Wyrostek dziobiasty żuchwy to część kości zwanej żuchwą, która znajduje się w obrębie czaszki. Anatomicznie osadzają się w niej zęby dolnego łuku zębowego. Nie należy mylić jej ze szczęką, w której lokują się zęby górnego łuku. Jeśli chodzi o wyrostek dziobiasty, ma on dość charakterystyczną budowę, pełni też istotne funkcje. Między innymi jest miejscem przyczepu dla mięśni.
Żuchwa – anatomia
Wyrostek dziobiasty żuchwy jest to cienki, wydłużony i spiczasty wyrostek kostny, znajdujący się w obrębie żuchwy. Mianem żuchwy nazywamy natomiast nieparzystą, największą i najmocniejszą kość twarzoczaszki, stanowiącą jej dolny odcinek. Anatomicznie składa się z podkowiasto wygiętej części poziomej zwanej trzonem oraz dwóch symetrycznych gałęzi, które łączą się z kośćmi trzonu mniej więcej pod kątem prostym. Wyrostek dziobiasty lokalizuje się właśnie na gałęzi żuchwy.
Gałąź żuchwy występuje pod postacią czworokątnej blaszki, która z tylnego końca trzonu obustronnie wstępuje ku górze. Na jej powierzchni wyróżnia się 4 brzegi, 2 powierzchnie oraz 2 wyrostki. To właśnie cienki brzeg górny gałęzi dźwiga obydwa wspomniane wyrostki – dziobiasty oraz kłykciowy. Wyrostek dziobiasty żuchwy położony jest bardziej z przodu, natomiast wyrostek kłykciowy z tyłu. Przedzielone są one wcięciem żuchwy.
Wyrostek dziobiasty żuchwy – anatomia
Wyrostek dziobiasty żuchwy stanowi cienką i trójkątną wyniosłość, która z boku jest jednak wyraźnie spłaszczona. Tak naprawdę kształt i wielkość tej struktury są osobniczo zmienne – nie sposób opisać jej w jeden, standardowy sposób dla każdego człowieka. Bardzo często jest haczykowato zagięta ku tyłowi. Brzeg przedni wyrostka dziobiastego żuchwy jest wypukły, przedłuża się ku dołowi w ostrą krawędź brzegu przedniego gałęzi. Brzeg tylny tego wyrostka jest natomiast wklęsły i tworzy granicę przednią wcięcia żuchwy.
Funkcje wyrostka dziobiastego żuchwy
Wyrostek dziobiasty żuchwy tworzy miejsce przyczepu dla ważnych struktur mięśniowych, głównie dla mięśnia skroniowego. Działanie tego mięśnia jest największe z chwilą zamykania się szczęk, a także w momencie, gdy zęby przylegają do siebie. Wówczas włókna mięśniowe nie są maksymalnie skrócone i mogą jeszcze dalej się kurczyć. Właśnie na tym zjawisku opiera się istota żucia. Można zatem powiedzieć, że pośrednio dzięki wyrostkowi dziobiastemu żuchwy możliwe jest sprawne żucie i gryzienie pokarmów.
Zobacz również: Mięśnie twarzy.
Hiperplazja wyrostka dziobiastego żuchwy
Hiperplazja wyrostka dziobiastego żuchwy to rzadko diagnozowane schorzenie, polegające na nadmiernym wzroście wyrostka dziobiastego żuchwy. Może prowadzić do ograniczenia otwierania ust, co jest podstawowym objawem tego zaburzenia. Hiperplazja wiąże się z wydłużeniem wyrostków dziobiastych żuchwy, co w konsekwencji prowadzi do mechanicznej przeszkody podczas otwierania ust. Problem ten występuje z reguły obustronnie i wyróżnia się brakiem dolegliwości bólowych. Diagnostyka bazuje więc na precyzyjnym badaniu klinicznym utrudnionego otwierania ust oraz ocenie zdjęcia panoramicznego oraz tomografii komputerowej. Leczenie polega wyłącznie na interwencji chirurgicznej, co warto wesprzeć dobrze prowadzoną pooperacyjną rehabilitacją stomatologiczną.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Cichosz A., Balczyński A., Obustronna hiperplazja wyrostka dziobiastego żuchwy – opis przypadku, 2019.
