Odruch wymiotny jest naturalnym, bezwarunkowym odruchem fizjologicznym występującym u każdego człowieka. Ma bardzo duże znaczenie fizjologiczne w codziennym życiu, gdyż chroni przed przedostaniem się ciała obcego do dróg oddechowych lub dróg pokarmowych, choć tak naprawdę znacznie częściej występuje w przebiegu różnych problemów zdrowotnych czy zmian hormonalnych.
Odruch wymiotny – co to jest?
Odruch wymiotny to subiektywne uczucie potrzeby zwymiotowania, które może zakończyć się właśnie wymiotami. Wymiotami nazywamy rytmiczne, spazmatyczne ruchy przepony i mięśni brzucha, czego konsekwencją jest przesunięcie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku i jamy ustnej, przez co może być wydalona na zewnątrz. Najczęściej odruch wymiotny poprzedzony jest nudnościami lub oba zjawiska występują jednocześnie. Tak naprawdę nudności i odruch wymiotny bywają pojęciami stosowanymi zamiennie.
Odruchowi wymiotnemu bardzo często towarzyszą inne objawy wegetatywne, związane w szczególności z pobudzeniem układu przywspółczulnego. Są to m.in. bladość powłok skórnych i zwiększona potliwość ciała, ślinotok, spadek ciśnienia tętniczego i bradykardia.
Odruch wymiotny – przyczyny
Istnieje wiele patologicznych przyczyn odruchu wymiotnego, a do najczęstszych należą:
- nieżyt żołądkowo-jelitowy;
- zatrucie pokarmowe;
- nadwrażliwość pokarmowa;
- niedrożności jelita cienkiego lub/i jelita grubego;
- przyjmowanie niektórych leków, np. cytostatyków;
- choroby ośrodkowego układu nerwowego prowadzące do zwiększenia ciśnienia śródczaszkowego, w tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- choroby endokrynologiczne i metaboliczne, np. mocznica, kwasica ketonowa w cukrzycy, choroby tarczycy i przytarczyc oraz choroba Addisona;
- zawał mięśnia sercowego;
- choroby błędnika i ucha środkowego;
- nieswoiste zapalenia jelit;
- zapalenie wątroby;
- migrena;
- choroba lokomocyjna i choroba morska.
Odruch wymiotny może jednak pojawić się również na całkowicie fizjologicznym tle, np. w odpowiedzi za odrażający widok. Niektóre osoby odczuwają nudności i chęć zwymiotowania, patrząc na krew lub zepsute pożywienie, u innych jest to fizjologiczna reakcja na wyjątkowo przykre zapachy. Odruch wymiotny bywa elementem odczuwania stresu, niepokoju czy silnego lęku. Jest też charakterystyczny dla kobiet ciężarnych, zwłaszcza w I trymestrze ciąży, jako rezultat nagłych i intensywnych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie.
Odruch wymiotny – leczenie
Jeśli odruch wymiotny ma podłoże fizjologiczne, nie podejmuje się żadnej terapii. Można jedynie sięgać po domowe sposoby łagodzenia nudności. Jeśli jednak jest objawem chorobowym, przede wszystkim należy zwalczyć tę chorobę, np. za pomocą odpowiednio dobranych leków zaleconych przez specjalistę. Do grona domowych metod łagodzących lub nawet całkowicie usuwających odruch wymiotny należą:
- ziołolecznictwo – zwłaszcza napary z mięty, rumianku lub melisy lekarskiej;
- napary z imbiru, dodawanie imbiru do potraw;
- regularne przyjmowanie probiotyków, a także wzbogacenie jadłospisu o naturalną żywność probiotyczną;
- przebywanie w pomieszczeniu o delikatnie przygaszonym świetle i unikanie źródeł hałasu;
- unikanie gwałtownych ruchów lub szybkiej zmiany pozycji;
- ćwiczenia oddechowe, zwłaszcza wykonywane na świeżym powietrzu;
- stosowanie diety lekkostrawnej, aż do momentu ustąpienia objawów;
- odpoczynek w pozycji leżącej, najlepiej z lekko uniesioną poduszką;
- delikatny masaż brzucha zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Można również sięgać apteczne leki zmniejszające nudności, jednak w dzisiejszych czasach coraz większą wagę przykłada się do naturalnych metod leczniczych. Zwłaszcza gdy powszechnie mówi się o wielu skutkach ubocznych występujących po przyjmowaniu farmaceutyków, nawet tych dostępnych bez recepty.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Piechal A., Blecharz-Klin K., Leki przeciwwymiotne, Medycyna po Dyplomie, 3/2014.
- Leppert W., Nudności i wymioty u chorych w medycynie paliatywnej, Medycyna Paliatywna, 3/2011.
- Leppert W., Woroń J., Nudności i wymioty u chorych na nowotwory – zalecenia postępowania terapeutycznego, Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 3, 85-98.
- Mokrowiecka A., Małecka-Panas E., Nudności i wymioty, Pediatr Med Rodz 2010, 6 (4), p. 268-274.
