Ssanie kciuka u niemowlaka jest częstym, powszechnie zauważanym zjawiskiem. Coraz częściej rodzice zastanawiają się jednak, czy to jest bezpieczne i w jaki sposób wpływa na dalszy rozwój malucha. Przyczyn takiej sytuacji jest wiele, w zależności od konkretów wymaga obserwacji i ewentualnej ingerencji.
Dlaczego niemowlę ssie kciuk?
W okresie niemowlęcym ssanie kciuka na ogół jest po prostu przejawem chęci ssania, jako najsilniejszego, wrodzonego odruchu dziecka. To całkowicie normalne zachowanie, nie należy się go obawiać. Odruch ten towarzyszy noworodkom w momencie urodzenia, a jego celem jest zapewnienie dziecku przeżycia. Potrafi ono bowiem ssać pierś matki, a więc pożywiać się mlekiem. Ssanie kciuka stanowi również przejaw poznawania własnego ciała oraz świata wokół. Około 6. miesiąca życia dziecko szczególnie interesuje się tym, co je otacza. Wszystkie przedmioty trafiają do buzi, co zna z pewnością każda mama. Nie jest nowością wkładanie do buzi rączek i ssanie kciuka.
Gdy dziecko osiąga kilka miesięcy życia ssanie kciuka może być przejawem nadmiernych emocji. Zauważa się wkładanie paluszków do buzi w sytuacjach wyjątkowego stresu dla dziecka lub zaciekawienia. To odruch, który może towarzyszyć senności, napadom głodu czy zmęczeniu. Zapewnia dziecku pewien poziom subiektywnego bezpieczeństwa. Wiele źródeł podaje, że ssanie kciuka do 3. roku życia nie powinno wzbudzać niepokoju. Inne twierdzą, że już nieco wcześniej należy zainteresować się zjawiskiem.
Konsekwencje ssania kciuka
Choć ssanie kciuka przez niemowlę uznawane jest za normalne zjawisko, należy pamiętać, że nie pozostaje ono bez wpływu na dalszy rozwój, w szczególności jamy ustnej. Długie i częste ssanie kciuka przyczynia się do wad zgryzu, wysychania błon śluzowych jamy ustnej oraz przyszłych problemów z wymową (pojawia się seplenienie lub nadmierne ślinienie). Szczególnie niebezpieczne jest wkładanie brudnych rączek. Dziecko bawi się najpierw na dworze, dotyka różnych przedmiotów i ma kontakt z innymi dziećmi, a następnie wkłada dłonie do buzi, dostarczając sobie wielu bakterii i drobnoustrojów. To niebezpieczne, ponieważ skutkuje zakażeniem rotawirusami, infekcjami gardła, pasożytami czy innymi zakażeniami.
Jak oduczyć dziecko ssania kciuka?
Odruch ssania jest najsilniejszy w okolicy 3. i 4. miesiąca życia niemowlaka. Na tym etapie warto pozwolić dziecku na zabawę rączkami i nie martwić się o konsekwencje. Około 6. i 7. miesiąca życia odruch słabnie, co wiąże się z początkiem rozszerzania diety. Jeśli zauważamy odwrotne zjawisko – ssanie kciuka nasila się – powinna zapalić się lampka alarmowa.
Na początku warto przyjrzeć się maluchowi i znaleźć zależność. W jakich sytuacjach dziecko najczęściej wkłada palce do buzi? Być może jest głodne albo płacze? Jak długo trwa taki epizod? Czy zasypia z kciukiem w buzi lub w ten sposób się budzi? Jeśli już znajdziemy pewien schemat możemy pilnować, aby unikać przyczyn zjawiska ssania kciuka. Można delikatnie odciągać rączkę dziecka od jego buzi i zabawiać w zupełnie inny sposób, aby straciło zainteresowanie odruchem ssania. Jeśli zauważamy, że po 6. miesiącu życia niemowlęcia odruch ssania się nasila, warto zacząć korzystać ze smoczka. Również nie jest to najlepsze rozwiązanie, jednak znacznie łatwiej oduczyć dziecko ssania smoczka, niż kciuka.
Polecane produkty:
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kuliński W., Zeman K., Fizjoterapia w pediatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Lissauer T., Carroll W., Pediatria, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2019.
- Babiak M., Babiak J., Marcinkowski J., Częstość występowania wad zgryzu u 4, 5 i 6-letnich dzieci z parafunkcjami narządu żucia, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2012.