Korzenie zębowe to części zębów zlokalizowane poddziąsłowo, w wyrostkach zębodołowych. Ich główną rolą jest mocowanie zębów w zębodołach, a więc utrzymywanie ich na właściwej pozycji i ochrona przed wypadaniem podczas żucia nawet twardych pokarmów. Diagnostyką i leczeniem patologii korzeni zębowych zajmuje się stomatolog lub periodontolog.
Korzenie zębowe – budowa
Każdy z rodzajów zębów (siekacze, kły, przedtrzonowce, trzonowce) ma unikalną dla siebie budowę zewnętrzną i morfologię kanałów korzeniowych, czyli przestrzeni, którymi naczynia i nerwy dostają się poprzez otwór wierzchołkowy na szczycie korzenia zęba do jego wnętrza, unerwiając i unaczyniając miazgę zęba. Ząb można podzielić na część koronową i korzeniową. Korona jest widoczną w jamie ustnej pacjenta powyżej połączenia szkliwno-cementowego, z kolei korzeń to część poniżej wspomnianego połączenia, która za pomocą włókien ozębnej jest umocowana w zębodole. Korzenie można dokładnie zaobserwować na podstawie badania RTG.
Budowa korzeni zębowych różni się w zależności od rodzaju zęba. Siekacze, kły i zęby przedtrzonowe żuchwy mają najczęściej pojedyncze korzenie i są one jednokanałowe. Pierwsze i drugie zęby trzonowe żuchwy są zębami dwukorzeniowymi, przy czym w pierwszym zębie trzonowym w korzeniu mezjalnym występują 2 kanały, zaś w dystalnym – kanał pojedynczy. W drugim zębie trzonowym, w odróżnieniu od pierwszego, w kanale mezjalnym w części przypadków występuje tylko 1 kanał. Trzeci ząb trzonowy dolny (tzw. ząb mądrości, ósemka) ma najmniej przewidywalną morfologię z dużą tendencją do zrastania się korzeni, a najczęściej spotykaną jest odmiana dwukorzeniowa. Z tego względu leczenie kanałowe zęba mądrości jest skomplikowane. Górne trzonowce mogą posiadać nawet 3 i 4 kanały.
Korzenie zębowe – funkcje
Podstawową funkcją korzeni zębowych jest utrzymywanie zębów w wyrostkach zębodołowych. Korzenie wchodzą w tkankę kostną i dzięki temu mogą zapewniać stabilność i odpowiednią pozycję zębom. Wszelkie problemy związane z korzeniami zębowymi mogą prowadzić do rozchwiania zębów, a w skrajnych przypadkach nawet do ich wypadania.
Problemy zdrowotne korzeni zębowych
Korzenie zębowe mogą doświadczać schorzeń lub urazów mechanicznych. Diagnozuje się je na podstawie badania RTG w gabinecie stomatologicznym.
Próchnica korzeni zębowych
Najczęściej występującym problemem dotyczącym korzeni zębowych jest próchnica korzenia, będąca chorobą cementu korzeniowego. Występuje przeważnie u osób starszych, a jej przyczyną jest odsłonięcie cementu korzeniowego i zalegająca płytka nazębna. Odsłonięcie następuje poprzez obniżenie przyczepu nabłonkowego wskutek recesji dziąseł lub choroby przyzębia. Czynnikami ryzyka próchnicy korzenia są: zła higiena, dieta bogata w węglowodany, zaburzenia wydzielania śliny.
Podstawowe leczenie polega na eliminacji czynników ryzyka, profilaktyce fluorkowej, leczeniu odtwórczym. Obecnie coraz częściej wykorzystuje się ozonoterapię oraz opracowywanie chorobowo zmienionych tkanek przy pomocy lasera.
Zobacz również: Rola diety w zapobieganiu próchnicy.
Resorpcja korzeni zębowych
Inną dolegliwością jest resorpcja korzeni zębowych. Resorpcja to proces zarówno fizjologiczny, jak i patologiczny, w którym dochodzi do utraty zmineralizowanych tkanek zęba, a w zaawansowanych przypadkach również kości wyrostka zębodołowego. Resorpcja zewnętrzna na tle zapalnym, zaczynająca się od cementu, może obejmować także zębinę, co prowadzi do skrócenia korzenia lub nawet jego całkowitego zniszczenia. Możliwe przyczyny: leczenie ortodontyczne, ucisk wywierany przez zęby zatrzymane, torbiele i nowotwory, przewlekłe stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych w następstwie urazów zębów, niedobry witaminy A, zaburzenia hormonalne oraz czynniki genetyczne.
Złamania korzeni zębowych
Urazy w obrębie korzeni zębów, takie jak złamanie korzenia zęba, są stosunkowo rzadkie – stanowią do 7% wszystkich urazów mechanicznych. Mimo to występują. Złamania poprzeczne korzeni przeważnie lokalizują się w połowie długości lub 1/3 przywierzchołkowej części korzenia. Podatność na złamanie zależy od stadium rozwoju, im bardziej ukształtowany jest korzeń zęba, tym większe jest prawdopodobieństwo jego złamania. W zębach z zakończonym rozwojem korzeni zachowanie żywej miazgi jest jednak zdecydowanie mniejsze, a więc i rokowania pacjenta spadają.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wolska A., Kiryk J., Rogula J., Sulewski M., Han A., Wiglusz R., Dobrzyński M. Kliniczno-terapeutyczne aspekty próchnicy korzenia z uwzględnieniem lasera Er:YAG i ozonoterapii, Inżynier i Fizyk Medyczny, 2/2019.
- Sołkiewicz E., Sokalski J., Sidorowicz K., Lipińska M. Resorpcja zewnętrzna korzeni drugiego zęba trzonowego szczęki spowodowana nieprawidłowym wyrzynaniem się zęba mądrości, Dental Forum, 1/2016.
- Rybarczyk-Townsend E., Hilt A., Szczepańska J., Złamanie poprzeczne korzeni z przemieszczeniem stałych zębów siecznych przyśrodkowych w szczęce, Magazyn Stomatologiczny, 12/2013.
- Puciło M., Analiza położenia wierzchołków korzeni zębów żuchwy w odniesieniu do kanału żuchwy w tomografii wolumetrycznej, Szczecin 2022.
