Wyrzynanie zębów to bardzo ważny okres w rozwoju niemowlęcia. Wiąże się z ogólnym procesem wzrastania i dojrzewania organizmu i rozpoczyna się między 4. a 8. miesiącem życia dziecka. Szacuje się, że ząbkowanie ma swój koniec w okolicach 30.-36. miesiąca życia dziecka, gdy pojawiają się drugie zęby trzonowe.
Wyrzynania zębów – przebieg
Erupcja zęba ściśle wiąże się z kształtowaniem toru wyrzynania oraz przemieszczania się zęba w kierunku płaszczyzny zgryzu. Tor erupcji powstaje wskutek resorbowania kości wyrostka zębodołowego przez osteoklasty powstałe głównie jako efekt działania czynników chemotaktycznych, w tym MCP-1, syntezowanych przez mieszek zębowy. Mimo wnikliwych badań nie udało się do końca wyjaśnić mechanizmów towarzyszących pionowemu przemieszczaniu się zębów w kierunku płaszczyzny okluzyjnej. Prawdopodobnie wiąże się z przebudową więzadeł ozębnej i zębodołu oraz migracją fibroblastów.
Proces wyrzynania zębów w praktyce ma różny przebieg – mniej lub bardziej dynamiczny. Po etapach fazy czynnej następują przerwy o różnej długości, czego celem jest możliwość stopniowego dopasowania tkanek dziąsła i ozębnej do wyrzynających się zębów. Wyróżnia się 3 podstawowe fazy zjawiska:
- przederupcyjną – formuje się korona zęba i korzeń na długości 2-4 mm;
- przedfunkcjonalno-erupcyjną – korona zęba zmienia swoje położenie z wewnątrz na zewnątrzkostne, tworzy się korzeń zęba na całej swojej długości i rozbudowuje kość wyrostka zębodołowego;
- poerupcyjną – dochodzi do pełnego uformowania się korzenia zęba oraz zamknięcia otworu wierzchołkowego.
Faza poerupcyjna jest zakończeniem czynnego wyrzynania zębów.
Zobacz również: Kolejność wyrzynania zębów mlecznych.
Objawy wyrzynania zębów
Wyrzynanie zębów jest dla dziecka bolesne i niekomfortowe. Towarzyszy mu szereg objawów ogólnoustrojowych oraz miejscowych. Do objawów ogólnoustrojowych zalicza się:
- niepokój dziecka;
- drgawki;
- podwyższoną temperaturę ciała;
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego, zwłaszcza biegunki i zaparcia;
- nadmierne ślinienie;
- spadek masy ciała;
- wymioty;
- infekcje uszu;
- osłabienie odporności.
Z kolei objawami miejscowymi są:
- stany zapalne dziąseł przebiegające z ich zaczerwienieniem i obrzękiem;
- zakażenia jamy ustnej;
- zasinienie błony śluzowej nad wyrzynającym się zębem;
- rzadziej stany zapalne kości szczęki lub żuchwy.
Dokładny obraz kliniczny jest zależny od stanu zdrowia i indywidualnych uwarunkowań danego dziecka.
Opóźnione wyrzynanie zębów
Opóźnione ząbkowanie jest często spotykaną patologią, która zazwyczaj wiąże się z:
- nieprawidłowościami rozwojowymi zębów;
- torbielami i guzami w obrębie twarzoczaszki;
- zaburzeniami genetycznymi, np. zespołem Downa, zespołem Turnera;
- chorobami systemowymi, które miały miejsce w pierwszych miesiącach życia dziecka;
- niedoczynnością tarczycy;
- niedoborem hormonu wzrostu;
- niedoczynnością przysadki mózgowej lub niedoczynnością przytarczyc.
Opóźnione wyrzynanie wszystkich zębów zazwyczaj wiąże się z opóźnieniem rozwoju fizycznego dziecka, a także z obecnością długotrwających zaburzeń ogólnoustrojowych – hormonalnych, genetycznych lub niedożywienia.
Zobacz również: Kolejność wypadania zębów mlecznych.
Bolesne wyrzynanie zębów – domowe sposoby
Bolesne wyrzynanie zębów to zmora każdego rodzica. Na szczęście wyróżniamy wiele domowych sposobów łagodzących przykre dolegliwości, przez co dziecko może sprawniej przejść przez ten okres. Podstawą jest zaopatrzenie się w różnego rodzaju gryzaki, najlepiej napełnione wodą lub żelem. Dodatkowo warto włożyć je na kilka minut do lodówki i tak schłodzone podać dziecku. Kolejną skuteczną metodą jest masaż dziąseł z użyciem silikonowej nakładki na palec. Nakładka posiada zazwyczaj wypustki masujące, które dodatkowo znieczulają tkanki. Jeśli dziecko nie chce otworzyć buzi nie należy wykonywać tego na siłę. Wówczas warto skupić się na masażu policzków.
Można także spróbować podawać dziecku herbatki z rumianku lub melisy – oba zioła mają działanie antyseptyczne, łagodzące stany zapalne i uspokajające. Do pediatry warto udać się w sytuacjach, gdy podczas wyrzynania zębów pojawiają się wysokie gorączki, silne biegunki lub wymioty.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Olczak-Kowalczyk D., Boguszewska-Gutenbaum H., Janicha J., Turska-Szybka A., Wybrane zagadnienia związane z wyrzynaniem zębów mlecznych, Nowa Stomatologia, 2/2011.
- Torlińska-Walkowiak N., Rataj-Kulmacz A., Wyrzynanie się zębów mlecznych – symptomy towarzyszące czy przypadkowe współistnienie w czasie?, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 9/2013.
- Olczak-Kowalczyk D., Boguszewska-Gutenbaum H., Janicha J., Sobiech P., Symptomy ogólne i miejscowe związane z wyrzynaniem zębów mlecznych, Nowa Stomatologia, 3/2014.
