Histeria przy myciu zębów to dość częste zjawisko w przypadku dzieci. Może wynikać zarówno z obawy przed zupełnie nową czynnością, jak i z przemęczenia danego dnia, odruchem wymiotnym podczas szczotkowania, a nawet problemów stomatologicznych. Wszystko zależy od tego, czy histeria pojawia się każdego dnia, czy losowo oraz w jakim wieku jest dziecko. Rolą rodzica jest skłonienie go do systematycznej higieny jamy ustnej, bez presji, która mogłaby nasilić problem. Nie należy jednak pozwalać dziecku na pomijanie szczotkowania zębów, co będzie wiązać się z ich szybkim psuciem.
Skąd się bierze histeria przy myciu zębów?
Histeria przy myciu zębów może wynikać z wielu różnych czynników, najczęściej jednak są to:
- obawa przed myciem zębów – u bardzo małych dzieci, u których podejmowane są pierwsze próby szczotkowania zębów i które nie znają jeszcze tej czynności;
- problemy stomatologiczne – np. próchnica zębów lub stan zapalny dziąsła, wskutek których szczotkowanie zębów podrażnia je i wywołuje ból zniechęcający do dbania o higienę jamy ustnej;
- nieprawidłowa technika mycia zębów – używanie zbyt twardej szczoteczki do zębów, zbyt mocne jej dociskanie, co może wywoływać ból i dyskomfort;
- nieodpowiednio dobrana pasta do zębów – najczęściej o zbyt intensywnym, miętowym, piekącym dla wrażliwych dzieci smaku;
- zgrzytanie zębami (bruksizm) – co może wywoływać nadwrażliwość zębów, a ta jest przyczyną dolegliwości bólowych w trakcie szczotkowania ich;
- silny odruch gardłowy – niektóre dzieci mają bardzo silny odruch gardłowy, a więc każde włożenie to jamy ustnej szczoteczki do zębów może wiązać się z odruchem wymiotnym;
- traumatyczne wydarzenia z przeszłości – związane ze szczotkowaniem zębów, które zniechęcają do kolejnych prób tej czynności.
Oczywiście może zdarzyć się również tak, że dziecko ma po prostu zły nastrój, jest zmęczone po całym dniu lub dzień był na tyle stresujący, że na szczotkowanie zębów pada próba odreagowania się. Dlatego też rodzice powinni zwrócić uwagę, czy szczotkowanie zębów powoduje histerię jednorazowo, okresowo czy może systematycznie przy każdym myciu.
Sposoby na histerię przy myciu zębów
W celu zapobiegania histerii u dziecka podczas mycia zębów, warto zadbać o to, aby szczotkowanie było dla niego komfortowe, przyjemne i kojarzyło się z codziennym rytuałem, a nie przykrym obowiązkiem. Kluczem jest stworzenie pozytywnych skojarzeń i włączenie tej czynności w codzienną rutynę. Pomocne mogą być następujące rozwiązania:
- dobór odpowiedniej szczoteczki do zębów – najlepiej dopasowanej do wieku dziecka i jego preferencji. Kolorowa, miękka szczoteczka z ulubionym motywem bajkowym może skutecznie zachęcić malucha do mycia zębów;
- wybór pasty o przyjemnym smaku – warto sięgnąć po pastę przeznaczoną specjalnie dla dzieci, np. o owocowym aromacie. Dziecko chętniej sięgnie po coś, co dobrze smakuje i nie piecze w jamie ustnej;
- zabawa w trakcie szczotkowania – mycie zębów może stać się świetną zabawą. Rodzic może śpiewać piosenkę, opowiadać bajkę lub wymyślić zabawny rytuał, w którym każdy etap mycia ma swoje „zadanie specjalne”. Warto codziennie wprowadzać inny motyw, aby utrzymać zainteresowanie dziecka (np. po każdym umyciu zębów uzupełniać naklejankę);
- spokojna atmosfera – podczas mycia zębów nie należy krzyczeć, poganiać ani poprawiać dziecka w sposób stresujący. Czas spędzony w łazience powinien być spokojny i pełen pozytywnych emocji.
Dobrym pomysłem jest także kalendarz motywacyjny lub kalendarz-zdrapka, w którym dziecko może zaznaczać każde udane mycie zębów. System nagród w postaci naklejek lub drobnych upominków dodatkowo wzmacnia pozytywne nawyki.
Jeśli jednak pomimo tych działań histeria nie ustępuje, warto udać się do stomatologa dziecięcego. Specjalista sprawdzi, czy przyczyną nie jest nadwrażliwość jamy ustnej, nieprawidłowa technika mycia lub wcześniejsze negatywne doświadczenia związane z gabinetem stomatologicznym.
Najlepsza szczoteczka do zębów dla dziecka
Wybierając szczoteczkę do zębów dla dziecka, warto kierować się przede wszystkim bezpieczeństwem, wygodą i dopasowaniem do wieku malucha. Szczoteczka do zębów dla dzieci może być manualna lub elektryczna. Na rynku dostępne są szczotki soniczne przeznaczone nawet dla najmłodszych. Posiadają miękkie włosie i dzięki delikatnym drganiom pozwalają dokładne oczyszczać powierzchnie zębów i dziąseł. Są wyposażone w timer, który co 30 sekund sygnalizuje konieczność przejścia do następnej ćwiartki łuku zębowego.
Jeśli decydujemy się na szczoteczkę manualną, powinna być wykonana z bezpiecznego, trwałego tworzywa sztucznego i mieć małą, zaokrągloną główkę, która ułatwia dotarcie do wszystkich zębów bez ryzyka podrażnienia dziąseł. Istotne jest również, aby trzonek (rękojeść) był szeroki i dobrze leżał w dłoni – początkowo rodzica, a z czasem samego dziecka, które uczy się samodzielnego szczotkowania.
Dobrym rozwiązaniem może być również szczoteczka wyposażona w tarczkę ochronną (ogranicznik). Będzie ona zapobiegać zbyt głębokiemu włożeniu jej do ust i chroni przed przypadkowym urazem. Warto wybierać modele o miękkim włosiu, które skutecznie usuwa osad, a jednocześnie jest delikatne dla wrażliwych dziąseł dziecka.
Bibliografia
- Szczepańska J., Hilt A., Daszkowska M., Marczuk-Kolada G. Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla dzieci i młodzieży w kolejnych grupach wiekowych, 5/2017.
