Wymioty to inaczej zjawisko gwałtownego, niekontrolowanego wyrzucania treści pokarmowej z żołądka przed usta, w czym udział biorą silne skurcze mięśni brzucha i klatki piersiowej. Zwykle poprzedzane są nudnościami, czyli subiektywnym uczuciem potrzeby zwymiotowania. To objaw charakterystyczny dla wielu przypadłości – od stanów fizjologicznych, aż do chorób ostrych lub przewlekłych. Nawracające wymioty należy skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Wymioty – przyczyny
Do patologicznych przyczyn wymiotów zaliczamy:
- choroby nowotworowe;
- chemioterapię i radioterapię;
- choroby układu pokarmowego, w tym alergie pokarmowe, celiakię, zespół jelita drażliwego, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, nadwrażliwości pokarmowe;
- przyjmowanie niektórych leków;
- bulimię, anoreksję i inne zaburzenia odżywiania;
- schorzenia błędnika i wszelkie inne przebiegające z zaburzeniami równowagi;
- infekcje wirusowe, bakteryjne czy pasożytnicze, w tym grypa;
- choroby ośrodkowego układu nerwowego, m.in. migrena, guzy mózgu, wodogłowie, padaczka czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zatrucia grzybami, lekami, pokarmem, alkoholem, toksynami;
- mocznica;
- ostre zapalenie wątroby;
- zawał serca;
- chorobę lokomocyjną i chorobę morską;
- awitaminoza witaminy A;
- udar mózgu i udar cieplny;
- niedoczynność przytarczyc i nadczynność przytarczyc.
I wiele innych. Wymioty mogą towarzyszyć również stanom fizjologicznym. Pojawiają się w przebiegu ciąży, zwłaszcza w jej I trymestrze, a także przy skrajnym zmęczeniu, stresie, silnym strachu, przejedzeniu się oraz głodówkach. Niepokojące są wówczas, gdy mają charakter przewlekły lub nawracający oraz gdy towarzyszą im inne objawy, takie jak domieszka krwi, duszności, zawroty głowy, omdlenia czy silne bóle brzucha.
Fizjologia wymiotów
Odruch wymiotny jest kontrolowany przez:
- ośrodek wymiotny zlokalizowany w rdzeniu przedłużonym;
- strefę chemoreceptorową zlokalizowaną w dnie komory IV.
W trakcie wymiotów wewnętrzne mięśnie międzyżebrowe nie są aktywne, w związku z czym ciśnienie w klatce piersiowej jest ujemne lub tylko nieco dodatnie. Wszystko odbywa się etapami. Jednocześnie miejsce ma rozluźnienie dna żołądka i dolnego zwieracza przełyku oraz skurcz odźwiernika. W efekcie gradient ciśnień pomiędzy klatką piersiową a jamą brzuszną powoduje wydostanie się treści żołądkowej do przełyku. Wzrost ciśnienia w obrębie klatki piersiowej powoduje dalsze ruchy przełyku i wyrzucania treści pokarmowej zalegającej w żołądku przez usta.
Podczas wymiotów treść pokarmowa bardzo rzadko przedostaje się do jamy nosowo-gardłowej. Wszystko przez to, że miejsce ma odruchowe unoszenie podniebienia miękkiego, chroniące przed tym zjawiskiem. Kluczowe znaczenie w regulacji odruchów wymiotnych mają również nerwy przeponowe oraz nerwy trzewne.
Wymioty – leczenie
Jeśli wymioty mają podłoże patologiczne, zawsze wdraża się leczenie przyczynowe. Przykładowo, przy infekcjach bakteryjnych rozpoczyna się antybiotykoterapię, przy schorzeniach przewlekłych układu pokarmowego zmienia się dietę, wdraża regularną aktywność fizyczną i stosuje ewentualną farmakoterapię, aby je ustabilizować. Natomiast przy zatruciach, jedną z opcji jest płukanie żołądka. Wszelkie leki powodujące nudności i wymioty należy odstawić lub zamienić na inne.
Domowe sposoby na wymioty
W przebiegu wymiotów patologicznych oraz fizjologicznych zawsze warto łagodzić je domowymi sposobami. Zaliczamy do nich następujące:
- ziołolecznictwo – lukrecja, koper włoski, mięta pieprzowa, kłącze tataraku, melisa, rumianek. Z ziołami należy postępować ostrożnie u kobiet ciężarnych;
- napary z imbiru lub dodanie imbiru do herbat ziołowych;
- uzupełnianie elektrolitów za pomocą lekkostrawnych owoców i warzyw oraz picia wody z dodatkiem 3-4 kryształków soli kłodawskiej;
- stosowanie diety lekkostrawnej;
- wysokie nawodnienie organizmu, przynajmniej 2 l dziennie, aby nie doszło do odwodnienia;
- automasaże skroni lub brzucha;
- unikanie wykonywania gwałtownych ruchów czy nagłych zmian pozycji;
- ograniczenie bodźców, które mogą nasilać nudności i wymioty, np. hałas czy ostre światło;
- probiotykoterapia lub włączenie do diety naturalnej żywności probiotycznej.
Jeśli wymioty często nawracają lub trwają dłuższy czas, warto udać się do lekarza. Pomocnymi badaniami w diagnostyce przyczyn problemu są: USG jamy brzusznej, gastroskopia oraz badania krwi.
Polecane produkty:
|
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki bioalgi to naturalne, żywe i wyselekcjonowane kultury bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mokrowiecka A., Małecka-Panas E., Nudności i wymioty, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
- Stańczyk-Przyłuska A., Jak różnicować wymioty u noworodków i niemowląt? Część II. Gastroenterologiczne i alergologiczne przyczyny wymiotów, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10/2014.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Kalinka-Warzocha E., Warzocha K., Zasady profilaktyki nudności i wymiotów indukowanych chemioterapią i radioterapią u chorych leczonych z powodu nowotworów układów krwiotwórczego i chłonnego, Hematologia, 4/2014.
