Krzywe zęby od smoczka to problem, na który powinni zwracać uwagę wszyscy rodzice. Zbyt długie korzystanie ze smoczka może prowadzić do poważnych konsekwencji. Nie jest to tylko w obrębie zgryzu, ale również w zakresie rozwoju mowy, oddechu czy budowy szczęki. Warto zatem wiedzieć, w jakim wieku i w jaki sposób prawidłowo stosować smoczek, aby nie zaszkodzić dziecku.
Krzywe zęby od smoczka
Najbardziej odpowiednim okresem na stosowanie smoczka jest czas do około 3. miesiąca życia, kiedy u niemowląt występuje silny, naturalny odruch ssania. W niektórych przypadkach można nieco wydłużyć ten okres. Maksymalnie jednak powinno to być do 8-12. miesiąca życia, czyli momentu, gdy dziecko zaczyna ząbkować i przechodzi na pokarmy stałe. Po tym czasie odruch ssania nie pełni już funkcji fizjologicznej i staje się jedynie nawykiem.
Przedłużone używanie smoczka może prowadzić do rozwoju wad wymowy oraz nieprawidłowości w obrębie szczęki i uzębienia. Ryzyko to rośnie szczególnie po ukończeniu 2. roku życia, gdy smoczek zaczyna realnie wpływać na rozwój podniebienia i łuków zębowych.
Do najczęściej obserwowanych wad zgryzu związanych z nadmiernym używaniem smoczka należą:
- zgryz otwarty – górne i dolne zęby nie stykają się przy zagryzaniu, przez co powstaje tzw. szpara niedogryzowa;
- tyłozgryz – dolny łuk zębowy jest cofnięty względem górnego, co skutkuje nadmiernym zachodzeniem górnych zębów na dolne;
- wysunięcie siekaczy – przednie górne zęby mogą wychylać się do przodu;
- zwężenie szczęki – skutkuje stłoczeniem zębów, co utrudnia ich prawidłowe czyszczenie i zwiększa ryzyko próchnicy.
Smoczek staje się więc problemem, gdy jest używany zbyt długo. Do 12. miesiąca życia może być pomocny i bezpieczny, jednak po 2. roku życia jego stosowanie istotnie zwiększa ryzyko wad zgryzu. Po ukończeniu 3 lat eksperci zalecają całkowite odstawienie smoczka.
Profilaktyka krzywych zębów u dzieci
Odpowiedzialni rodzice powinni dbać o prawidłowy rozwój narządu żucia dziecka od pierwszych miesięcy życia. Istnieje kilka skutecznych zasad, które pomagają zapobiegać wadom zgryzu:
- ograniczanie czasu korzystania ze smoczka – zwłaszcza podczas snu;
- wybór smoczków o profilu ortodontycznym, dostosowanych do anatomii jamy ustnej dziecka;
- zastępowanie smoczka innymi sposobami uspokajania, np. przytulaniem, zabawkami sensorycznymi czy kołysaniem;
- unikanie nawyku ssania kciuka, gryzienia zabawek lub przedmiotów;
- regularne przeglądy stomatologiczne, które pozwalają wykryć nieprawidłowości na wczesnym etapie.
Pierwsza wizyta u stomatologa dziecięcego powinna odbyć się jeszcze przed pojawieniem się zębów mlecznych. Głównie po to, aby dziecko oswoiło się z gabinetem i personelem. Optymalny moment to około 1–2. rok życia. Dzięki temu dziecko uczy się, że wizyty u dentysty są czymś naturalnym i bezpiecznym.
Krzywe zęby od smoczka – leczenie
Jeśli u dziecka pojawią się pierwsze objawy nieprawidłowego zgryzu, nie warto zwlekać z wizytą u ortodonty. Leczenie można rozpocząć już na etapie uzębienia mlecznego, ponieważ wczesna interwencja pozwala uniknąć bardziej złożonych terapii w przyszłości.
Częstym błędem rodziców jest przekonanie, że zębów mlecznych nie trzeba korygować gdyż i tak wypadną. W rzeczywistości ich nieprawidłowe ustawienie może wpływać na pozycję wyrastających później zębów stałych. Wczesne leczenie ortodontyczne (np. za pomocą lekkich nakładek lub specjalnych szyn noszonych na noc) pozwala skorygować wady na etapie rozwoju, zanim utrwalą się w strukturze szczęki.
Regularna kontrola stomatologiczna oraz stopniowe eliminowanie złych nawyków to klucz do zdrowego, prawidłowego uśmiechu w przyszłości.
Bibliografia
- https://www.madramama.pl/files/objects/868/194/Badanie_smoczka_MAM_Perfect_streszczenie.pdf.
- Kaczmarek U., Cameron A., Widmer R., Stomatologia dziecięca, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2013.
