy siekacz jest największy ze wszystkich. Do tego zęba ustalono tak zwane cechy Muhlreitera, które zawsze odpowiadają jego opisowi, bez względu na człowieka. Są to cechy dotyczące:
- krzywizny zęba – wypukłość przyśrodkowej części wargowej powierzchni korony zawsze jest większa niż bocznej;
- kąta zębowego – mezjalny kąt krawędzi siecznej jest mniejszy (zwykle nawet prosty). Dystalny zaś jest bardziej rozwarty i łukowato zaokrąglony;
- korzenia – długa oś korzenia odchyla się względem osi korony w stronę zęba bocznego. Korzeń jest więc odchylony zawsze w tę stronę, po której leży.
Siekacz górny boczny jest mniejszy od poprzednika i ma wysoce zmienny kształt. W niektórych sytuacjach może mieć nawet kształt zbliżony do kła. Powierzchnia podniebienna jest bardziej wklęsła i znacznie częściej wykazuje głębokie, wąskie zagłębienie, zwane otworem ślepym. To właśnie w nim bardzo często rozpoczyna się rozwój próchnicy.
Siekacze dolne
Siekacz dolny przyśrodkowy jest najmniejszym ze wszystkich siekaczy i jednocześnie najmniejszym zębem w jamie ustnej człowieka. Posiada wąski, smukły kształt i spłaszczony korzeń. Siekacz boczny dolny swoją budową niewiele różni się od poprzednika, z tym, że jest nieco większy, a jego kąt przyśrodkowy krawędzi siecznej jest bardziej rozwarty. Korzeń i w tym przypadku jest silnie spłaszczony. Jednak głęboko sięgające rowki na korzeniu mogą doprowadzić do podziału kanału na 2 równoległe: przedsionkowy i językowy. Łączą się one ponownie w pobliżu szczytu korzenia.
Siekacze górne a dolne – różnice
Podsumowując, można w skrócie przybliżyć najistotniejsze różnice między siekaczami górnymi, a dolnymi. Otóż:
- górne są większe i mają bardziej „łopatowaty” kształt, dolne natomiast są mniejsze i bardziej „dłutowate”;
- korona górnych siekaczy jest szersza, zaś dolnych węższa;
- korzenie górnych siekaczy są mniej spłaszczone, bardziej okrągłe na przekroju;
- siekacz górny przyśrodkowy jest znacznie większy od bocznego, dolny boczny zaś nieco większy od przyśrodkowego.
Wszystkie siekacze uznaje się za jedne z najważniejszych zębów w jamie ustnej człowieka.
Za co odpowiadają siekacze?
Zęby sieczne pełnią zarówno funkcje estetyczne, jak i czynnościowe. To właśnie one są najbardziej widoczne podczas szerokiego uśmiechania się, świadczą więc o zadbanym wyglądzie i ładnym, przyjaznym uśmiechu. Jeśli chodzi o czynność funkcjonalną, zęby sieczne służą przede wszystkim do odgryzania i cięcia żywności. Działają na zasadzie noży i umożliwiają odgryzienie odpowiedniej porcji pokarmu, np. kanapki czy pizzy.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łasiński A., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
