Tyłozgryz to ogólna nazwa stosowana dla dotylnych wad zgryzu, czyli tych odnoszących się do cofnięcia dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego. Cechą charakterystyczną jest tutaj powiększenie nagryzu poziomego między zębami siecznymi. Także w rysach twarzy zawsze zauważymy cofnięcie lub wywinięcie wargi dolnej.
Tyłozgryz – przyczyny
Do przyczyn tyłozgryzu zaliczamy:
- długotrwałe oddychanie przez usta;
- ssanie palca lub dolnej wargi;
- wady postawy;
- zbyt długie ssanie piersi we wczesnym dzieciństwie.
W okresie niemowlęcym sztuczne karmienie utrudnia wyrównanie cofniętej żuchwy, z którą dziecko się rodzi. Dlatego zaleca się karmienie piersią, jednak w określonych ramach czasowych. Uważa się, że wady dotylnie, a więc tyłozgryzy, są najczęściej występującymi wadami zgryzu. Stanowią aż do 45% całości.
Tyłozgryz częściowy
Częściowy tyłozgryz cechuje się cofnięciem i niekiedy przechyleniem zębów siecznych dolnych wskutek zahamowania doprzedniego wzrostu części zębodołowej żuchwy. Zęby trzonowe ustawiają się w I klasie Angle’a, zaś kły w II klasie kłowej. Powiększenie nagryzu poziomego między zębami siecznymi zależy od ustawienia zębów siecznych górnych. Zwiększa się przy ich wychyleniu, zaś zmniejsza w przechyleniu.
Odległość tworząca się między pierwszymi dolnymi trzonowcami a zębami siecznymi jest znacznie zmniejszona. Dlatego w rysach twarzy można zauważyć cofnięcie lub wywinięcie wargi dolnej oraz pogłębienie bruzdy wargowo-bródkowej. Dodatkowo niekiedy obserwuje się silne napięcie wargi dolnej oraz mięśnia bródkowego, co jest konsekwencją retruzji zębów siecznych dolnych.
Tyłozgryz całkowity
W tyłozgryzie całkowitym cały dolny łuk zębowy cofa się w stosunku do łuku górnego. Wadę klasyfikuje się jako II klasę Angle’a oraz II klasę kłową. Charakterystyczną cechą jest znaczne pogłębienie nagryzu poziomego przy wychyleniu zębów siecznych górnych. Z kolei nagryz pionowy często bywa powiększony, gdy w pozycji spoczynkowej koniec języka znajduje się za dolnym łukiem zębowym.
Rysy twarzy przy tyłozgryzie całkowitym zależą od jego postaci i związanych z nią zaburzeń czynnościowych. Gdy zęby sieczne są wychylone, warga górna ulega skróceniu i zwiotczeniu – w niektórych przypadkach nie pokrywa nawet całkowicie górnych zębów siecznych. Natomiast warga dolna jest wywinięta, co pogłębia bruzdę wargowo-bródkową. W sytuacjach przechylenia zębów siecznych obie wargi są napięte, a dolna cofa się w stosunku do górnej.
Tyłozgryz rzekomy
Oprócz podstawowych typów tyłozgryzu wyróżnia się także postać rzekomą. Wskazuje ona na zwiększony doprzedni wzrost szczęki w stosunku do mózgowej części czaszki, o czym świadczy widoczne na teleradiogramie zwiększenie kąta SNA. Dolny łuk zębowy jest więc jedynie rzekomo cofnięty w relacji do wysuniętej szczęki. Tyłozgryz rzekomy można klasyfikować do I lub II klasy Angle’a oraz do II klasy kłowej. W rysach twarzy obserwuje się wysunięcie górnej wargi i jej okolicy.
Tyłożuchwie czynnościowe
Do wad dotylnych, a więc tyłozgryzów, zaliczamy również tzw. tyłożuchwie czynnościowe. Wada ta wynika z dotylnego ustawienia żuchwy bez wcześniejszych zmian w jej budowie. Właśnie dlatego w rysach twarzy obserwuje się cofnięcie nie tylko wargi dolnej, ale i całej bródki.
Leczenie tyłozgryzu
Leczeniem tyłozgryzu i korekcją ustawienia łuków zębowych zajmuje się ortodonta. Proces jest długotrwały, wymaga założenia stałego aparatu ortodontycznego, który rozbuduje dolny łuk zębowy i wyrówna ustawienie szczeki w stosunku do żuchwy. Nierzadko do aparatu zakłada się dodatkowo specjalne wyciągi, które biernie wysuwają żuchwę. Znacznie lepsze efekty widać po leczeniu aparatami stałymi niż zdejmowanymi, choć wybór zależy w dużej mierze od wieku dziecka i zaawansowania wady. U osób dorosłych wyborem jest aparat stały. Leczenie tyłozgryzu uzupełniają indywidualnie dobrane ćwiczenia żuchwy, np. opierające się na jej świadomym wysuwaniu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Morawska A., Łyszczarz J., Składzień J., Analiza wskazań ortodontycznych do leczenia operacyjnego przerostu pierścienia Waldeyera u dzieci w materiale Kliniki Otolaryngologii i Instytutu Stomatologii CMUJ w Krakowie, Otolaryngologia Polska, 3/2008.
