Próchnica korzenia

Spis treści

Próchnica korzenia to wieloczynnikowa choroba dotycząca obnażonych korzeni zębów na powierzchniach policzkowych, językowych i stycznych. Zazwyczaj dotyczy starszych osób, jednak wiek nie jest jej wyznacznikiem.

Próchnica korzenia

Czym jest cement?

Korzenie zębów otoczone są tkanką zwaną cementem. Jest ona najsłabiej uwapniona ze wszystkich tkanek zmineralizowanych. Zawiera wagowo:

  • 65% substancji nieorganicznych;
  • 23% substancji organicznych;
  • 12% wody.

Wyróżnia się cement bezkomórkowy i komórkowy, który znajduje się w rejonie wierzchołkowym korzenia zęba. Powierzchnia korzenia ulega odsłonięciu na działanie środowiska jamy ustnej w wyniku recesji dziąsła lub schorzeń przyzębia. Wykazuje znacznie większą wrażliwość na mechaniczną i chemiczną destrukcję niż szkliwo.

Jak powstaje próchnica korzenia?

Próchnica korzenia powstaje na tym obszarze w wyniku odsłonięcia korzenia. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu tej patologii są między innymi:

  • dieta bogata w węglowodany;
  • zmniejszone wydzielanie śliny;
  • zmniejszenie zdolności buforowych śliny;
  • obecność uzupełnień protetycznych;
  • nieodpowiednia higiena jamy ustnej.

Z tego względu próchnica korzenia dotyczy najczęściej osób starszych. Ze względu na wiek wykazują one ograniczoną zręczność manualną. Dodatkowo wraz z wiekiem zauważa się fizjologiczne zmiany w zakresie wydzielanie śliny oraz jej składu.

Próchnica korzenia – podział

Próchnicę w obrębie korzenia można podzielić na kilka rodzajów, między innymi:

  • pierwotną i wtórną;
  • aktywną i nieaktywną;
  • bez ubytku i z ubytkiem tkanek.

Rozwija się na powierzchniach policzkowych, językowych i stycznych zębów eksponowanych na środowisko jamy ustnej. Odsłonięcie korzenia sprzyja retencji płytki wzdłuż brzegu dziąsłowego i połączenia szkliwno-cementowego, co jest warunkiem powstania zmiany. Rozwój następuje szybko na powierzchniach stale pokrytych płytką w następstwie nieodpowiedniej higieny jamy ustnej. Przy recesji dziąsła zmiana lokalizuje się naddziąsłowo, zaś w chorobach przyzębia przebiegających z tworzeniem kieszonek przyzębnych – poddziąsłowo.

Pierwotne zmiany są szersze i głębsze, ponieważ płytka zatrzymuje się wzdłuż brzegu dziąsłowego. W początkowej zmianie aktywnej powierzchnia jest miękka przy sondowaniu. Posiada barwę żółtą lub żółtobrązową. Z kolei zmiana nieaktywna cechuje się dużą twardością i barwą od brązowej po czarną.

Ze względów klinoczno-terapeutycznych przydatny jest podział próchnicy korzenia na 4 stopnie wg Billingsa:

  • I – przebarwienie powierzchni koloru od żółtego do brązowego bez ubytku tkanek. Leczenie jest tu nieinwazyjne, zazwyczaj obejmujące kontrolę płytki i stosowanie preparatów fluorkowych;
  • II – ubytek tkanki głębokości poniżej 0,5 mm. Leczenie nieinwazyjne jak wyżej, przy dodatkowym lakierowaniu zęba;
  • III – ubytek tkanki głębokości powyżej 0,5 mm. Wymaga leczenia inwazyjnego, czyli wypełnienia materiałem bioaktywnym uwalniającym jony fluorkowe;
  • IV – głęboki ubytek bliski miazgi. Leczenie inwazyjne jak wyżej.

Należy pamiętać, że bez względu na rodzaj i stopień próchnicy korzenia – należy jak najszybciej podjąć leczenie. Nieleczona patologia prowadzi bowiem do poważnych skutków ubocznych, a ostatecznie nawet do psucia się zębów i ich utraty.

Próchnica korzenia – leczenie

Pierwszym etapem jest edukacja pacjenta, głównie z zakresu higieny jamy ustnej. Następnym krokiem jest wdrożenie programu profilaktyki fluorkowej, który obejmuje przede wszystkim regularne stosowanie past zawierających fluor czy płukanek bogatych w fluorki. Dodatkowo w przypadku zmniejszonego wydzielania śliny uzasadnione jest stosowanie bezcukrowych pastylek do ssania lub gum do żucia zawierających substytuty cukru.

W przypadkach zaawansowanych należy opracować ubytek oraz wykonać profesjonalne zabiegi oczyszczające zęby. Uważa się, że najbardziej odpowiednim materiałem wypełniającym ubytki cementu korzeniowego jest cement szklano−jonomerowy, ponieważ uwalniane z niego związki fluoru mogą sprzyjać procesom remineralizacji na powierzchni korzeni zębów. Wskazane jest również stosowanie roztworów zawierających w swoim składzie środki hamujące odkładanie płytki bakteryjnej.

Zobacz również: Kiretaż.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
  2. Prymas A., Wędrychowicz-Welman A., Mania-Końsko A., Leczenie próchnicy korzenia – opis przypadku, Dental and Medical Problems, 1/2006.
Kategorie
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Aktualności

Najpopularniejsze w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *