Stłoczenie zębów to częsta wada zgryzu polegająca na nieprawidłowym, zbyt ciasnym ustawieniu poszczególnych zębów w łuku zębowym. Wiąże się z brakiem dostatecznej ilości miejsca na wszystkie zęby i może mieć poważne konsekwencje, nie tylko estetyczne. Stłoczenie zębów znacznie zwiększa ryzyko chorób przyzębia i wpływa negatywnie na codzienną higienę jamy ustnej.
Stłoczenie zębów – przyczyny
Dokładne przyczyny stłoczeń zębów nie zostały poznane. Wciąż nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób stłoczenia się pojawiają, natomiast u innych, z podobnymi warunkami anatomicznymi nie. Wyróżnia się jednak szereg czynników ryzyka, zwłaszcza:
- późny wzrost żuchwy;
- fizjologiczny dryft mezjalny;
- nadprodukcja listewki zębowej;
- anatomiczne skrócenie łuków zębowych;
- zmniejszenie wielkości wyrostków zębodołowych;
- brak starcia fizjologicznego zębów związane ze współczesną, nieodpowiednią dietą.
Zgodnie z jedną z teorii długość i szerokość łuku zębowego ulegają stopniowej, powolnej redukcji wraz z wiekiem, czego konsekwencją jest właśnie powstawanie stłoczeń. Na występowanie wad zgryzu duży wpływ ma postęp cywilizacji i współczesny styl życia. Wykazano, że w populacjach ludów prymitywnych gruboziarnista dieta powodowała duże starcie powierzchni żujących i stycznych zębów, co skutkowało powstawaniem szpar między zębami. Pod wpływem sił żucia kości wyrostka zębodołowego uginały się, co skutkowało przemieszczeniem się zębów i zamknięciem powstałych luk. Stłoczenia nie miały miejsca, nawet mimo skróconych łuków zębowych.
W okresie uzębienia mieszanego, gdy wypadają zęby mleczne i na ich miejsce wyrzynają się zęby stałe, nierzadko występują przejściowe stłoczenia. Wynikają one przede wszystkim z różnicy pomiędzy wielkością zębów mlecznych i stałych. Podstawą uzyskania w przyszłości prawidłowego zgryzu jest obecność przestrzeni zapasowej.
Stłoczenie zębów – objawy i konsekwencje
Najczęściej zęby są stłoczone w przednim odcinku łuków zębowych, a więc wada dotyczy głównie zębów siecznych i przedtrzonowych. Są one jednocześnie najbardziej widoczne podczas uśmiechania się, przez co stłoczenie zębów stanowi wadę negatywnie wpływającą na samopoczucie, pewność siebie i walory estetyczne uśmiechu. Głównie z tego względu większość osób decyduje się na jej korekcję. Stłoczenie zębów może jednak mieć inne konsekwencje, wpływające na zdrowie pacjenta:
- wzrasta ryzyko próchnicy, kamienia nazębnego, stanów zapalnych przyzębia, krwawienia z dziąseł;
- płytka nazębna odkłada się w trudno dostępnych, ciasnych przestrzeniach międzyzębowych;
- pojawia się nieświeży oddech, a przebarwienia na zębach są trudniejsze w usunięciu;
- może wystąpić patologiczne zgrzytanie zębami i znacznie częściej diagnozuje się bruksizm;
- nierzadkie są problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
Stłoczone zęby nie mają miejsca, aby prawidłowo się ustawiać, przez co dochodzi do rotacji zębów i zaczynają się one przemieszczać. Stanowi to punkt wyjścia dla wielu innych wad zgryzu. Podsumowując, stłoczenia zębów stanowią nie tylko problem dla ortodonty, lecz również dla periodontologa. Wada ma bowiem destrukcyjny wpływ na całe przyzębie.
Zobacz również: Periodontologia.
Stłoczenie zębów – leczenie
Podstawą leczenia wszelkich wad zgryzu, w tym stłoczeń zębów, jest noszenie stałego aparatu ortodontycznego. Rodzaj aparatu zależy od nasilenia wady oraz wieku pacjenta. Choć dąży się do zachowania wszystkich zębów w łukach zębowych, może się okazać konieczna ekstrakcja kilku zębów celem udostępnienia miejsca pozostałym. Zwykle jednak usuwa się zęby w tylnej części łuków zębowych, które nie są tak widoczne (czwórki lub piątki, zaś u osób dorosłych ewentualnie ósemki, czyli zęby mądrości).
Drobne wady zgryzu można skorygować już w ciągu kilku miesięcy, przy większych stłoczeniach leczenie trwa nawet do 3 lat. Po usunięciu stałego aparatu na zęby konieczne jest noszenie aparatu retencyjnego. Unikanie czynności skutkuje ponownym pojawieniem się stłoczeń w przyszłości. Dodatkowo przy stłoczeniu zębów należy szczególnie dbać o higienę jamy ustnej. Mowa nie tylko o samym szczotkowaniu zębów, ale przede wszystkim o nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych. Włosie szczoteczki nie jest bowiem w stanie dotrzeć do ciasnych zakamarków między zębami, nawet mimo długotrwałych czynności.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szyszka-Sommerfeld L., Buczkowska-Radlińska J., Wpływ stłoczeń zębów na występowanie choroby próchnicowej na podstawie piśmiennictwa, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 2/2010.
- Krawczyk K., Śmiech-Słomkowska G., Stłoczenia zębów – przegląd piśmiennictwa, Czasopismo Stomatologiczne, 11/2009.
- Cobourne M., DiBiase A., Ortodoncja, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2021.
- Rzepecka-Skupień M., Porównanie skuteczności działania trzech systemów zamków ortodontycznych w leczeniu stłoczeń zębów siecznych dolnych w fazie niwelacji, Wrocław 2015.
