Odruch ssania to jeden z pierwszych, pierwotnych odruchów każdego, prawidłowo rozwijającego się dziecka. Można zaobserwować go już na etapie życia płodowego, zwykle w okolicy 12. tygodnia ciąży. To właśnie wtedy płód zaczyna podnosić górną wargę, przygotowując się do ssania piersi po urodzeniu. Odruch ssania pełni niezwykle istotną rolę w życiu dziecka. Umożliwia sprawne pobieranie pokarmu, co wpływa na rozwój i wzrost w kolejnych miesiącach.
Występowanie odruchu ssania
Po raz pierwszy odruch ssania można zauważyć podczas badania USG jeszcze na etapie życia płodowego. Następnie zaobserwujemy go tuż po porodzie, gdy maluch podświadomie szuka ustami piersi matki w momencie przystawienia go w okolice klatki piersiowej. Odruchy ssania i połykania występują jednak nie tylko u dzieci donoszonych, ale i u wcześniaków (z wyjątkiem dzieci ze skrajną masą urodzeniową).
Kiedy zanika odruch ssania?
W prawidłowych warunkach odruch ssania powinien słabnąć w 6-7 miesiącu życia i zanikać w okolicach 1-2 roku życia dziecka.
Na czym polega odruch ssania?
Odruch ssania zaliczany jest do fizjologicznych odruchów oralnych. Polega na automatycznym i niekontrolowanym świadomie poszukiwaniu piersi matki, zaś po umieszczeniu końcówki butelki lub sutka w buzi dziecka rozpoczyna się pobieranie pokarmu, zwane właśnie ssaniem.
Jak wywołać odruch ssania?
Może się okazać, że u danego dziecka odruch nie jest wykształcony lub wykształcił się w niewielkim stopniu. Słaby odruch ssania utrudnia prawidłowe karmienie dziecka i może wpływać negatywnie na jego ogólny rozwój. Dlatego niejednokrotnie dąży się do stymulacji i wywołania pożądanej reakcji.
Odruch ssania można wywołać wsadzając czubek palca do ust noworodka, zwracając przy tym szczególną uwagę na siłę ruchów ssania i czas trwania tej czynności. Pamiętajmy bowiem, że zbyt częste i długotrwałe ruchy ssania lub wysuwania języka, pojawiające się nawet u nakarmionego dziecka, to zjawiska nieprawidłowe. Wymagają konsultacji z lekarzem pediatrą lub z fizjoterapeutą dziecięcym.
Odruch ssania – znaczenie dla rozwoju dziecka
Dzięki odruchowi ssania noworodek (a później niemowlę) jest w stanie zaspokoić swoją podstawową i pierwotną potrzebę, jaką jest głód. Pobieranie pokarmu ma kluczowe znaczenie dla wzrostu i rozwoju dziecka, zarówno pod względem intelektualnym, jak i motorycznym. To jednak nie wszystko. Odruch ssania uspokaja, pozwala się wyciszyć i zapaść w sen. Zapewnia maluszkowi poczucie bezpieczeństwa. Właśnie dlatego smoczek lub pierś podaje się dziecku zdenerwowanemu, płaczącemu, rozdrażnionemu czy wystraszonemu. Gdy zacznie ssać, od razu zaczyna się uspokajać i relaksować.
W licznych badaniach udowodniono, że odruch ssania w pierwszych miesiącach życia wpływa pozytywnie na emocje dziecka, reakcje hormonalne oraz rozwój narządów wewnętrznych.
Zaburzony odruch ssania
Istnieje wiele możliwych przyczyn zaburzeń odruchu ssania. Przykładowymi są:
- skrajne wcześniactwo;
- bardzo niska masa urodzeniowa noworodka;
- wady serca;
- zaburzenia żołądkowe;
- niedowłady mięśni;
- mózgowe porażenie dziecięce;
- zespół Downa;
- zaburzenia oddychania;
- rozszczep wargi i podniebienia;
- zła budowa anatomiczna głowy;
- zaburzenia neurologiczne, zwłaszcza w ośrodkowym układzie nerwowym;
- skrócone wędzidełko podjęzykowe;
- wzmocniony odruch kąsania.
Może się zdarzyć, że dziecko nie ssie prawidłowo z powodu błędnego przystawienia go do piersi. Gdy przyjmuje niewygodną pozycję, pobieranie pokarmu staje się utrudnione. Przy zauważeniu zaburzeń ssania warto więc najpierw spróbować kilku nowych pozycji, a gdy to nie pomoże skontaktować się ze specjalistą. Pomoc możemy uzyskać u fizjoterapeuty dziecięcego, położnej lub pediatry.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rudnicki J., Co się dzieje w mózgu noworodka podczas karmienia?, Centrum Nauki o Laktacji, 2013.
- Protokół oceny umiejętności ssania piersi, Twoje Zdrowie, 1/2014.
- Pietrzyk J., Kwinta P., Pediatria, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.
