Podcięcie wędzidełka języka to prosty i często wykonywany u noworodków oraz niemowląt zabieg zwany frenotomią. Może przynieść wyraźną poprawę efektywności i jakości ssania piersi, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań w późniejszym życiu. Skrócone wędzidełko języka obserwuje się u do 10% noworodków.
Konsekwencje skróconego wędzidełka języka
Skrócone wędzidełko języka może powodować skutki uboczne u noworodka oraz dziecka w starszym wieku. U noworodka zauważa się niemożność prawidłowego ssania piersi, co powoduje niedożywienie dziecka oraz ból i uszkodzenie brodawek sutkowych matki. U starszych dzieci skrócone wędzidełko języka utrudnia prawidłową wymowę, spożywanie pokarmów oraz może powodować nadmierne ślinienie się.
Zobacz również: Ankyloglosja.
Leczenie skróconego wędzidełka języka
Mitem jest stwierdzenie, że skrócone wędzidełko języka można zachowawczo wydłużyć. Wędzidełko jest bowiem luźnym fałdem błony śluzowej zbudowanym wprawdzie z elementów elastycznych i miękkich, a tym samym wykazującym zdolność wydłużania się, jednak wyłącznie w obrębie swojej anatomicznej długości. Jeśli więc wędzidełko języka jest anatomicznie krótkie, będzie ono mogło się skracać i wydłużać, nie przekraczając jednak swojej maksymalnej (skróconej) długości. Jedynym skutecznym sposobem jest tu leczenie operacyjne. W zależności od budowy, krótkie wędzidełko języka może wymagać:
- prostego przecięcia – frenotomia;
- bardziej złożonego zabiegu wycięcia – frenektomia;
- frenuloplastyki – u starszych dzieci.
Dlatego najważniejsze jest wstępne określenie długości podcięcia. Dość często stwierdza się obecność wędzidełka cienkiego z przodu i grubego z tyłu. Każdy przypadek może być inny i do każdego należy podejść indywidualnie. Nie można naruszyć grubszej i dobrze unaczynionej tkanki u podstawy języka. Najczęściej jednak wykonuje się frenotomię. Niekiedy warto jedynie podciąć wędzidełko, a decyzję o głębszym podcięciu lub całkowitym wycięciu odłożyć na późniejszy okres. Może się bowiem okazać, że sama frenotomia będzie wystarczająca.
Podcięcie wędzidełka języka – jak wygląda?
Frenotomia jest zabiegiem prostym i stosunkowo bezpiecznym. Wędzidełko noworodka jest jeszcze słabo ukrwione i unerwione. Zabieg u noworodków wykonuje się bez znieczulenia, zaś u nieco starszych dzieci – ze znieczuleniem miejscowym przy użyciu lidokainy w sprayu. Wykazano, że przeprowadzenie takiego zabiegu nie powoduje skutków ubocznych, a zapewnia dziecku prawidłowy rozwój zmniejszając ryzyko wymienionych wyżej konsekwencji. Aby przeprowadzić zabieg konieczne jest użycie bardzo podstawowych narzędzi chirurgicznych – nożyk jednorazowego użytki i małe kleszczyki hemostatyczne. Zamiast nożyka można niekiedy użyć specjalnych nożyczek rozcinających.
Po znieczuleniu małego pacjenta układa się na stole chirurgicznym na wznak, z głową lekko odchyloną ku tyłowi i odwróconą w jedną ze stron (w zależności od tego, którą ręką chirurg będzie dokonywał podcięcia). Po otwarciu ust ustala się język w pozycji ku podniebieniu za pomocą kleszczyków i palców. Teraz można już tylko wykonać zaplanowane nacięcie.
Po zabiegu krwawienie tamuje się jałowym wacikiem, a dziecko układa w pozycji pionowej. Krwawienie jest zwykle minimalne i ulega zahamowaniu w ciągu 3-5 minut. Po ustaniu krwawienia dziecko może od razu być dopuszczone do piersi. Zaleca się, aby matka wraz z dzieckiem po zabiegu pozostała w klinice jeszcze pół godziny. Kilka dni po zabiegu matka może zauważyć u dziecka nalot w miejscu rany, nie jest on jednak powodem do niepokoju. To naturalna reakcja organizmu na kontakt rany ze składnikami mleka.
Podcięcie wędzidełka języka – przeciwwskazania
Frenotomia nie może być wykonana u każdego dziecka. Jak w przypadku każdej interwencji chirurgicznej, tak i tutaj wyróżnia się kilka przeciwwskazań. Są to zaburzenia krzepnięcia krwi, sekwencja Pierre Robina oraz wrodzone choroby jednostki ruchowej (gdzie istnieje ryzyko przesunięcia się języka w stronę gardła i tym samym zaburzeń oddychania). Wcześniactwo nie jest przeciwwskazaniem do zabiegu.
Powikłania po frenotomii
Zabieg podcięcia wędzidełka języka uznaje się za prosty i bezpieczny, aczkolwiek nie całkowicie wolny od powikłań. To zabieg bezpieczny u noworodków, gdzie nie obserwuje się żadnych skutków ubocznych. Przeprowadzono badania mające na celu wykazanie bezpieczeństwa zabiegu frenotomii u noworodków. Na 400 operowanych dzieci tylko u 1 zauważono powikłanie w postaci przedłużonego o kilka minut krwawienia.
Omawiając ewentualne powikłania ma się raczej na myśli starsze dzieci. Może wystąpić u nich bliznowacenie ograniczające ruchomość języka. Takiego ryzyka nie zauważono u noworodków. Dlatego tak ważne jest postępowanie rehabilitacyjne starszych dzieci po zabiegu frenotomii. Najlepiej sprawdzają się masaże jamy ustnej i ćwiczenia.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Syta A., Dyslalia ankyloglosyjna – wpływ na wymowę sześciolatków, Logopedia Silesiana, tom 6.
- Sioda T., Wędzidełko języka u noworodka – ocena neonatologiczna i zalecenia, Standardy Medyczne, Pediatria, 9/2012.
