Żucie to podstawowa czynność fizjologiczna każdego człowieka, polegająca na rozdrabnianiu kęsów pokarmowych i mieszaniu ich ze śliną. Jest charakterystyczna dla wszystkich ssaków, które posiadają odpowiednie uzębienie. U gadów, płazów, ryb czy ptaków żucie nie występuje. Problemami związanymi z żuciem zajmuje się fizjoterapeuta stomatologiczny lub stomatolog.
Na czym polega żucie?
Żucie ściśle wiąże się z fizjologią i mechaniką ruchów żuchwy, a więc z pracą stawów skroniowo-żuchwowych, która zawsze odbywa się symetrycznie. Dzieje się tak, ponieważ cztery komory obu stawów tworzą jeden zamknięty łańcuch stawowy. W praktyce wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje ruchów żuchwy:
- opuszczanie i podnoszenie;
- wysuwanie i cofanie;
- ruchy boczne.
Dzięki koordynacji wszystkich możliwe jest rozdrabnianie pokarmów o różnej konsystencji, a nawet otwieranie ust, aby móc je przyjąć.
Opuszczanie i podnoszenie żuchwy
Podczas ruchu opuszczania żuchwy pracują następujące mięśnie:
- mięśnie skrzydłowe boczne;
- mięśnie żuchwowo-gnykowe;
- mięśnie bródkowo-gnykowe;
- mięśnie dwubrzuścowe.
Wówczas krążki stawowe ślizgają się ku przodowi, zaś głowy stawowe przesuwają w kierunku szczytu guzków stawowych.
Z kolei przy podnoszeniu żuchwy następuje zamykanie ust, możliwe dzięki aktywności mięśni żwaczy i mięśni skrzydłowych przyśrodkowych.
Wysuwanie i cofanie żuchwy
Podczas jednoczesnego, obustronnego skurczu mięśni skrzydłowych bocznych dolnych następuje wysuwanie żuchwy ku przodowi. Czynność tę wspomagają mięśnie żwacze oraz przednie włókna mięśni skroniowych. Wykonanie ruchu wysuwania żuchwy musi poprzedzać wstępne obniżenie żuchwy celem uwolnienia zębów od zaklinowania guzkowego i zachodzenia siekaczy na siebie.
Ruch cofania żuchwy (zwany również retruzją) następuje wskutek kurczenia się tylnych włókien mięśni skroniowych, mięśni żwaczy oraz mięśni mających kontakt z kością gnykową.
Ruchy boczne
Stanowią najbardziej złożone przesunięcia, spowodowane jednostronnym skurczem mięśnia skrzydłowego bocznego dolnego i mięśni współdziałających. Podczas ruchów bocznych zęby górne i dolne po stronie, w której odbywa się ruch, pozostają w kontakcie w obrębie kłów. To właśnie ruchy boczne w największym stopniu opisują zjawisko żucia i to o nich myślimy, gdy mówimy, że w danej chwili żujemy kęs pokarmowy.
Żucie – funkcje
Żucie jest niezwykle ważne dla każdego człowieka, ponieważ umożliwia pobieranie i rozcieranie pokarmów. Dzięki temu w jamie ustnej możemy rozdrabniać nawet twarde produkty spożywcze, zmieniając ich konsystencję i przygotowując do przełknięcia. Podczas żucia dodatkowo następuje zmieszanie jedzenia ze śliną. W efekcie nie tylko następuje wstępne trawienie. Wilgotne i śliskie kęsy pokarmowe łatwiej przedostają się przed gardło i przełyk do dalszych odcinków układu pokarmowego, nie powodując podrażnień czy dyskomfortu.
Można zatem podsumować, że dzięki żuciu możemy jeść, a więc i dostarczać do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych. To zaś jest konieczne do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek, dostarczania energii czy uzupełniania niedoborów pokarmowych. Aby żucie mogło sprawnie się odbywać, konieczne jest posiadanie zdrowych zębów w łukach zębowych.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Marczak M., Berger M., Ginszt M., Zaciskanie zębów jako metoda zwiększania wydolności fizycznej i psychologicznej, Współczesne problemy fizjoterapii, 2016.
- Gorzechowski K., Rehabilitacja stomatologiczna, Wydawnictwo Kargo, Białystok 2016.
