Wysypka skórna to określenie służące do opisywania charakterystycznych zmian na powierzchni skóry, które mogą przybierać różne formy – od plamek, grudek, krostek, aż po pęcherzyki czy bąble. Z reguły towarzyszy jej zaczerwienienie, świąd, obrzęk lub łuszczenie się skóry. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz dermatolog.
Wysypka skórna – przyczyny
Wysypka skórna może mieć wiele rozmaitych przyczyn – od tych patologicznych (takich jak infekcja wirusowa, poważne choroby przewlekłe), poprzez kontakt z substancjami chemicznymi, aż po szkodliwe, niekorzystne nawyki na co dzień i niewłaściwą pielęgnację. Jej pojawienie się wymaga więc szczegółowej diagnostyki przez doświadczonego specjalistę, przy czym należy brać pod uwagę także objawy dodatkowe.
Najczęstszymi obserwowanymi przyczynami wysypki są:
- choroby wirusowe, np. odra, ospa wietrzna, świnka, różyczka, opryszczka;
- półpasiec;
- choroby bakteryjne, np. szkarlatyna, liszajec;
- grzybica;
- alergia, zwłaszcza alergia pokarmowa i alergia kontaktowa;
- mononukleoza zakaźna;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- łojotokowe zapalenie skóry;
- trądzik;
- borelioza;
- świerzb;
- glistnica;
- plamica Schonleina-Henocha;
Choroby i dolegliwości mogą mieć różne podłoże. Wysypka skórna może wystąpić niekiedy po użyciu kosmetyków pielęgnacyjnych niedopasowanych do potrzeb skóry lub kosmetyków kolorowych do makijażu, które mogą zawierać sztuczne składniki. Może ona wystąpić u każdego, bez względu na wiek. Zdarza się, że obserwujemy ją nawet u noworodków.
Wysypka skórna – rodzaje i objawy
W zależności od charakteru wymienia się następujące rodzaje wysypki skórnej:
- plamista – płaskie, czerwone lub różowe plamki, których powierzchnia z reguły nie odstaje od powierzchni skóry;
- grudkowa – wyniosłe zmiany, twarde w dotyku;
- pęcherzykowa – wypełnione płynem, mogą pękać. Zdrapane wiążą się z ryzykiem pozostawiania blizn na ciele;
- bąble – szybko powstające, bez płynu, swędzące;
- mieszana – kombinacja różnych typów zmian skórnych.
Wysypka skórna przejawia się jako różnego rodzaju, wymienione wyżej zmiany skórne, czyli np. zmiana jej zabarwienia, kształtu, wyglądu, pojawienie się bąbli i pęcherzy różnych rozmiarów. Jednak wysypce często towarzyszą inne dolegliwości, z reguły takie jak:
- świąd lub pieczenie;
- zaczerwienienie skóry;
- obrzęk w okolicy wysypki lub dotyczący najbliższych węzłów chłonnych;
- nadmierna suchość skóry;
- dyskomfort;
- gorączka (przy infekcjach);
- ból, w szczególności podczas dotykania.
Na podstawie objawów (obrazu klinicznego) lekarz nierzadko może przyspieszyć ustalenie rozpoznania przyczyn.
Wysypka skórna – diagnostyka
Wysypka, zgodnie z definicją, zmienia wygląd skóry pacjenta. Lekarz, rozpoczynając jej ocenę, musi mieć zapewnione odpowiednie warunki badania. Wygląd skóry powinno się oceniać przy świetle dziennym (jasne światło słoneczne jest najbardziej optymalne), padającym pod kątem prostym do powierzchni skóry. W przypadku badania pacjenta po zapadnięciu zmroku należy zadbać o jak najlepsze oświetlenie sztuczne, światłem białym (nie np. żółtym). Analizuje się nie tylko charakter wysypki, ale i samą wielkość pojedynczych wykwitów: w wysypce drobnoplamistej mają średnicę do 3–5 mm, średnioplamistej do około 2–3 cm, gruboplamistej powyżej 3–4 cm. W przypadku gdy pojedyncze wykwity łączą się, tworząc duże plamy, mówimy o wysypce zlewnej.
Jeśli to konieczne, lekarz dermatolog zleca dalsze, bardziej szczegółowe badania. Najczęściej są to badania krwi (np. pod kątem czynników stanu zapalnego, poziomu hormonów), biopsja (pobranie wycinka zmian skórnych do badań histopatologicznych) oraz USG narządów wewnętrznych takich jak np. tarczyca. Rozpoznanie warto uzupełnić panelem alergicznym, jako że wysypka skórna często wiąże się z nietolerancjami pokarmowymi.
Wysypka skórna – leczenie
Leczenie wysypki skórnej powinno być przyczynowe. Oznacza to, że jeśli wynika ona z reakcji alergicznych, konieczne jest ustalenie alergenu i wyeliminowanie go ze swojego codziennego życia. Z kolei przy infekcjach bakteryjnych stosuje się starannie dobraną antybiotykoterapię. Wysypka skórna mająca związek z przewlekłymi chorobami dermatologicznymi wymaga ustabilizowania za pomocą pielęgnacji skóry, indywidualnie dobranych profesjonalnych zabiegów kosmetologicznych oraz niekiedy farmakoterapii.
W warunkach domowych ważne jest, aby takich zmian skórnych nie zdrapywać, nie uszkadzać, nie przekłuwać igłą i nie wyciskać. W innym razie nie tylko rozsieją się one na większą powierzchnię ciała, ale i mogą doprowadzić do powstania trwałych blizn (co obserwuje się np. po ospie wietrznej). Pomocniczo należy unikać spożywania cukrów prostych, alkoholu, ostrych potraw i innych czynników, które mają tendencję do zaostrzania zmian skórnych i nasilania stanów zapalnych.
Bardzo dobrze sprawdza się dieta uzupełniająca niedobory pokarmowe, bogata zwłaszcza w witaminy z grupy B, witaminę E, cynk, żelazo. Polecane celem poprawy kondycji skóry suplementy to m.in. witamina D, kwasy tłuszczowe Omega 3, olej z Czarnuszki, Chlorella oraz kolagen i kwas hialuronowy.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kryński J., Kamińska G., Kamińska-Winciorek G., Leczenie reakcji skórnych występujących podczas terapii inhibitorami receptora nabłonkowego czynnika wzrostu u pacjentów z rakiem jelita grubego, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 6/2010.
- Rycroft R., Robertson S., Wakelin S., Dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
